Thesis Mainpart 1

Republika ng Pilipinas
Politeknikong Unibersidad ng Pilipinas

KOLEHIYO NG MGA WIKA AT LINGGWISTIKA
KAGAWARAN NG FILIPINOLOHIYA
Sta. Mesa, Maynila Tel. # 716-7832 to 45 loc. 229
__________________________________________________________________________________________
PANANAW NG MGA PILING MAG-AARAL SA UP,PUP AT PNU SA

KURIKULUM NG PROGRAMANG PANGKOLEHIYO NA MAY MALAKING
KINALAMAN SA PAGPAPANATILI AT PAGPAPAUNLAD NG WIKANG
FILIPINO
Tesis na iniharap sa mga dalubguro ng

Kagawaran ng Filipinolohiya
Kolehiyo ng mga Wika at Lingggwistika
Bilang pagtugon sa kahingian sa kursong

Batsilyer ng Artes sa Filipinolohiya
sa asignaturang Pagsulat ng Tesis (FO 421)
Mga mananaliksik:
Peña, Romeo P.
Moreno, Grace A.
Gonzaga, Aiza R.
Castillo, Rolina B.
Balauro, Arnel C.
Omac, Oliver Glenn S.
Fellizar, Joy Zerlaine S.
Oktubre, 2007
i
__________________________________________________________________________________________
PAGPAPAKILALA NG PANGKAT
Ang mga bumubuo sa pangkat na nagsagawa ng pag-aaral sa PANANAW

NG MGA PILING MAG-AARAL SA UP, PUP AT PNU SA KURIKULUM NG
PROGRAMANG PANGKOLEHIYO NA MAY MALAKING KINALAMAN SA
PAGPAPANATILI AT PAGPAPAUNLAD NG WIKANG FILIPINO ay ang mga
sumusunod:
Peña, Romeo P.
Pinuno
Mga Kasapi:
Moreno, Grace A.
Gonzaga, Aiza R.
Castillo, Rolina B.
Balauro, Arnel C.
Omac, Oliver Glenn S.
Fellizar, Joy Zerlaine S.
ii
__________________________________________________________________________________________
DAHON NG PAGPAPATIBAY
Ang pag-aaral na ito na may pamagat na, PANANAW NG MGA PILING

MAG-AARAL SA UP, PUP AT PNU SA KURIKULUM NG PROGRAMANG
PANGKOLEHIYO NA MAY MALAKING KINALAMAN SA PAGPAPANATILI
AT PAGPAPAUNLAD NG WIKANG FILIPINO ay iniharap at inihanda ng mga
mag-aaral ng AB Filipinolohiya minor sa Komunikasyong Pangmadla bilang
bahagi ng pagtupad sa kahingian sa asigmnaturang Pagsulat ng Tesis (FO
420).
LUPON NG TAGASULIT
Prof. Lolita K. Abueg

Punong Tagasulit
Prof. Emelinda C. Layos

Kagawad
Prof. Robert M. Baldago

Kagawad
Prof. Perla S. Carpio

Tagapayo/Tagapangulo, KF
Dr. Corazon P. San Juan

Dekana, KWL
iii
__________________________________________________________________________________________
MARKA SA DEPENSANG ORAL
Ang pag-aral na ito na may pamagat na, PANANAW NG MGA PILING

MAG-AARAL SA UP, PUP AT PNU SA KURIKULUM NG PROGRAMANG
PANGKOLEHIYO NA MAY MALAKING KINALAMAN SA PAGPAPANATILI
AT PAGPAPAUNLAD NG WIKANG FILIPINO ay pinagtibay na Lupon sa
Pagsusulit na Oral.
Ang kaloob na antas ay: _________.
LUPON NG TAGASULIT
Prof. Lolita K. Abueg

Punong Tagasulit
Prof. Emelinda C. Layos

Kagawad
Prof. Robert M. Baldago

Kagawad
Prof. Perla S. Carpio

Tagapayo/Tagapangulo, KF
Dr. Corazon P. San Juan

Dekana, KWL
PASASALAMAT
iv
Buong pusong pinasasalamatan ng mga mananaliksik ang
PANGINOONG DIYOS na walang sawang sumusubaybay at gumagabay sa
bawat kasapi upang matapos ang pag-aaral na ito. Salamat sa ibinibigay
Mong karunungan, pag-ibig at pananampalataya sa bawat isa.
Pinasasalamatan din sina Prof. Lolita K. Abueg Prof. Emelinda C. Layos
at Prof. Robert M. Baldago na nagsilbing lupon ng tagasulit sa depensang
oral. Salamat sa pakikinig sa bunga ng aming pawis at salamat sa mga
kritisismo at mungkahi na malaki ang naitulong para ganap na maging
maayos ang aming pananaliksik.
Lubos ding pinasasalamatan si Prof. Perla S. Carpio, ang tagapayo na
nagsilbing ina at patuloy na kumalinga sa bawat problemang dumarating sa
mga mananaliksik. Salamat sa napakalawak na pag-unawa at matalinong
pag-iisip sa pangaraw-araw na gawain sa unibersidad.
Pinasasalamatan din si Dr. Corazon P. San Juan, ang dekana ng kolehiyo
na walang patid ang pagtulong upang maisakatuparan ang pagdedepensa ng
pananaliksik.
Taos puso ring pinasasalamatan si Dr. Virgilio S. Almario at Prof. Vina P.
Paz ng Unibersidad ng Pilipinas, Dr. Lydia B. Liwanag at Prof. Patrocinio V.
Villafuerte ng Pamantasang Normal ng Pilipinas sa pagpapahintulot na
makapagserbey sa inyong mga mag-aaral. Maraming salamat po sa inyong
mabubuting puso.
Maraming salamat muli kay Prof. Emelinda C. Layos na nagsilbing
unang ina ng mananaliksik, kay Prof. Ma. Victoria R. Apigo na nagsilbi ring
sandalan naming mananaliksik, kay Prof. William G. Cabaysa, sa aklatang
v
naging saksi ng malayang kaisipan at karunungan, kay Prof. Mary Joy A.
Castillo, sa pagtuturo ng maayos na paggawa ng mga liham at programa.
Pangalawa sa Lumikha, wagas na pagpapasalamat sa aming mga
magulang na nagsilbing tubig kapag kami’y nauuhaw, nagsilbing damit sa
aming kahubdan, kasing halaga ng hanging ating nalalanghap. Maraming
maraming salamat, ama, papa, tatay, ina, mama, nanay at sa mga kapatid
na mapagmahal at handang tumulong.
Maraming salamat sa mga kaibigan, kakilala at sa mga taong
nakasalamuha habang binubuo ang pananaliksik na ito.
At sa huli, salamat sa edukasyon at wika na nagsisilbing palamuti sa
ating katauhan at ang nagbabantayog sa karunungan.
MGA MAY-AKDA
PAGHAHANDOG
Iniaalay sa mga punong pinutol para gawing papel.
vi
Iniaaalay sa Panginoong Diyos at mga magulang.
Noong ako ay bata pa,nasa kupkop pa ni ama,
Batambata, walang malay,t anging anak nga ni ina,
Itinuro niya sa akin at kanyang sinabi:
Unahin mo sa lahat anak, pagtuklas ng kaalaman,
Ito’y pilitin mong matamo kahit gaano kamahal.
Kaalama’y pahalagahan at kanya kang itataas.
Bibigyan kang karangalan kapag siya’y isinakbat.
Siya’y korona sa ulo,s akdal ganda,anong inam,
At putong pa ng luwalhati sa buo mong katauhan.
Kawikain 4:3-4, 7-9
ABSTRAK
Pangalan ng Institusyon: Politeknikong Unibersidad ng Pilipinas
Address/Kinatatayuan: Sta. Mesa, Maynila
vii
PAMAGAT: PANANAW NG MGA PILING MAG-AARAL SA UP, PUP AT PNU SA
KURIKULUM NG PROGRAMANG PANGKOLEHIYO NA MAY MALAKING
KINALAMAN SA PAGPAPANATILI AT PAGPAPAUNALAD NG WIKANG FILIPINO
MAY-AKDA: ROMEO P. PENA, GRACE A. MORENO, AIZA R. GONZAGA, JOY

ZERLAINE S. FELLIZAR, ARNEL C. BALAURO, OLIVER GLENN S. OMAC AT
ROLINA B. CASTILLO
Kurso: Batsilyer ng Artes sa Filipinolohiya minor sa Komunikasyong

