You are on page 1of 29

c            

    
 
 
c 

c    !Ê

Introduksyon
Para sa mga mambabasa,
Ang proyektong ito ay ginawa upang magbalik tanaw sa mga
pamana ng sinaunang Asyano sa daigdig. Mula sa kanluran,
timog at silangang bahagi ng Asya. Naglalaman ng mga pinaka
importanteng mga bagay na naimbento noon na
pinapahalagahan at ginagamit ngayon sa larangan ng
matimatika, pilosopiya, agham, literature at medisina.
Pinatutunayan lang na ang mga sinaunang mga Asyano ay
mahalaga sa ating kasaysayan.
Sa proyektong ito, ginawa ng may akda ang lahat ng
kanilang makakaya upang maging maayos at makabuluhan ang
proyektong ito. Mula umpisa hanggang katapusan, lahat ay
nagkakaisa upang maging matagumpay ito.
Sa kabuuan, hangad ng mga may- akda na pahalagahan at
ipagmalaki ang mga pamana ng sinaunang Asyano sa Asya.
Sanay Magandahan niyo ang aming ginawa. Sana ay mag-
enjoy kayo.

³Mga Pamana ng Sinaunang


Asyano Sa Daigdig´
Pamana ng Kanlurang Asya
c - umusbong ang kauna-unahang kabihasnan sa Kanlurang Asya, ang Sumer.

 
- umusbong ang ilan sa mga bagay na masasabing mahalaga sa mga bagay na masasabing
ambag ng mga sinaunang asyano sa daigdig.


- nagsisilbing tahanan at templo ng patron ng isang lungsod.
Sumerian ang mga kauna-unahang taong nakaimbento ng isang sistematikong paraan ng pagsulat
sa buong daigdig. Ito angº 

è 

- ibig sabihin ay hugis sensel o Ô
  
Sa kasalukuyang panahon, ito naman ay nag bigay daan sa pag-usbong ng iba pang mga modelo
ng pagsulat.
-pinag-aaralan sa mga paaralang tinatawag na  .

 
- piling-pili lamang ang pangkat ng mga kabataang lalaki ang nakakapasok dito. Kadalasan, ang
mga mag-aaral dito ay anak ng mayayamang tao at makapangyarihang pinuno sa Sumer.
  
Natuklasan ni Henry Rawlinson noong 1847.Ito ay nagbigay daan upang mabasa ng mga
siyentista ang mga naiwang luwad sa lapida ng mga taga Mesopotamia. Nasabing lapida ng bato
ay natagpuan sa matandang rutang caravan sa pagitan ng Babylon at Ectabana.
Ito pang mga mahalagang bagay na nilikha at natuklasan ng mga unang tao sa Mesopotamia.
˜Ê ‘ulong na sa kontemporatyong panahon ay lubhang mahalaga sa aspekto ng
transportasyon.
˜Ê  ayag ang ginagamit upang makapaglakbay ang ilang sasakyang pangdagat gamit ang
malakas na hangin.
˜Ê Kasangkapang pang araro ± isa ring mahalagang kontribusyon. Nagpapadali sa mga
paraan ng pagtatanim ng tao lalo pa't ang araro ay hinihila ng mga hayop.
˜Ê rasang Tubig(Ôºº)

˜Ê Kalendaryong may 12 buwan na nakabatay sa siklo ng buwan.


˜Ê Paggamit ng mga prinsipyong nauukol sa geometry.
˜Ê Pagbibilang sa pamamagitan ng 60 o sexagesimal system.
˜Ê Astrology- kabilang ang paggamit ng 12 zodiac sign o horoscope.

˜Ê Paggawa ng mga kauna-unahang mapa (º


 )
˜Ê ‘inagamit ang tanso sa mga kagamitan at sandata.




- inakda ang kauna-unahang batas na naisulat sa daigdig. Nag hari sa lungsod-estado ng Ur sa
Mesopotamia noong 2100 B.C.E.
‘ilgamesh ang ngalan sa Hari ng lungsod-estadong Uruk. Siya ang nagtaglay ng katangiang tao
at Maladiyos.
  
± sa larangan ng literatura, itinuring bilang kauna-unahang akda pampanitikan sa buong daigdig.
Ukol sa pakikipagsapalaran ni ‘ilgamesh, kahanga-hangang nagawa at pagpupunyaging
makamtan ang . Isa sa kabanata ay nagsasalaysay ukol sa naganap na matinding
pagbaha o ³  ´ sa Bible.

 
a. Mula sa hilagang bahagi ng Mesopotamia sa lugar ng  
b. Binuo ang pinakaunang imperyo sa daigdig matapos masakop ang mga lungsod-estado
sa Mesopotamia noong 23,500 B.C.E.
1.)Tinagurian niya itong  
nanatili pa rin ang paggamit ng º  sa pagsulat ng kanilang wika.

