Professional Documents
Culture Documents
SALIMBIBIG ang namamayaning paraan ng paglikha at pagpapatibay sa kamalayang kolektibo, ang prekolonyal na katumbas ng bayan. Dahil dito, itinatangi ng sambayanan ang mang-aawit ng panitikan. Itinuturing na banal ang sandali ng pagbigkas. Lubos ding mahalaga ang taimtim na pakikinig ng bawat isa.
TEMA
kasaysayan ng organikong kapaligiran kasaysayan ng pagsusumikap na pagtagumpayan ang masalimuot na paligid na pinaamo at hinuhubog ayon sa pangangailangan ng tao
Bugtong
Sawikain
Tagalog Poetry 1570-1898: Tradition and Influences in Its Development Ni Bienvenido L. Lumbera
Ano ngayon ang mga batas na isinalin ng dalawang ito sa larangan ng anyo, nilalaman, at bisa ng tula?
tugma sa patinig Tugma a / e-i / o-u Pagkakapareho may impit ng dulong tunog walang impit ng bawat taludtod sa isang saknong tugma sa katinig malakas b-k-d-g-p-s-t mahina l-m-n-ng-r-w-y
gansal pares
Tradisyonal
Gaya ng lahat ng ibang sining, may pagpapahalaga sa pluralidad ng kahulugan at determinasyon ng ganda Gaya ng lahat ng ibang panitikan, gumagamit ito ng salita Ang yunit ng pagpapahayag sa tula anyong pampanitikan? Paano naman ito naiiba sa iba pangay nasa taludtod o linya
b
b
nakitat
akoy
mahalagang
Talinghaga
misteryo o hiwaga pagtingin sa isang bagay bilang kalikasan ang pangunahing iba pang bagay bukal ng pananalinghaga tayutay naman ang pangunahing kasangkapan sa pananalinghaga Kakabaak na niyog Magdamang inilibot. metapora simili personipikasyon apostrope sinekdoke
paaralang-bayan palaisipan
pilosopiyang prekolonyal
Leron leron sinta, umakyat sa papaya Dala-dalay buslo, sisidlan ng sinta Pagdating sa dulo, nabali ang sanga Kapus-kapalaran, humanap ng iba
Florentino Hornedo, Bugtong sa Panulaang Tradisyunal mula sa Ang mga Daloy ng Makasaysayang Sangkap ng Oratura at Literatura ng Filipinas
Itoy halimbawa ng isang tradisyunal na tula (at awitin din) na sa unang tingin ay tulang pambata o nursery rime, ngunit kung titingnan sa higit na mapanuring pagtingin ay may pagkabugtong maraming bagay ang dapat alamin o liwanagin. Tunay bang papaya ang inakyat? Bakit sinta ang ilalagay sa buslo? Kung hindi tunay na puno ng papaya ang inakyat, ano? Nang mabali ang sanga, may kinapos-palad. Sino siya? At dahil sa kasamaangpalad na nangyari, may maghahanap ng iba. Sino ang maghahanap, at sino itong ibang hahanapin? Mahirap sagutin ito ng tagalabas, ngunit ang katutubo sa bayang pinagmulan nito, malamang ay hindi mahihirapan sapagkat ang pinagsamahang karanasan at kasaysayan ng mga mamamayan doon ang pumupuno sa mga puwang na pinagmumulan ng mga naunang nabanggit na tanong.
Florentino Hornedo, Bugtong sa Panulaang Tradisyunal mula sa Ang mga Daloy ng Makasaysayang Sangkap ng Oratura at Literatura ng Filipinas
Hindi kaya awitin ito tungkol sa isang mangingibig na umakyat ng ligaw (dala-dalay buslo, sisidlan ng sinta) na hindi nagtagumpay (pagdating sa dulo, nabali ang sanga), kaya kailangang humanap ng iba? Seryoso kaya ang tono ng tulang ito? O pabiro na ang layunin ay pagtawanan ang kabiguan ng iba tulad ng madalas mangyari sa maliit na bayan na walang tagumpay o kabiguan na maitatago sa pagusyoso ng mapanudyo, at madalas ay mapagbirong bayan? Hindi bat ito ang dahilan kung bakit ang musika nito ay allegretto? Ang lahat ng oratura sa mga tradisyonal na pamayanang ito ay walang iba kundi mga ekstensiyon lamang ng pang-araw-araw na komunikasyon at pakikipaglabanan sa isat isa ng mga mamamayan. Kaya ang panulaang tradisyonal ay isinisilang mula sa sinapupunan ng lipunan at hindi sa kapirasong papel na nakipagtalik sa pluma.