Pangmadla
Pondo: Personal at sa mga magulang
Petsang Nagsimula: Oktubre, 2006
Petsang Natapos: Oktubre, 2007
I. PANIMULA
Ang kurikulum ay isang bagay na napakahalaga sa isang programang
pangkolehiyo. Ito ay nagsisilbing talaan ng mga kurso o asignatura at ang
batayan at gabay ng mga guro at mag-aaral sa institusyong pang-edukasyon
Sa pagpili ng tatlong pangunahing pang-estadong unibersidad sa
Pilipinas tulad ng UP, PUP, at PNU, ihahain sa pag-aaral na ito kung bakit
napakalaki ng bahaging ginagampanan ng kurikulum ng programang
pangkolehiyo na may malaking kinalaman sa wikang Filipino kaugnay sa
pagpapanatili at papapaunlad ng wikang Filipino.
II. MGA LAYUNIN NG PAG-AARAL
Ang pag-aaral na ito ay naglalayong sagutin ang mga sumusunod na
katanungan:
viii
1. Bakit pinili ng mga mag-aaral sa tatlong piling unibersidad
ang kursong may malaking kinalaman sa wikang Filipino?
2. Anu-ano ang pananaw at kaalaman ng mga mag-aaral sa
tatlong piling unibersidad sa programang pangkolehiyo na may
malaking kinalaman sa wikang Filipino?
3. Anu- ano ang pananaw at kaalaman ng mga mag-aaral sa
tatlong piling unibersidad sa kurikulum ng programang pangkolehiyo
na may malaking kinalaman sa wikang Filipino?
4. Sa anong paraan tumutugon para sa pangangailangan ng
kasalukuyang panahon ang mga sumusunod:
a. layunin ng programang pangkolehiyo na may malaking
kinalaman sa wikang Filipino.
b. mga kurso o asignatura na nakapaloob sa kurikulum ng
programang pangkolehiyo na may malaking kinalaman sa
wikang Filipino.
5. Paano umuugnay ang kurikulum ng programang pangkolehiyo
sa tatlong piling unibersidad sa Pangkalahatang Edukasyon na inihain
ng CHED?
6. Ano ang saloobin ng mag-aaral sa mga preperensyang
pangwika kaugnay sa pagpapanatili at pagpapaunlad ng wiikang
Filipino na maaaring ihain ng kurikulum ng programang pangkolehiyo
III. SAKLAW AT LIMITASYON
ix
Ang pag-aaral na ito ay kinasasangkutan ng mga piling mag-aaral na may
kabuuang bilang na pitumpu’t lima(75) na kumukuha ng programang
pangkolehiyo na B,A. Filipino, B.A. Malikhaing Pagsulat at B.A. Araling Pilipino
(UP); AB Filipinolohiya (PUP); BSE Major in Filipino (PNU).
IV. PAMAMARAAN NG PANANALIKSIK
Ang mga mananaliksik ay gumagamit ng deskriptibong pamamaraan.
Nagamit ang pamamaraang ito sapagkat inilarawan ang kasalukuyang
ginagamit na kurikulum ng UP, PUP, at PNU. Upang maisakatuparan ang pag-
aaral na ito ay kumunsulta ang mga mananaliksik sa iba’t ibang silid-aklatan
gaya sa Pambansang-Aklatan, Ninoy Aquino Learning Resource Center at
Silid-Aklatan ng Kolehiyo ng mga Wika at Linggwistika upang makapangalap
ng mahalagang datos na may kaugnayan sa pag-aaral. Kumuha rin ng
mahalagang impormasyon sa websayt ng tatlong piling pang-estadong
unibersidad. Humingi ng pahintulot sa pamamagitan ng pormal na liham ang
mga mananaliksik sa dekana at tagapangulo na nakasasakop sa mga
nabanggit na programang pangkolehiyo upang mapahintulutan na
makapagsarbey sa ilang piling mag-aaral namay bilang na dalawampu’t lima
(25) sa bawat unibersidad. May kabuuang pitumpu’t limang (75) binahaginan
ng talatanungan ng mga mananaliksik at maayos na ipinaliwanag ang
nilalaman nito sa mag-aaral.
V. BUOD NG NATUKLASAN AT KONGKLUSYON
Mga Natuklasan
x
1. Malaya ang mga mag-aaral ngayon na makapamili ng kursong kanilang
kukunin pagtuntong nila sa kolehiyo.
2. Malaki ang pananalig ng mga mag-aaral mula sa UP, PUP at PNU na
magiging daan ang programang pangkolehiyo na B.A. Filipino, B.A.
Malikhaing Pagsulat at B.A. Araling Pilipino sa UP; AB Filipinolohiya sa PUP;
at BSE major sa Filipino sa PNU sa pag-aangat sa kamalayan bilang tunay
na mamamayang Pilipino.
3. Higit na nakatuon ang mga nasabing programa pangkolehiyo sa
propesyon bilang tagahasik ng kaalaman sa mga paaralan o ang
tinatawag na guro.
4. Ang isang mag-aaral ay mapapabilang sa mga nabanggit na programang
pangkolehiyo ay malaki ang posibilidad na mapayabong ang kaniyang
pagmamahal sa wikang Filipino.
5. Pinakamabisang daan upang magkaroon ng kaalaman ang mag-aaral
tungkol sa nilalaman ng kurikulum ay ang pagbabahagi ng kopya nito.
6. Sa wika higit na nakasentro ang mga nabanggit na programang
pangkolehiyo.
7. Intelektwal na pagkatuto ang higit na inihahain ng mga asignatura na
nakapaloob sa kurikulum ng programang pangkolehiyo na BA Filipino, BA
Malikhaing Pagsulat at BA Araling Pilipino sa UP; AB Filipinolohiya sa PUP;
at BSE major sa Filipino sa PNU.
8. Ang paggamit ng wikang Filipino sa ulat at korespondensya opisyal ay isa
sa mabisang paraan upang lalo pang mapanatili at mapaunlad ang wikang
Filipino.
xi
9. Ang pagtangkilik at panonood ng mga palatuntunang Filipino ay isa sa
epektibong paraan upang lalo pang mapanatili at mapaunlad ang wikang
Filipino.
10.Ang pagbabasa ng iba’t ibang babasahin na nakasulat sa wikang Filipino
ay isa sa mabisang paraan upang lalo pang mapanatili at mapaunlad ang
wikang Filipino.
11. Ang paggamit ng Filipino sa pagsulat ng mga sulating pampanitikan ay isa
sa epektibong paraan upang lalo pang mapanatili at mapaunlad ang
wikang Filipino.
12. Ang pagsasalin sa Filipino ng mga banyagang sulatin para lalong mabatid
ng maraming Pilipino isa sa mabisang paraan upang lalo pang mapanatili
at mapaunlad ang wikang Filipino.
13. ang pagsasalita ng wikang Filipino na hindi ito ikinahihiya ay isa sa
Filipino.
14. ang pagpapalimbag ng maraming aklat sa wikang Filipino upang dumami
ang sanggunian ng mgs mag-aaral ay kailangan upang lalo pang
mapanatili at mapaunlad ang wikang Filipino.
15. ang paggamit ng wikang Filipino sa pagtatalumpati ay isa sa mabisang
paraan upang lalo pang mapanatili at mapaunlad ang wikang Filipino.
16. ang pagtangkilik sa mga pelikulang Pilipino ay isa sa epektibong paraan
upang lalo pang mapanatili at mapaunlad ang wikang Filipino.
17. ang pagpapahayag ng kuru-kuro at saloobin gamit ang wikang Filipino ay
makatutulong upang lalo pang mapanatili at mapaunlad ang wikang
Filipino.
xii
18. ang pakikiisa sa mga kilusang may kaugnayan sa pagpapaunlad sa
wikang Filipino ay isang daan upang lalo pang mapanatili at mapaunlad
ang wikang Filipino.
19. ang panonood at pakikinig sa mga balita sa radyo at telebisyon na wikang
Filipino ang midyum ay isa sa epektibong paraan upang lalo pang
Mga Kongklusyon
1. Ang pagpili ng mga mag-aaral sa programang pangkolehiyo na may
malaking kinalaman sa wikang Filipino.
Sa masusing pagsasarbey ng mga mananaliksik ay napag-
alaman na kaya pinili ng mga mag-aaral na pumasok o mapabilang
sa programang pangkolehiyo ay dahil ito ay kagustuhan nila.
Naging malaya ang mga mag-aaral ngayon sa pagpili ng kursong
kanilang kukunin na hindi kainakailangan ng impluwensiya ng
magulang at ng ibang tao. Sa kabilang banda, malaki rin ang
nagging bahagdan ng mga mag-aaral na napagsarhan o nawalan
ng pagkakataon sa gusto nilang kurso.
2. Sa pagsarbey, sa kabuuan, nagiging instrumento upang maiangat ang
kamalayan ng mag-aaral bilang isang Pilipino ang programang
pangkolehiyo na BA Filipino, BA Malikhaing Pagsulat at BA Araling Pilipino
sa UP; AB Filipinolohiya sa PUP; at BSE major sa Filipino sa PNU ay nagtala
ng pinakamaraming tugon na may bilang na 34 mag-aaral na may
katumbas na 45.33%
xiii
Nangangahulugan na may pinakamalaking gampanin ang
programang pangkolehiyo sa tatlong piling pang-estadong
unibersidad sa kalakhang Maynila sa pag-angat sa kamalayan
bilang tunay na mamamayang Pilipino at sa pagmamahal sa wikang
Filipino. Nangangahulugan din na higit pa sa hangarin na
makahanap agad ng magandang trabaho ang layunin nito at
naniniwala din ang mga mag-aaral na magiging dalubhasa sila sa
wikang Filipino sa pamamagitan bg mga nabanggit na programang
pangkolehiyo sa pamamagitan ng paghasik ng kaalaman o pagiging
guro.
3. Ang Pagkatuto – Napatunayan na sa wika talaga higit na nakasentro ang
mga nabanggit na programang pangkolehiyo dahil sa napakaraming
mag-aaral ang tumugon nito.
Naikintal ang pagkatutong intelektwal sa mga mag-aaral
ng programang pangkolehiyo na may malaking kinalaman sa
wika.
4. Ang Pagtangkilik at Paggamit ng Wikang Filipino sa mga Gawaing Pang-
unibersidad ng mga Mag-aaral na may Kinalaman sa Pagpapaunlad
Nito.
Tinatangkilik ng mga mag-aaral sa pamamagitan ng
panonood ng mga palatuntunang Filipino, pagbabasa ng iba’t
ibang babasahin na nakasulat sa wikang Filipino, pagsasalita ng
wikang Filipino na hindi ikinahihiya, pagpapalimbag ng
maraming aklat sa wikang Filipino upang dumami ang
xiv
sanggunian ng mga mag-aaral at pagtangkilik sa pelikukang
Pilipino.
Gayundin, ginagamit ang wikang Filipino sa mga gawaing
pang-unibersidad gaya ng sa ulat at korespondensya opisyal,
pagsulat ng mga sulating pampanitikan, pagsasalin sa Filipino
ng mga banyagang sulatin, sa pagtatalumpati at sa
pagpapahayag ng mga kuru-kuro at saloobin. Samakatuwid, ang
mga mag-aaral na nasa ilalim ng programang pangkolehiyo na
may malaking kinalaman sa p-agpapaunlad ng wikang Filipino ay
patuloy sa paggawa ng mga epektibong paraan sa pagtangkilik
at paggamit ng wikang Filipino sa labas o sa loob ng unibersidad
upang lalong mapanatili at mapaunlad ito.
5. Ang Pagpapaunlad sa Wikang Filipino ng mga Mag-aaral sa Aspetong
Sosyal
Ang pakikiisa sa mga kilos ang may kaugnayan sa
pagpapaunlad sa wikang Filipino at ang panonood at pakikinig sa mga
balita sa radio at telebisyon na wikang Filipino ang midyum ay ilan lamang
sa mga epektibong paraan upang lalong mapanatili at mapaunlad ang
wikang Filipino sa aspetong sosyal.
VI. Rekomendasyon
1. Mas mainam kung ang maraming bilang Pilipinong mag-aaral ay kukuha
ng kursong naaayon sa kanilang kagustuhan na magiging daan sa
pagpapaunlad ng kanilang sarili.
xv
2. Dapat ipagpatuloy ang paghahain ng mga asignaturang mas
magpapalawak sa kaalaman ng mga mag-aaral sa pangkasalukuyang
panahon lalo na sa kaso ng pagpapanatili at pagpapaunlad ng wikang
Filipino.
3. Higit na patatagin ang layunin at kahalagahan ng pag-aaral ng wikang
Filipino.
4. Higit na palaganapin ang mga pamamaraan at preperensyang pangwika
na lalong magtataguyodsa wikang Filipino.
5. Higit na pahalagahan ng mga mag-aaral ang mga Gawain na may
6. Dapat pag-ibayuhin ng mga programang pangkolehiyo na may malaking
kinalaman sa wikang Filipino ang pangunguna sa pagpapatatag at
pagpapayabong ng wikang Filipino sa iba’t ibang larangang pang-
edukasyon.
7. Maging matulungin ang mga ahensyang pang-edukasyon at pangwika sa
patuloy na pagpapanatili at pagpapaunlad ng wikang Filipino upang lalong
maging malakas ang pwersa na gaganap sa usaping ito.
8. Pantilihing tiyak, malinaw, at umuugnay sa kasalukuyang
pangangailangan ng panahon ang mga programang may malaking
9. Ito na ang tamang pagkakataon upang paramihin ang mga programang
pangkolehiyo na may malaking kinalaman sa wikang Filipino na maaaring
kabilangan ng mga Pilipinong mag-aaral pagtuntong sa tersyarya.
xvi
10.Ang patuloy na pagdaragdag na makatutulong sa pagpapahusay ng
pananaliksik na ito ay tinatanggap ng mga mananaliksik upang lalo pang
tumibay ang kredibilidad nito.
KABANATA 1
ANG SULIRANIN AT SANLIGANG PANGKASAYSAYAN
PANIMULA
“Thought is the blossom; language the bud, action the fruit behind it.”
-Ralph Waldo Emerson
xvii
Malaki ang papel na ginagampanan ng wika sa pagbuo ng isang
pambansang identidad o kaakuhan, lalo na sa pagsabak sa proseso ng
globalisasyon. Mahalagang mabuo muna ang identidad ng isang ng bansa
para makasabay sa hamon ng kasalukuyang panahon.
Ayon kay Dr. Nita Buenaobra, malaki ang bahagi ng mga mamamayang
Pilipino sa pagtanggap sa Filipino bilang wikang umiiral sa bansa. Ang ibig
sabihin ng Filipino ngayon ay ang wikang nauunawaan ng lahat, simple,
madaling iakma o fleksibol at ekonomikal. Ang wikang Filipino ay isang isyung
sosyo-pulitikal, isang krusada na nangangailangan ng pag-unawa at atensyon
mula sa mamamayan at pinuno na nangunguna sa pagpapaunlad nito bilang
kaluluwa ng isang bansa (Medina, 2003:4).
Subalit sa Pilipinas, bunga ng globalisasyon, sa halip na paunlarin ang
sariling wika, bakit unti-unting humihina ang wikang Filipino? Sinabi ni Dr.
Galileo Zafra, sa larangan ng pananalita mahirap isipin na magkakaroon ng
isang wikang puro. Ang katotohanan, hihiram at hihiram ang tao mula sa
ibang wika at ito’y tinatanggap na sa kasalukuyan.
Sa mga bansang mauunlad, kahanga-hanga ang kanilang pagmamahal
sa kanilang wika. Sa bansang Hapon, ang mga pabatid sa trapiko ay nasa
wikang Nihongo. Halimabawa, ang tawag sa no right turn nila, usetsu kinshi,
no left turn, sasetsu kinshi, no parking, chuusa kinshi. Ang kanilang dahilan,
aralin mo ang wika namin kung nais mong alamin ang nais naming sabihin.
Nasa wika namin ang pag-unlad at wala sa iba. Sa Malaysia, ang mga pabatid
sa trapiko ay nasa wikang Bahasa Malaysia. Sa kanilang bilihan ng mga libro,
ang mga aklat ay nasa wika nila. Ang tawag sa Silicon Valley nila ay Cyber
Jaya at ang sentro ng kapangyarihan, ay Patra Jaya. Tayo, panay Ingles ang
xviii
titulo, no left turn, no right turn, dagdagan pa natin ng no swerving, no u-turn
at no jay-walking (Turgo, 2004).
Bilang mga mananaliksik, napakahalaga ng wikang Filipino. Sa
katunayan, malaki ang naitutulong ng sariling wika sa pagsusulong ng
kahusayang pang-akademya sa iba’t ibang paaralan at unibersidad dito sa
ating bansa, may mga programa na tumatalakay at nagtuturo ng
kahalagahan upang mapanatili at mapaunlad ang wikang Filipino.
May mga programang pangkolehiyo na may malaking kinalaman sa
wikang Filipino sa iba’t ibang unibersidad dito sa Piliipinas. Nakapalobb ang
kurikiulum sa mga programang ito na nagsisilbing talaan ng mga kurso o
asignatura at ang batayan at gabay ng mga guro at mag aaral. Sa pagbibigay
kahulugan ni John Kerr sa kurikulum ay ganito ang isinasaad:
Curriculum defines as all learning which is planned and guided by the