V

a. Nagpatupad ng batas na sa lahat ng kanyang nasasakupan sa panahon ng pamamayani
ng Babylon sa Mesopotamia.
b. ang batas na kanyang nilikha ay isang napakahalagang ambag.
1.)Naglalaman ng kabuuang 282 batas na nauukol sa mga paksang sibil, kriminal,
at pangkalakalan.
2.)Ito diumano ay isang ³Batas ng Hustisya´ na naglalayong ipaliwanag at pangalagaan ang
karapatang pang tao.
Pagbagsak ng kabihasnang Mesopotamia, ang iba't-ibang mga kabihasnang umusbong sa bahagi
ng Mediterranean ay nagkaroon din ng kani-kanilang mga ambag sa daigdig.
V
a. Pinakamahalagang tuklas ang paggamit ng bakal na mas matibay kung ihahambing sa tanso.
1.) Mga    ang gumagamit ng mga salapi sa pakikipag kalakalan.
i 
a. Nakapaglinang ng isang makabagong paraan ng pagsulat na mas kilala bilang
³ º 
1.)Ang konsepto ng alpabeto sa kasalukuyang panahon ay halaw sa sistemang ito.

Pamana ng Silangang Asya


c  i   
† Kongfuzi (Confucius)
† Mengzi (Mencuis)

†  auzi ( ao Tzu)


† Xunzi (Hsun Tzu)

è   c  
± ang humubog ng è º 
 
± kinikilalang tagapagtatag ng  
 
± pinaunlad ang pilosopiyang  
  Tinalakay sa mga nakaraang aralin ang pilosopiya
at kaisipan nito na naimpluwensya sa Silangang Asya.
÷  
± May dalawang mahahalagang bagay ang pinasimulan.
a. Pagkakaroon ng isang sistema ng pagsulat.
b. Paggamit ng tanso sa metalurhiya ( 
)

÷  è
± Sapilitang ipinagawa ni Emperor Chin Huang Ti sa isang milyong katao ang malaking bahagi
ng è 

aIto'y nagsilbing pananggalang mula sa mga tribung nomadikong mula sa Hilagang China.
b. May haba na 2,414 km. c. Mula sa Yellow sea hanggang sa kanlurang bahagi ng China.
d. Ito ay nagsisilbing simbolo ng kabihasnang China.
e. Sa katimugang bahagi naninirahan ang mga sibilisadongn tao.
f. Sa hilaga ang mga nominikadong barbaro.
÷  V
± Naghatid ng mahahalagang ambag sa kabihasnang Tsino.
a. Paggamit ng papel at porselana.
b. Piaigting ng m ng kalakalan sa pagitan ng China at Europa.

m  
± Mahalagang produktong nagmumula sa Asya patungong Mediterranean.
a. sa loob ng 2,000 taon, ang paraan ng paggawa ay pinanatiling isang lihim ng mga Tsino sa
ibang tao.
b. Mula sa China ay ang produktong seda ay dumaraan sa India, Persia at s silangang lalawigan
ng Roman Empire.
c     
1.) Nagkaroon ang mga Tsino ng akspeto sa agham at teknolohiya.
O Nagkaroon ng pagtatala ukol sa bituin, mga planeta, mga
kometa,   at º 
3.) Nagkaroon ng kalendaryo at mga .
4.) Natuklasan ang prinsipyo ukol sa 
ºº para makapag turo ng
direksyon.
 m 

6.) Praktikal na likha: Wheelbarrow, Millwheel, Water clock, Sundial.
  

1.) Isang mahalagang kontribusyon ng mga Tsino sa kasalukuyang panahon.


2.) ‘inagamitan ng karayom upang itusok sa balat ng tao.
3.) Naiibsan ang sakit at napapagaling ang karamdaman sa pamamagitan ng tamang pagtusok.
 

1.) Isa sa pinakamahalagang kontribusyon ng sinaunang Tsino sa daigdig.


2.) Para sa mga firework at pagkakaroon ng èmº !.
i   
± Panahon ng mga makatang Tsino.
Halimbawa:
1.)  i Po

2.Ê Po Chu-i

3.Ê Tu Fu
i
 
1.) ‘inagamit sa panahon ng Tang.
2.) Ang bagong kaisipan at mga akda ay mas naipapaabot sa maraming tao.
3.) Kauna-unahang aklat na inilimbag sa daigdig ay lumabas noong 868 C.E
  
   
- Chopsticks

- Abbacus

- Payong
- Pamaypay

- Saranggola
X  
1.) Tinatawag ding
º.
2.) Pinaniniwalang nagmula sa mga Tsino.
3.) Ukol sa tamang balanse ng Yin at Yang upang makapagdulot ngmagandang hinaharap sa
sinuman.
?    
 
!
± Dalawa sa mahahalaga at sinaunang aklat na pamana ng mga Tsino.
?  
1.) I ± nangangahulugang ³pagbabago´.
2.) Ching ± ay aklat.
3.) ³Aklat ng Pagbabago´
4.) Nagbibigay ng perspektibong pilosopikal ukol sa iba't-ibang bagay at sitwasyon sa buhay ng
tao.
  
