You are on page 1of 15

Pang-Uri

Kaantasan, Kailanan, Pamparami, Pamilang at Panlaping Makauri


Fely N. Vicente Maed-1 Taga-ulat
Pamantasang Xavier- Ateneo De Cagayan Kolehiyo ng Sining at Agham Kagawaran ng Filipino

Mga salitang naglalarawan o nagbibigay turing sa pangngalan o panghalip. Salitang nagsasaad ng katangian o uri ng tao, hayop, bagay, lunan atbp. na tumutukoy ng pangngalan o panghalip na kasama nito sa loob ng pangungusap.

Katuturan

May tatlong kailanan dalawahan at tatluhan

ng

pang-uri:

isa,

Isahan Kalahi ko siya. Kaibigan ko siya. Dalawahan Magkalahi kaming dalawa. Magkaibigan kaming dalawa. Tatluhan Magkakalahi tayong lahat. Magkakaibigan kaming lahat.

Kailanan

Lantay
~ tinutukoy ang katangiang sarili o panghalip na tinuturingan

Halimbawa: 1. magandang dilag 2. mayamang lahi 3. matalinong bata 4. makisig na binata 5. masungit na ina

Kaantasan

Pahambing

~ para sa pagtutulad ng dalawang tao, bagay o pangyayari. Magkatulad ~ kung nagtatalaglay ng magkatulad na katangian, kagamitan ng panlaping: sing, kasing at magkasing
\

Halimbawa 1. magkasing edad 2. kasimbilis 3. kasinmpalad 4. magkasintaas 5. sintamis ~ kung ang pang-uring uulapian ay nagsisimula sa d, l, r, s, t ay magiging n ang g. ~ kung ang pang-uring uulapian ay nagsisimula sa p at b nagiging m ang g.

Kaantasan

Di-Magkatulad ~ kung hindi magkapantay sa katangian, gumamit sa salitang di-gaano, higit o lalo bago ang pang-uring sinusundan: tulad, gaya o kaysa.
Halimbawa 1. Si Celine ay higit na matalino kaysa kay Ana. 2. Ang pamilyang Montenegro ay lalong mayaman kaysa sa pamilya Aleman. 3. Di-gaanong kagandahan ang bahay nina Jose di tulad kina Wally. 4. Higit na magaling si Angeline kaysa kay Chantal. 5. Lalong maganda ang gown niya kaysa sa iba.

Kaantasan

Pasukdol
~ ginagamit upang ipakita ang kahigitan ng isang bagay kaysa sa karamihan o sa lahat. Gamitin ang sumusunod na paraan Pag-uulit na iniuugnay ng, na at nang Halimbawa

1. pabait nang pabait 2. mababaw na mababaw 3. pamura ng pamura 4. pabata nang pabata 5. matamis na matamis

Kaantasan

Pagggamit ng Panlaping nag, napaka, pinaka, at an Halimbawa 1. nagtataasan 2. napaakapait 3. napakasaklap 4. napakabait 5. pinakamakisig Paggamit ng salitang gaya ng: masyado, lubha, talaga, at tunay Halimbawa 1. masyadong matapang 2. lubhang mainit 3. talagang maangas 4. tunay na masakit 5. masyadong marupok

Kaantasan

~ mga salitang ipinapahayag ang daming nibinibilang. May ibang yaring upang ipahayag ito. Maaaring gamitin din bilang pang-abayang pamparami Halimbawa 1. Buong bayan 2. Maraming pera 3. Ilang batang lalaki 4. Kaunting asin 5. Lahat ng babae

Pamparami

Pamilang na Patakaran Halimbawa Isa = 1 dalawa = 2 tatlo = 3 apat = 4 lima = 5 anim = 6 pito = 7 walo = 8 siyam = 9 sampu = 10

Pamilang na Panunuran ~ binubuo sa pamamagitan ng unlaping ika- at pangHalimbawa una = 1 ikalawa = 2 pangalawa = 2 pangatlo = 3 ikatlo = 3 ikaapat = 4 pang-apat= 4 panlima = 5

Pamilang

Pamilang na Pamahagi ~ binubuo sa pamamagitan ng unlaping ka-, at sangka-. Maaari ding gamitin ang anyong ika- ng panuring na panunuran sa halip nito. Ginagamit ang salitang bahagdan para sa bahagi ng isang daan (% porsyento) Halimbawa Kaapat (1/4) Kalima (1/5) sangkalima (1/5) sangkapat (1/4) anim na kapito (6/7) limang-kawalo (5/8) ikasampu (1/10) dalawampung bahagdan (20%)

Pamilang

Pamilang na Espanyol ~ malimit na ginagamit ang pamilang na patakanag Espanyol lalo na upang ipahayag ang oras at pera. Iniaangkop sa Filipino ang palabaybayan. Halimbawa uno, una = 1 dose = 12 dos siyentos = 200 setenta = 70 dos = 2 beinte, bente = 20 disiseis = 16 siyete siyentos = 700

Pamilang

Pamilang na Maylapi ~ sa pamamagitan ng paglalapi, pag-uulit ng pantig o ugat ay binunuo ang anyong pamilang
Halimbawa ikakamagmakapangsangkatig-

pamilang na panunuran pamilang na pamahagi paghahati beses pamilang na panunuran pamilang na pamahagi patakda

ika-apat anim na kapito mag-apat makaapat pang-apat sangkalima(1/5) tig-isa

Pamilang

~ binubuo ng salitang-ugat na may panlapi. ~ Mga panlaping mapanuring na madalas na ginagamit:

/Ka-/ ay nagpapahiwatig ng katangian ng relasyon o paguugnayan ng higit sa isang taong binabanggit sa pangungusap. Hal. Kalahi, kasundo

/kay-/ ay nagpapakita ng katangian ng isang bagay na


inilalarawan.

Hal. Kayganda, Kaysaya

/ma-/ nagpapakita ng katangian ng pangngalan o panghalip


Hal. Matalino, Mahusay

Panlaping Makauri

/maka-/ nagpapakilala ng pagkikiayon o pakikisama.


Gumagamit ng gitling kapag, Ito ay ikinakabit sa pangngalang pantangi. Hal. Makabayan, maka-Diyos /Mala-/ nagbibigay ito ng kahulugang kaanyo o kahawig ng anumang katangiang isinasaad ng salitang-ugat. Hal. Malarosas, malaprinsesa

Panlaping Makauri

You might also like