school, whether it is carried on in groups or individually inside or
outside the school (Kelly, 1983:10).
Ang ito ni John Kerr ay sinuportahan at pinalawig sa aklat ni John
Franklin Bobbitt na may pamagat na The Curriculum. Ayon kay Bobbitt:
The idea of curriculum has its roots in the Latin word for a race-course
and explained curriculum as the source of deeds and experiences in
which children become the adults that they should be, for success in
adult society. Curriculum must be understood as encompassing not
only those experiences that take place within schools, but the entire
scope of formative experience both within and outside of schools. This
includes experiences that are not planned or directed, as well as
experiences that are intentionally directed (in or out of school) for the
purposeful formation of adult members of society.
Dahil sa napakahalagang bagay ang kurikulum sa isang programa na
tumatalakay sa sariling wika, minarapat ng mga mananaliksik na pag aaralan
ito. Isinasaalang-alang din ang pagtukoy sa mga layunin ng kurikulum para sa
pagkatuto at pagpapalawak ng kaalaman tungkol sa kinukuhang programa.
xix
Kasabay ang pagsisiyasat kung ito ay nakasasabay sa agos ng
kontemporaryong panahon. Kasangkot sa pananaliksik na ito ang pag-alam
kung nakatutugon ang bawat kursong nakapaloob sa kurikulum bilang tulay
upang mapanatili at lalo pang mapaunlad ang wikang Filipino. Gayundin kung
ito ay naaayon sa inilalabas na pamantayan ng Commission on Higher
Education (CHED).
Ayon sa ipinalabas ng Commission on Higher Education (CHED) Special
Order No. 42 Series of 2003 na may paksang Guidelines for the Formulation
Of Policies and Standards of Academic Programs Sec. 4, Par. e, kung saan ang
kurikulum ay dapat magtataglay ng:
Kurikulum deskripsyon: Kabilang dito ang:
o Kahalagahan at kaugnayan ng mga kurso
o Katiyakan at kahalagahan ng kurso na nakatala sa balangkas ng
kurikulum.
o Tiyak na paksang mapakikinabangan at makatutulong sa mga
mag-aaral at ibang suhestiyon o inihaing opsyon.
o Suhestiyon sa iba pang paksang maaaring maging alternatibo
na magpapalawak sa programa.
Sa pagpili ng tatlong pangunahing unibersidad sa Pilipinas tulad ng UP,
PUP, at PNU ihahain ng pag-aaral na ito kung bakit napakalaki ang bahaging
ginagampanan ng kurikulum sa programang pangkolehiyo na may malaking
kinalaman sa larangan ng Wikang Filipino.
KALIGIRANG PANGKASAYSAYAN
xx
Sa kasaysayan ng kurikulum, ang unang aklat na inilathala noong 1918
tungkol sa kurikulum ay nagpapaliwanag na ang kurikulum ay programa ng
mga gawain at mga karanasan kung saan ang mga bata ay lalaki at
matututo sa kung anong nararapat sa kanila sa ikauunlad ng lipunan (Bobbit,
1918).
Idinagdag pa ni Bobbit na ang mga nakukuhang karanasan sa loob at
labas ng paaralan ay nararapat na naiintindihan. Ang kurikulum ang nagiging
kaagapay ng mga mamamayan sa pakikihalubilo at pagkakaroon ng
gampanin sa lipunan. Nagkakaroon ng dalawang pormulasyon ayon sa
nakikita niyang suliranin: (1) Ang mga eksperto sa siyentipiko lamang ang
makagagawa ng disenyo sa paggawa ng mga kurikulum base sa katangian,
dunong at kasanayan na mayroon ang mag-aaral na kung saan ay
makakatulong pa sa pagpapaunlad nito. (2) Sa kanyang depenisyon na ang
kurikulum ay ang mga karanasan o aral na dapat niyang matutunan sa kung
anumang dapat maging siya, ang kurikulum ay nagiging tumpak ayon sa
pansariling kagustuhan ng isang mag-aaral depende sa realidad ng kanyang
karanasan.
Ang kurikulum ay kalipunan ng mga kurso at mga programa na
inihahain ng institusyon tulad ng paaralan at unibersidad. Sa Estados Unidos,
ang kurikulum ay binubuo ng mga indibidwal sa bawat estado o batay sa
pangangailangan ng mga mag-aaral.
Ang pag-unlad ng kurikulum ay kahalintulad ng kasaysayan ng Pilipinas
kung saan naimpluwensyahan ng relihiyon, politika, ekonomiya at mga
isyung panlipunan.
xxi
Noong bago pa man dumating ang mga Kastila sa Pilipinas ay nauna
nang makarating ang mga taga-Arabia, India, tsina, Indo-Tsina at Borneo kung
saan sinasabing sila’y mga sibilisado at may sariling sistema ng pagsulat,
batas at moral sa kanilang pamamahala.
Ang mga Pilipino ay walang pormal na metodong pagtuturo. Ang
kanilang pagkatuto sa mga kaugalian, ideya at mga bagong kaalaman ay
hindi planado at walang
sinunod na sistema.
Samantalang sa pagdating ng mga Kastila, ay nagsimula nang
nagtatag ntg mga parochial convent schools. Ang kanilang madalas na pinag-
aaralan at binabasa ay mga Kartilya, ang Katon at ang Katesismo. Ang
sistema ng kanilang pagkatuto ay indibidwal na pagkakabisa.
Nagsimulang magkaroon ng mga pampublikong paaralan nang itatag
ito ng mga Amerikano. Ang kurikulum noon ay nakabase sa paniniwala at
tradisyon ng mga Amerikano. Tulad ng pagkakaroon ng mga babasahin
tungkol sa mg tanyag na personalidad sa Amerika at pagtuturo ng pagguhit
ng mga kabahayang may impluwensiya ng Amerika. Ingles din ang ginagamit
sa pagtuturo ng mga asignatura tulad ng Aritmetik, Heograpiya, Siyensya at
Ingles.
Ang kurikulum ay nananatiling hiwa-hiwalay na asignatura at sinunod
naman ay sistemang pagrupong pagtuturo.
Nagkaroon naman noong panahon ng Komonwelt ng mga Amerikanong
sundalong-guro na kung tawagin ay Thomasites. Ang kurikulum ay umuunlad
sa pagkakaroon ng kurso sa pagtatanim, pangangalakal, negosyo at domestic
science.
xxii
Binago ang kurikulum noong dumating ang mga Hapon na isinunod sa
kanilang kagustuhan sa pamamagitan ng pagtanggal sa wikang Ingles bilang
gamit sa pagtuturo sa halip ay ginamit ang Niponggo.
BALANGKAS TEORETIKAL
Naka-angkla ang pag-aaral na ito sa mga teoretikal na oryentasyon
tungkol sa kurikulum na inihain ng mga Amerikanong edukador at manunulat
na sina Lawrence Stenhouse, John Franklin Bobbit, Ralph W. Tyler at Hilda
Taba para lubos na maunawaan ang suliraning inilahad ng mananaliksik.
Sa aklat ni Bobbit na The Curriculum, tinalakay niya ang sentral na
teorya ng kurikulum. Nakasulat sa aklat niya na:
The central theory of curriculum is simple. Human life, however varied,