 
!
1.) Kaunaunahang aklat ukol sa estratehiyang militar.
2.) Isinulat ni Sun 2i noong 510 B.C.E.
Ang impluwensya ng kabihasnang Tsino ay mababanaag din sa mga kabihasnang umusbong sa
Japan at Korea.
"
± Ilan sa mga paraan ng mga Hapones sa daigdig ay :
- Cha-no-yu (tea ceremony) - Bonsai -Ikebana (flower arranging)
-  andscaping - rigami (paper folding)
‘ 
      #!
- Isinulat ni  ady Murasaki Shikibu.
- Unang nobela sa daigdig
- Isinulat noong 1001 C.E
- Isinulat sa panahon ng Heian sa Japan.
    i!
- Isinulat ni  ady Sei Shonagon noong 1000 C.E
- Akda mula sa Japan.
- Ininulat sa panahon ng Heian sa Japan.
V 
± Tulang ambag ng Japan sa larangan ng panitikan.

 
± Halimbawa ng teatrong umusbong sa Japan noong panahon ng Ashikaga.

  
± Naglalaman ng mga alintuntuning dapat sundin ng isang samurai.
.
m 
± Nararapat na magkaroon ng disiplina, at º sa anumang oras.

Pamana ng Timog Silangang Asya


Vedas
† Isang koleksyon ng mga dalit pangdigma, matalinong pahayag, mga kanta at kwento
† Masasaksihan ang mga kaganapan sa buhay ng mga Aryan
Rig- Veda
† Naglalaman ng mahigit isang libong mga dalit, mga panalangin at mga awitin

Mahabharata
† The ‘reat Story
† Binubuo ng isandaang libong taludtod at naglalalman ng mga kaisipang Hindu
Ramayanan
† Rama¶s Way
† Patungkol sa buhay ni Rama, Sita at  akshmana
† Nag laban ng turong hindu
Panchatantra
† Akdang pampanitikan
† Ang mga hayop ang pangunahing tauhan

Sanskrit
† Pinag-ugatan ng Wikang Indo- European
† Pinakapino at hinahanggang wika sa buong daigdig
Halimbawa:
† Astadhayi ni Panini
† Patanjli ni Mahabhasya
Takshashila
† Isang malaking pamantasan
† Matatagpuan sa hilagang kanlurang sa India

Ê
Itinuturo
† Wika
† ‘ramatika
† Pilosopiya
† Medesina
† Surgery
† Pamamana
† Musika
† Sayaw
Mga ‘uro
† Kautilya
† Panini
† Jivak
† Vishu Sharma
Ayurveda
† Isa ring mahalagang konseptong panggamot
† Hango sa salitang ³ayu´ o buhsy at ³veda´ o agham
†  ayunin na magkaroon ng maayos na kalusugan
Indian
† Unang taong nagsagawa ng computation, caesarean section, at cranial Surgery Sa
kasaysayan.
‘eometry
† Hango sa salitang Indian na ³gyaamiti´o pagsukat sa mundo
Trigonometry
† Hango sa salitang Indian na ³trilonmiti´ o pagsukat sa mga anyong tatsulok
Pi
† May halaga na 3.1416 ayon kay Aryabhatta
Zero
† Hango sa salitang ³Aditi´ o infinite at ³kham´ o zero
Mga Mahalagang kontribusyon:
† Astronomy
† Physics
† Chemistry
† Metallurgy
† Architecture
† Civil engineering
† Ship building
† Navigation
Navigation
† Hango sa salitang sanskirt na ³navigath´
Istrakturang hango sa tradisyong India
† Angkow wat sa Cambodia

† Borobudor sa Indonesia

† Bodhisattuas sa Afghanistan
† Khajuraho at Taj Mahal

4 na relihiyon nag-ugat sa india


† Hinduism
† Buddhism
† Sikhism
† Jainism
Patuloy na humuhubog sa pamumuhay at gawi ng mga Asyano

Bukidnon National High School


Proyekto
Sa
Araling Panlipunan
II- Darwin
Mga may Akda:
Dayanara Torres
‘g Chona Rondon
Marjorie Jean Tao
Julia Robyn Valdez
June Antonette Carbajal
Procristine Torayno
Angel ‘race Tacbobo
Ipinasa kay:
‘ng. Daisy Parchamento
Maraming salamat po!

i  ÊÊ Ê Ê


Ê  Ê
Ê  Ê

Ê

Ê ÊiÊÊ

X""# 

"  $

˜Ê ÊÊ
ÊÊ

ëÊ ÊÊÊÊ
ÕÊ @ !Êi!!"!Ê" Ê"!"!" Ê#!"Ê!Ê! $ Ê

 c


 

%&'Ê Ê i( Êi )&(Ê

ÊÊ
Ê

You might also like