consists in the performance of specific activities. Education that
prepares for life is one that prepares definitely and adequately for
these specific activities. These will show the abilities, attitudes, habits,
appreciations and forms of knowledge that people (students) need.
These will be the objectives of he curriculum. They will be numerous,
definite and particularized. The curriculum will then be that series of
experiences which children and youth must have by way of obtaining
those objectives (1918:42).
Ayon kay Taba, Stenhouse at Tyler, may apat na gabay na sinusunod
ang pagbubuo at pagpaplano sa pagkatuto ng isang mag-aaral sa
pamamagitan ng pag-oorganisa ng kurikulum. Ang apat na gabay ay
maituturing na teorya at praktika ng kurikulum. Lubos na mauunawaan ang
mga gabay na teorya at praktika tungkol sa kurikulum sa pagkakategorya ni
Aristotle sa karunungan sa tatlong disiplina: teoretikal, produktibo at
praktikal. Ang mga gabay ay ang mga sumusunod:
xxiii
Kurikulum bilang kabuuan ng karunungan na dapat ibahagi.
Tumutukoy ito sa pagbabahagi sa mga mag-aaral ng mga paksang pag-
aaralan, metodo at konteksto sa epektibong proseso at pamamaraan.
Kurikulum bilang isang produkto. Ang gabay na ito ay nakabase sa
apat na pundamental na tanong ni Tyler na may kinalaman sa teorya at
praktika ng kurikulum na gamit sa edukasyon. Ang mga tanong ay ang
sumusunod:
1. Anong layuning pang-edukasyon ang gustong makamit?
2. Anong mga karanasang pang-edukasyon ang maibabahagi para
makamit ang mga layunin?
3. Paano maisasaayos ang mga karanasang pang-edukasyon sa
pagiging epektibo nito?
4. Paano madedetermina kung nakamit na ang mga layuning pang-
edukasyon?
Base sa mga inihain ni Tyler na mga tanong ay nabuo niya ang
konsepto sa pagtingin sa kabuuang pananaw sa kurikulum.
xxiv
PURPOSE
IDEAL
GRADUAT
MEANS ASSESSME
NT
Pigura 1. Kabuuang Pananaw sa Kurikulum
Kasangkot din dito ang mga epektibong pamamaraan at hakbang sa
pagbubuo ng kurikulum ayon kay Taba. Nakasaad ang mga sumusunod:
1. Pag-alam sa maaaring lamanin ng kurikulum
2. Pagbuo ng matibay na layunin ng kurikulum
3. Pagpili ng tiyak na lalamanin ng kurikulum
4. Pag-oorganisa ng lalamanin ng kurikulum
5. Pagbabatay sa mga karanasan ng pagkatuto sa kurikulum
6. Pag-oorganisa sa mga karanasan ng pagkatuto sa kurikulum
7. Pagsasagawa ng mga epektibong pamamaraan sa pagkatuto na
lalamanin ng kurikulum
Kurikulum bilang proseso. Ipinababatid nito na ang kurikulum ay
hindi lamang pisikal na bagay kundi ito ay ang interaksyon ng guro at mag-
aaral sa loob ng silid-aralan at ang kanilang pagpapalitan ng kaalaman. Sa
xxv
pamamagitan ng inihaing basehang prinsipyo sa pagpaplano ng mga kurso
sa kurikulum ni Stenhouse ay lubos na mauunawaan kung bakit ito naging
isang proseso.
A. Sa pagpaplano:
1. Prinsipyo sa pamimili ng nilalaman – Ano ang dapat matutunan at
maituro?
2. Prinsipyo sa pagpapa-unlad ng istratehiya sa pagtuturo – Paano ito
dapat matutunan at maituro?
3. Prinsipyo sa pagbuo ng desisyon tungkol sa mabisang daloy ng
pagtuturo at pagkatuto
4. Prinsipyo na kung saan ay aalamanin ang kahinaan at kalakasan ng
magtuturo at tuturuan gayundin kung paano nila tinatanggap ang
tatlong naunang prinsipyo.
B. Sa emperikal na pag-aaral:
1. Prinsipyo na kung saan ay aalamin at pag-aaralan ang pag-unlad ng
mga mag-aaral
2. Prinsipyo na kung saan ay aalamin at pag-aaralan ang pag-unlad ng
mga guro
C. Sa relasyong pagpapatibay:
1. Prinsipyo na kung saan ay iaayon ang kurikulum sa iba’t ibang
sitwasyon ng paaralan, mag-aaral, kapaligiran at organisasyon
2. Prinsipyo sa pag-alam sa maaaring maging epekto ng kurikulum
kung may magkakaibang konteksto, paniniwala at pagkakaunawa
3. Prinsipyo sa magiging layunin ng kurikulum
xxvi
Kurikulum bilang praksis o pagganap. Isinasaad na ang kurikulum ay
mapapa unlad sa pamamagitan ng aksyon at repleksyon. Hindi lamang
simpleng plano ang kurikulum kundi ito’y nakaugnay na matibay sa aktibong
paglulunsad at pagsasagawa na ang sentro ay ang marapat at mabisang
aksyon ng implementasyon.
BALANGKAS KONSEPTWAL
Sa sanaysay ni Dr. Florentino H. Hornedo, Ang Wikang Filipino tungo sa
Intelektwalisasyon, higit na mababanaag ang doble-karang paggamit sa
wikang Filipino. Ayon sa kanya, dumadaan ang mga kabihasnan sa dalawang
antas ng pag-uunlad ng pag-iisip. Para sa pagpapahayag ng damdamin,
ninanasa o hangarin, ang Vital Thought o Diwang Buhay ang umiiral.
Ngunit sa antas ng pagpapahayag ng mapanimbang na pag-iisip o
pagmumuni-muning dulot ng mapanuring kamalayan, umiiral ang Reflexive
Thought o Diwang Malay. Kung gayon, magkakatotoo lamang ang puspusang
paggamit ng ating wika, kung itataas natin ito sa antas ng Diwang Malay. Ang
pagkakaroon ng isang laganap na Wikang Pambansa ay isang yaman at
mahalaga. Ngunit ang malawakang paggamit at pagpapayaman dito ay higit
na dapat bigyang tuon.
Sa pang-akademikong pamamaraan ng pagpapayaman sa wika, higit
na dapat pagtuunan ang mga programang may kinalaman dito. Sa
pamamagitan lamang ng edukasyon maitataas ang sinasabi ni Dr. Hornedo
na Diwang Malay.
Sa edukasyon, papasok na ang kurikulum na sinabi ni Bobbit, ito ay
ang paghahanda sa buhay dahil inihandang tiyak ang matututunang
xxvii
kaalaman, pag-uugali, abilidad at karanasan. Ang kurikulum ay isang
mabisang kasangkapan sa edukasyon. Inihahalintulad nga ni Stenhouse ang
kurikulum sa isang recipe sa pagluluto. Sabi niya na:
It can be criticized on nutritional or gastronomic grounds – does it

nourish the students and does it taste good? – And it can be criticized
on the grounds of practicality – we can’t get hold of six dozen larks’
tongues and the grocer can’t find any ground unicorn horn! A
curriculum, like the recipe for a dish, is first imagined as a possibility,
then the subject of experiment. The recipe publicly is in a sense a
report on the experiment. Similarly, a curriculum should be grounded
in practice. It is an attempt to describe the work observed in
classrooms that it is adequately communicated to teachers and others.
Finally, within limits, a recipe can varied according to taste. So can
curricula (1975:4-5).
Lubos na ipinabatid ni Stenhouse ang papel ng isang kurikulum. Mula
sa pagpaplano, pagsusuri, pagsasagawa, pasasanay, pagpapanatili at
hanggang sa mahusay na pagpapaunlad nito.
Matutunghayan sa susunod na pahina ang hulwarang konseptwal na
kung saan ibabatay ng mga mananaliksik ang daloy ng pagsusuri.
xxviii
Pagsasagawa at Pagpapa-
unlad ng mga Natutunan sa
Kurikulum ng Programa sa
Pagharap sa Aktwal na Buhay
Pagsasanay at pagpapanatili ng mga natutunan sa kurikulum

ng programa
Kabuuan na pag-aaral sa Wikang Filipino na nakapaloob sa kurikulum ng

Programang AB Filipino/ BSE Major in Filipino.
Kaalamang Pang-wika at Pang-literatura
Basikong Bahagi ng Panalita
magkahalong patinig at katinig.

Pag-usal ng ilang pantig,
Pigura 2. Hulwarang Konseptwal
xxix
Ang pananaliksik ay nakatuon sa kabuuang pagsusuri sa wikang
Filipino na nakapaloob sa kurikulum ng programang AB Filipino/BSE Major in
Filipino. Ang pagsusuri ay ibabatay sa unang bahagi ng pagkatuto patungo sa
pagpapaunlad nito.
PAGLALAHAD NG SULIRANIN
Sa pag-aaral na ito na may paksang Pananaw ng mga Mag-aaral sa UP,
PUP at PNU sa Kurikulum ng Programang Pangkolehiyo na may Malaking
Kinalaman sa Pagpapanatili at Pagpapaunlad na Wikang Filipino, ninais ng
mga mananaliksik na sagutin ang mga sumusunod na suliranin:
1. Bakit pinili ng mga mag-aaral sa tatlong piling unibersidad
ang kursong may malaking kinalaman sa wikang Filipino?
2. Anu-ano ang pananaw at kaalaman ng mga mag-aaral sa
tatlong piling unibersidad sa programang pangkolehiyo na may
malaking kinalaman sa wikang Filipino?
3. Anu- ano ang pananaw at kaalaman ng mga mag-aaral sa
tatlong piling unibersidad sa kurikulum ng programang pangkolehiyo
4. Sa anong paraan tumutugon para sa pangangailangan ng
kasalukuyang panahon ang mga sumusunod:
a. layunin ng programang pangkolehiyo na may malaking
b. mga kurso o asignatura na nakapaloob sa kurikulum ng
wikang Filipino.
xxx
5. Paano umuugnay ang kurikulum ng programang pangkolehiyo
sa tatlong piling unibersidad sa kursong Pangkalahatang Edukasyon na
inihain ng CHED?
6. Ano ang saloobin ng mag-aaral sa mga preperensyang
pangwika kaugnay sa pagpapanatili at pagpapaunlad ng wiikang
Filipino na maaaring ihain ng kurikulum ng programang pangkolehiyo
KAHALAGAHAN NG PAG-AARAL
Sa Mga Guro at Mag-aaral
Ang pananaliksik na ito ay magsisilbing gabay ng sinumang guro at
mag-aaral ukol sa kahalagahan ng mahusay na kurikulum bilang instrumento
sa pag-unlad ng wika. Mahalaga ang gagampanan nito bilang pagmumulat sa
bawat guro at mag-aaral na Pilipino na kung ganap na tatanggapin ang
wikang Filipino ay tiyak na uunlad ang ating bansa.
Sa Paaralan
Malaki ang buting maidudulot sa paaralan lalo na sa unibersidad na ito
ang pananaliksik. Magsisilbing gabay ang pananaliksik na ito sa mga
maaaring pagbabago o pagpaplano sa pagbuo ng isang kurikulum na
umaagapay sa kasalukuyang panahon. Dapat lamang na maging mahusay
ang isang kurikulum ng isang programang tumatalakay at tumutugon sa
pangangailangan upang mapanatili ang wikang Filipino at pagpapaunlad pa
nito. Ang pagtatakda ng mahusay na kurikulum ay sumasailalim sa
kagalingan ng isang bansa tungo sa pagbuo ng identidad nito.
xxxi
Sa Pamahalaan
Lubos na makikinabang ang Commission on Higher Education (CHED)
sa pananaliksik na ito. Mabibigyan sila ng impormasyon tungkol sa paggawa
ng mahusay na pamantayan na gagawing batayan ng mga unibersidad sa
paggawa ng mahusay na kurikulum.
SAKLAW AT LIMITASYON NG PAG-AARAL
Ang pag-aaral ay kinasangkutan ng mga piling mag-aaral ng Taong-
Panuruan 2007-2008 na kumukuha ng kursong BA Filipino, BA Malikhaing
Pagsulat at BA Araling Pilipino (UP); AB Filipinolohiya (PUP); BSE Major in
Filipino (PNU).
Naging tagatugon ang dalawampu’t limang (25) mga mag-aaral na
kumukuha ng mga nabanggit kurso sa tatlong piling pang-estadong
unibersidad sa kalakhang Maynila, ito ang Unibersidad ng Pilipinas,
Politeknikong Unibersidad ng Pilipinas at Pamantasang Normal ng Pilipinas.
Sa paksang usapin, saklaw ng pag-aaral ang pagsusuri sa kurikulum ng
bawat unibersidad at kung paano ito nagiging instrumento sa pagpapanatili
at pagpapaunlad ng wikang Filipino. Tatalakayin din sa pag-aaral na ito kung
nakabatay sa pamantayang Pangkalahatan Edukayon ng Commission on
Higher Education (CHED) ang nilalaman ng kurikulum sa bawat unibersidad.
Bahagi rin nito ang pagsusuri kung nakatutugon ba sa mabilis na pagbabago
ng panahon ang mga inihaing kurso sa bawat kurikulum.
KATUTURAN NG TALAKAY
xxxii
Kurikulum- kabuuan ng mga sistematikong kurso sa loob ng isang
programang pangkolehiyo at nangangahulugan din ito na
kabuuang buhay ng kurso sa isang pamantasan.
Kurso- tumutukoy sa asignaturang itinuturo sa loob ng pamantasan o
unibersidad. Ang halimbawa nito ay Sining ng
Pakikipagtalastasan, Retorika, at Panimulang Linggwistika.
Teorya- isang uri ng kaisipang nagagamit na batayan o pamantayan,
nagbabago rin ang mga ito, hindi palagian.
Programang Pangkolehiyo- tumutukoy ito sa kursong pinili ng isang
mag-aaral kapag tumuntong na siya sa tersarya. Nakapaloob
ditto ang kurikulum na nagtataglay ng mga asignaturang ihahain
sa apat o higit oang taong aralan.
Pamantayan- tumutukoy sa mga tuntunin na dapat sundin at nagsisilbi
rin itong gabay para sa ikaaayos ng isang progama.
Intelektwalisasyon- prosesong isinasagawa upang matamo ang sariling
identidad o kaakuhan. Sa punto ng wika, sa pamamagitan ng
pagpapalaganap at paggamit nito sa pangaraw-araw na buhay
ay matatamo ang intelektwalisasyon.
Pagpapapanatili- tumutukoy sa patuloy na pagtangkilik o paggamit para
hindi tuluyang mawala, hindi kinalilimutang bigyang
pagpapahalaga o tuon.
Wika- binubuo ng kalipunan ng mga tunog na may sinusunod na
tuntunin at ginagamit sa paghahatid ng mensahe sa kapwa.
xxxiii
Pagpapaunlad- tumutukoy sa malawakang paggamit, pagpapatatag at
pagpapayaman. Kung sa kaso ng wik, ito’y nangangahulugang
paggamit ng wikang pambansa hindi lamang sa laangan ng
pakikipagtalastasan kund pati na rin sa larangang pang-
akademya.
Fleksibol- kakayahan ng wikang umangkop sa iba ang wika upang
madaling maunawaan ng nakararami.
Paksa- ang pinag-uusapan o ang tinatalakay.
Paglalahad- pagpapaliwanag tungo sa ikalilinaw ng isang usapin,
paraan o pagsasakatuparan ng isang layunin.
Paglalarawan- naglalayong bumuo nang malinaw na larawan sa isipan
ng mambabasa.
Istratehiya- piling pamamaraan o teknik na umaangkop sa isang
gawain.
Ugnayan- pakikisangkot sa isang gawain na kompleto ang mga
pangunahing impormasyon.
KABANATA 2
PAGLALAHAD NG MGA KAUGNAY NA LITERATURA AT PAG-AARAL
Ang bahaging ito ay tumatalakay sa mga akdang pampanitikan na
binasa at kinalap mula sa mga aklat, tesis, lathalain, websayt, at mga artikulo
na may kinalaman sa pananaliksik.
xxxiv
MGA KAUGNAY NA BANYAGANG LITERATURA
Ang mababaw na pagpapakahulugan sa kurikulum ay sinasabing ito ay
serye lamang ng pagpaplano, ngunit ang malawak na pagpapakahulugan nito
ayon kay Daniel Lee at J. Gwynn Lee sa kanilang aklat na “Educational
Competencies and Curriculum Planning” na nailathala noong 1998, ang
kurikulum ay ang mga karanasan ng isang bata na kung saan maraming
paraan ng paggamit at pagpapaunlad nito sa impluwensiya ng paaralan.
Pagdating sa paaralan, dumadaan ito sa organisadong proseso at
replektibong paggabay, kaagapay ng pagbabagong pang-edukasyon sa lahat
ng aspeto ng buhay at pagtuntong sa hinaharap (98).
Inilahad naman ng isang edukador at manunulat na si James A.
Ragan sa “MEC Catalog of Curriculum Research and Development
Outputs” noong 1998, kung pag-uusapan ang kabihasnan ng kurikulum, ito
ay nangangahulugan na mga asignaturang itinuturo sa paaralan o mga
kursong pag-aaralan. Sa kasalukuyang panahon, ang terminong kurikulum ay
pinalawak at nangangahulugan na ito ng kabuuang buhay at programa ng
paaralan. Kasangkot dito ang lahat ng karanasan ng isang kabataan na kung
saan ito’y hinuhubog ng paaralan. Tumutukoy na rin ito sa resulta ng
impluwensiya ng mga tao sa komunidad o bansang kinamulatan ng kabataan
para maging produktibo at kasama na rin ang nananatiling kultura na
nakakaapekto sa kanya (8).
Sa pagpapakahulugan naman ni Ronald Krug, isa ring manunulat at
edukador sa kanyang aklat na may pamagat na “Study and Teaching in
Developmental Education” na nailimbag noong 1996, ang kurikulum ay
naglalaman ng mga araling inihahanda ng isang institusyong pang-
xxxv
edukasyon at nagbibigay ng pagkakataon sa mag-aaral na ang lahat ng
kanyang karanasan ay magbunga ng kaalaman at kahusayan para sa
ikauunlad niya. Ipinaliwanag niya na ang paraan ng pagkatuto, kabilang dito
ang pag-aaral sa loob ng silid-aralan, programang paggabay at pagpapayo,
serbisyo para sa komunidad at paaralan, silid-aklatan, at mga gawaing
madalas na tawaging “extra-curricular” (13-14).
MGA KAUGNAY NA BANYAGANG PAG-AARAL
Ayon sa tesis na ginawa ni Jeffs Smith na may pamagat na
“Curriculum Planning in Formal Education” noong 1999 na matatagpuan
sa websayt na http://www.infed.org/biblio/b-curric.html, isinasaad na ang
pagpaplanong pang-kurikulum ay isang gawain na hindi lamang ang eksperto
sa edukasyon ang kasangkot kundi pati na rin ang publiko na ang halimbawa
ay ang mag-aaral, kawani at ito’y ginagawa sa pamamaraang: (1)
malakihang pagpapaliwanag sa malalawak na isyung pang-edukasyon at (2)
ang maramihang pakikilahok ng bawat miyembro ng publiko sa pagkatuto
mula sa pagtuturo at sa paghahanda sa kakailanganin nito.
Samakatuwid, sa pag-aaral ni Smith, ang pagpaplanong pang-
kurikulum ay nagiging daan para maging organisado at nasa replektibong
pamamaraan ang bawat programa ng isang institusyong pang-edukasyon na
para sa kapakanan ng bawat indibidwal sa lipunang kanyang ginagalawan.
Sa pananaliksik naman na may pamagat na “Curriculum
Conceptualization in Education at Teachers Level” ni William B.
Stapp, pinuno ng Environmental Education Program ng University of
Michigan, noong 1996 na matatagpuan sa websayt na
xxxvi
http://en.wikipedia.org/wiki/Curriculum, binanggit niya na ang epektibong
edukasyon ay nakadepende sa mga sumusunod: kurikulum, tamang mga
aklat na sanggunian, “functional audio-visual aids”, sapat na pasilidad ng
paaralan at kaaya-ayang kapaligiran. Sa lahat ng nabanggit ang
pinakaimportante pa rin ang taong gaganap para maabot niya ang kanyang
minimithi. Ang tao ang gagamit at makikinabang sa mga pasilidad ng
paaralan at ang magbibigay katugunan sa mga “visual aid” at ito ang
mabisang naghuhulma sa buhay ng isang mag-aaral.
MGA KAUGNAY NA LOKAL NA LITERATURA
Sa isinulat ni Prof. Ramades M. Doctor na may pamagat na “Teacher
Education Curricula” na matatagpuan sa aklat na Philippine Extension
Service Review na nailimbag noong 1996. Tinalakay niya ang propesyon ng
pagtuturo na naaayon sa kurikulum ng edukasyon na kung saan dapat
mapaunlad ang pagkaunawa, kakayahan at pag-uugali ng mag-aaral. Ang
tagapagturo ay isa sa tagapagpaunlad ng programang pang-edukasyon at
pangwika (97).
Idinagdag pa niya na ang mga paaralan ay gumagamit ng iba’t ibang
pamamaraan para madaling matuto ang mga mag-aaral. Isa sa
pamamaraang ito ay ang kurikulum na nagiging instrumento sa pagsalin ng
pag-asa o inaasahang edukasyon sa kongkretong realidad. Para magawa na
ang kurikulum sa programang pang-edukasyon at pangwika ay maging
totoong epektibo, ang kailangan ay iagapay sa panahon ang sistema ng
edukasyon na kung saan nalilinang ang kaalaman, operasyunal na kakayahan
at pagpapatupad ng tanggap na pamamaraan. Sa bawat isa na nagbibigay ng
xxxvii
malikhaing mga karanasan at pagpapaunlad ng pag-iisip kasabay ang
paparating na bagong kaalaman sa pag-usad ng panahon (97-98).
Sa artikulo ni Dr. Cristeto Bonilla na, “A Framework on Education
Curriculum” na nailathala sa manwal ng Education and Culture Planning
Service noong 1996. Binanggit niya na ang ilang konsepto ng isang kurikulum
para sa wika at lipunan. Sinabi niya na ang kurikulum ay dapat magtaglay ng
sapat na nilalaman patungkol sa Agham Panlipunan at Humanidades na
napakahalaga sa Sosyo-Ekonomikong kalagayan ng Pilipinas. Ayon din sa
kanya, ang kurikulum ay dapat nakatuon sa kahalagahan ng pag-aaral ng
wika sa bawat guro bilang propesyon sa pagtuturo sa silid-aralan at sa bawat
estudyante upang madagdagan at mapalawig ang kaalaman tungkol sa
magiging epekto kung kontrolado at napapanatili ang sariling wika.
Binigyang diin naman ang mabisang katangian ng kurikulum at pagpapa-
unlad nito sa librong may pamagat na “Curriculum Development
System” na nailimbag noong 1992 na isinulat ni Dr. Jesus C. Palma na
nagtuturo sa Ateneo Graduate School of Education. Ayon sa aklat may limang
katangian ang kurikulum:
1. Sistematiko, tumutukoy sa kurikulum bilang isang sistema at kung
paano ito nagiging kasangkapan sa pagbuo ng edukasyon at ang
malaking nagagampanan nito sa paaralan
2. Kolaboratibo, ang pagiging sistematiko ng kurikulum ay
magagampanan sa aktibong partisipasyon ng mga sangkot sa pagbuo
at pagpapa-unlad para maabot ang hinahangad na kahusayan nito.
xxxviii
3. Dinamiko, ang kurikulum ay dapat sumasabay sa agos ng panahon na
magdadala sa institusyon ng mataas na uri ng kagalingang pang-
edukasyon.
4. Sabstansyal o mahalaga, ang kurikulum ay mahalaga sa sentral na
layunin ng pag-aaral at pagtuturo na umaayon sa itinatakdang Bisyon
at Misyon ng institusyong pang-edukasyon.
Dinagdag din sa aklat nina Dr. Tomas Quintin D. Andres at Dr.
Felizardo Y. Francisco na may pamagat na “Curriculum Development in
the Philippine Setting” na nailimbag noong 1989, na ang ubod ng
edukasyon ay ang kurikulum na nabuo mula sa malawak na repleksyon at
pag-aaral at habang tumatagal ay kailangang pag-ibayuhin ang
pagpapaunlad. Tinalakay rin sa aklat na ang pagpapaunlad ng kurikulum sa
kasaysayan ay karaniwan ng para sa limang hangarin: (1) hangaring pang-
relihiyon, (2) hangaring pang-pulitikal, (3) hangaring pang-yutilitaryan, (4)
hangaring pang-masang edukasyon, (5) hangarin para sa kagalingang pang-
edukasyon.
MGA KAUGNAY NA LOKAL NA PAG-AARAL
Sa tesis na “Kahandaan at Kaalaman sa Pagtuturo ng Filipino ayon
sa Binagong Kurikulum ng DepEd ng mga Mag-aaral sa Teachers
Education Institutions” ni Melanie M. Lorica noong Oktubre 2004 sa
Pamantasan ng Bikol, Lungsod ng Legazpi. Inilahad ang layunin nitong
malaman ang kalagayan ng wikang Filipino sa edukasyon at paano lalong
mapatataas ang kalidad ng pagtuturo nito. Nagbigay ito ng nga mungkahing
xxxix
gawain para mapaunlad ang kaalaman sa pagtuturo ng Filipino tulad ng
ganap na paggamit nito bilang instrumento sa pakikipagtalastasan.
Ang pag-aaral naman ni Cynthia A. Aragones na “Asyanong
Pagpapahalaga sa Bagong Kurikulum” noong Marso 2004 sa Pamantasan
ng Nueva Caceres, Lungsod ng Naga, na tumatalakay sa pagtukoy at
pagsusuri ng mga pagpapahalagang taglay ng mga Asyano patungkol sa
kurikilum. Kaugnay nito ang pagtukoy sa kahalagahan ng binagong kurikulum
sa Southern Luzon Polytechnic College at Judge Guillermo Eleazar Polytechnic
College, Tagkawayan, Quezon. Binanggit din ang mga Asyanong
pagpapahalaga na naaayon sa kurikulum thrusts: makabayan,
makakalikasan, at maka-Diyos.
Ang pag-aaral naman na ginawa ni Anita A. Gesta na may pamagat na
“Saloobin ng mga Mag-aaral sa Antas Tersyarya sa Lungsod ng
Surigao tungkol sa Filipino bilang Isang Kurso sa Kurikulum” noong
1996 sa Pamantasan ng Xavier. Inilahad dito ang saloobin ng mga mag-aaral
sa antas tersyarya tungkol sa Filipino bilang kurso sa kurikulum. Binanggit din
dito ang kahalagahan ng wikang Filipino pati ang kaasalan at kawilihan sa
Filipino ng mga mag-aaral at guro sa Filipino.
Lahat ng mga literatura at pag-aaral na tinalakay sa unahan ay may
malaking naitulong sa mga mananaliksik dahil sa pagkaka-ugnay o
pagkakaroon ng relasyon nito sa isinasagawang pag-aaral.
xl
KABANATA 3
MGA PAMAMARAAN GINAMIT AT PINAGKUNAN NG DATOS
Ang kabanatang ito ay naglalahad ng mga pamamaraang ginamit,
paghahanda ng instrumentong ginamit sa pag-aaral, mga hakbang na ginawa
sa paglikom ng mga datos, istratehiya sa pagpili ng mga kalahok,
paglalarawan sa mga kalahok, populasyon at magiging bilang ng kalahok at
estadistikang ginamit sa pagsusuri at pagpapakahulugan ng mga datos.
PAMAMARAANG GINAMIT
Gumamit ang mga mananaliksik ng diskriptibong pamamaraan ng
pananaliksik. Napili ang pamamaarang ito dahil makatugon ito sa pagtukoy
sa kung mahusay ang programang may malaking kinalaman sa Filipino sa
bawat unibersidad sa pamamagitan ng paglalarawan sa kasalukuyang
gagamit sa kurikulum nito. Ang pamamaraan ding ito ay tumugon sa layunin
xli
ng pag-aaral na masuri ang kurikulum ng tatlong piling unibersidad bilang
kasangkapan para mapanatili at mapaunlad pa ang wikang Filipino.
Ang naging tagatugon sa pananaliksik ay dalawampu’t limang (25)
mga mag-aaral mula sa una hanggang sa ikaapat na taon ng tatlong piling
unibersidad ( UP, PUP at PNU ) na kumukuha ng programang B,A. Filipino, B.A.
Malikhaing Pagsulat at B.A. Araling Pilipino (UP); AB Filipinolohiya (PUP); BSE
Major in Filipino (PNU) sa unang semestre ng taong- panuruan 2007-2008.
Sa kabuuan, nagkaroon ng pitumpu’t lima (75) mag-aaral na
tagatugon.
PARAAN NG PAGPILI NG MGA KALAHOK
Pinagsamang istratipayd random sampling at sistematikong sampling
ang ginamit sa paraan sa pagpili ng kalahok. Sa bawat unibersidad nagmula
ang dalawampung mag-aaral na tagatugon, kumuha ng representante sa una
hanggang sa ikaapat na taon at ang mga mag-aaral na ito ay ang mga
pangunahing opisyales na nahirang ng klase sa bawat taon. Pinili ang mga
pangunahing opisyales sa kaisipang sila ang tumatayong haligi o lider sa
klase na magiging mabisang tagatugon sa mga inihaing mga katanungan.
Naghanda rin ng talatanungan ang mga mananaliksik na naglalaman
ng ilang katanungan para sa impormal na panayam sa ilang dalubguro sa
bawat unibersidad.
DISKRIPSYON SA MGA KALAHOK
Ang mga mag-aaral sa tatlong piling pang-estadong unibersidad sa
kalakhang Maynila ang magsisilbing tagatugon ng pananaliksik. Napili ang
Unibersidad ng Pilipinas (UP, Politeknikong Unibersidad ng Pilipinas (PUP) at
xlii
Pamantasang Normal ng Pilipinas (PNU) sapagkat ayon sa resulta ng pag-
aaral na isinagawa ng Professional Regulation Commission (PRC) at ng
Commission on Higher Education (CHED) kabilang ang tatlong piling pang-
estadong unibersidad na ito sa kalakhang Maynila sa dalawampung (20)
nangungunang unibersidad na naghahain ng mataas na uri ng edukasyon at
sa loob ng sampung taon ay laging nangunguna sa mga Board Examination
sa lahat ng unibersidad at kolehiyo sa buong Pilipinas.
Ang pinagbatayan sa pagpili ng tatlong piling pang- estadong
unibersidad ay nagmula sa talaan ng mga nagungunang unibersidad sa
Pilipinas batay sa websayt na http://www.topuniversities.com.
Ang estadistikang ito ay resulta ng pag-aaral na isinagawa ng
Professional Regulation Commission (PRC) at ng Commission on Higher
Education (CHED) na base sa kabuuang marka ng mga pumapasa sa mga
kursong may Board Examination ng lahat ng pamantasan at kolehiyo sa
Pilipinas.
Ang pag-aaral ay isinasagawa kada sampung taon. Ang mga
sumusunod ay resulta ng unang pag-aaral mula taong 1992 hanggang 2002.
Labindalawang pamantasan/kolehiyo ay nagmula sa Luzon, dalawa sa
Visayas at anim sa Mindanao. Nakatala roon ang mga sumusunod na
pamantasan/kolehiyo:
1. Unibersidad ng Pilipinas (Diliman/Luzon)
2. Unibersidad ng Pilipinas (Los Baños/Luzon)
3. Unibersidad ng Pilipinas (Maynila/Luzon)
4. Unibersidad ng Silliman (Lungsod ng Dumaguete/Visayas)
5. Unibersidad ng Ateneo de Davao (Davao/Mindanao)
xliii
6. Unibersidad ng Ateneo de Manila (Maynila/Luzon)
7. Unibersidad ng Santo Tomas (Maynila/Luzon)
8. Pang-Estadong Unibersidad ng Mindanao
(Institusyong Panteknolohiya ng Iligan/Mindanao)
9. Pamantasan ng Lungsod ng Maynila (Maynila/Luzon)
10. Unibersidad ng Saint Louis (Lungsod ng Baguio/Luzon)
11. Unibersidad ng San Carlos (Lungsod ng Cebu/Visayas)
12. Unibersidad ng Xavier (Cagayan de Oro/Mindanao)
13. Pang-Estadong Unibersidad ng Mindanao (Main/Mindanao)
14. Kolehiyo ng Urios (Lungsod ng Butuan/Mindanao)
15. Politeknikong Unibersidad ng Pilipinas (Maynila/Luzon)
16. Unibersidad ng De La Salle (Maynila/Luzon)
17. Institusyong Panteknolohiya ng Mapua (Maynila/Luzon)
18. Unibersidad ng Adamson (Maynila/Luzon)
19. Pamantasang Normal ng Pilipinas (Maynila/Luzon)
20. Unibersidad ng Katimugang Pilipinas (Davao/Mindanao)
INSTRUMENTONG GINAMIT
Ang instrumentong ginamit sa pag-aaral na ito ay talatanungan. Ito ay
binuo ng mga mananaliksik pagkatapos ang masusing pag-aaral sa mga
suliranin at matapos makapagbasa ng mga kaugnay na literatura at pag-
aaral. Iniharap ito sa tagapayo upang maaprubahan at ipinasuri rin ito sa
mga dalubguro na may malawak at mahabang karanasan sa pagtuturo ng
mga asignaturang may kinalaman sa wikang Filipino.
xliv
Nagkaroon ng tatlong bahagi ang talatanungan. Ang unang bahagi ay
naglalaman ng mga tanong patungkol sa personal na datos ng mag-aaral.
Ang pangalawang bahagi naman ay naglalaman ng mga tanong na may
kinalaman sa pananaw ng mga mag-aaral sa kanilang kurso at kurikulum. At
ang huling bahagi ay naglalaman ng mga preperensyang pangwika na
makatutulong sa pagpapanatili at pagpapaunlad ng wikang Filipino. Lahat ng
mga tanong ay nakatulong upang bigyang tugon ang mga suliraning inihain
sa unang bahagi ng pananaliksik na ito.
Ang inihandang tanong sa huling bahagi ng talatanungan ay sasagutin
sa pamamagitan ng “five (5) point Lickert scale” tulad ng:
5 - lubos na sumasang-ayon (highly agree)
4 - sumasang-ayon (agree)
3 - hindi sigurado (not sure)
2 - hindi sumasang-ayon (disagree)
1 - lubos na hindi sumasang-ayon (highly disagree)
PARAAN NG PANGANGALAP NG DATOS
Ang unang hakbang na isinagawa ng mga mananaliksik ay ang
pangangalap ng datos sa iba’t ibang silid-aklatan; Pambansang Aklatan,
Ninoy Aquino Learning Resource Center (NALRC), Silid-aklatan ng Kolehiyo ng
mga Wika at Linggwistika. Pangalawa ay ang paglikom ng datos at ang
paghingi ng pahintulot sa dekana at tagapangulo ng kolehiyo at kagawaran
na nakasasakop sa programang B.A. Filipino, B.A. Malikhaing Pagsulat at B,A.
Araling Pilipino (UP); AB Filipinolohiya (PUP); BSE Major in Filipino (PNU) ng
pormal na liham upang payagang makapagsagawa ng sarbey.
xlv
Ang mga mananaliksik mismo ang mamimigay ng mga talatanungan
sa mga tagatugon sa bawat unibersidad at humingi ng gabay sa ilang
dalubguro ng bawat unibersidad para sa ikaaayos ng pagsasarbey.
Lahat ng talatanungan ay tinipon sa itinakdang panahon maliban
lamang sa mga talatanungang mas maagang ipinamahagi ng mga
mananaliksik sa mga mag-aaral PUP na kaagad ding kinolekta matapos
nilang masagutan.
URI NG GAGAMITING ESTADISTIKA
Ginamit lamang ng simpleng estadistika ang mga mananaliksik upang
malinaw at madaling mabigyan ng pagsusuri at pagpapakahulugan ang mga
katanungan sa mga talatanungan. Ang porsiyento ng tugon ay hahanguin
batay sa pormulang nasa ibaba:
(f) bilang ng mga sumasagot

Bahagdan (%) = --------------------------------------------------- X100
(n) kabuuang bilang ng respndent
xlvi
KABANATA 4
PAGLALAHAD, PAGSUSURI AT PAGPAPAKAHULUGAN SA MGA
NAKALAP NA DATOS
Nilalaman ng bahaging ito ang mga nalikom na datos ng mga
mananaliksik na tumugon sa nabanggit na mga suliranin sa unang bahagi ng
pananaliksik na ito. Tinugunan sa pamamagitan ng paghahain ng mga
impormasyong ibinase sa sarbey ang una hanggang ikalimang suliranin.
Samantala, ang kasagutan sa ikaanim na suliranin ay ibinase sa mga datos
na nakalap na ipinamahagi ng tatlong piling pang-estadong unibersidad
tungkol sa kanilang kurikulum, kasama na rin ang datos mula sa kanilang
websayt at ang mga sagot sa isinagawang impormal na pagtatanong.
Pananaw at Kaalaman ng mga Mag-aaral sa Programang
Pangkolehiyo na may Malaking Kinalaman sa Wikang Filipino
Ilalahad ng talahanayan sa susunod na pahina ang distribusyon ng
tugon ng mga mag-aaral sa piling pang-estadong unibersidad sa tanong na:
Bakit mo pinili ang kursong may malaking kinalaman sa wikang Filipino? Ang
tanong na nagtukoy sa mga dahilan ng mag-aaral sa pagpili sa programang
pangkolehiyo na may kinalaman sa wikang Filipino tulad ng BA Filipino, BA
Malikhaing Pagsulat at BA Araling Pilipino sa UP; AB Filipinolohiya sa PUP; at
BSE major sa Filipino sa PNU.
xlvii
Mga Sangkot na Piling Unibersidad
Kabuuan
Opsyon sa
UP PUP PNU Pangkalahatan
Distribusyon ng Tugon
f % f % f % f %
sariling kagustuhan 18 72 11 44 23 92 52 69.33
Impluwensya ng 1 4 1 4 1 4 3 4
kaibigan
kagustuhan ng 1 4 1 4 1 4 3 4
magulang
wala ng ibang 5 20 12 48 0 0 17 22.67

kursong bakante
kabuuan sa bawat 25 100 25 100 25 100 75 100

unibersidad
Talahanayan 1- Mga Dahilan sa Pagpili ng mga Mag-aaral sa Programang Pangkolehiyo na may
Malaking Kinalaman sa Wikang Filipino
_____________________
Tala:
UP – Unibersidad ng Pilipinas-Diliman (B.A. Filipino, B.A. Malikhaing Pagsulat at B.A. Araling Pilipino)
PUP – Politeknikong Unibersidad ng Pilipinas-Sta.Mesa (AB Filipinolohiya)
PNU – Pamantasang Normal ng Pilipinas-Taft (BSE Major sa Filipino)
f – dalas ng tugon (frequency) sa partikular na opsyon
% - bahagdan
Makikita sa Talahanayan 1 ang tugon ng mag-aaral sa tatlong piling
pang-estadong unibersidad kung bakit nila napili ang programang
pangkolehiyo na may malaking kinalaman sa wikang Filipino. Nangunguna
ang PNU sa may pinakamataas na bahagdan na tumugon sa unang opsyon
na may bilang na 23 mag-aaral o 92%, sumunod ang UP na may bilang na 18
mag-aaral o 72% at ang PUP na may bilang na 11 mag-aaral o 44%. Sa
pangalawa at pangatlong opsyon ay magkakatulad ang tatlong unibersidad
na may 1 mag-aaral na tumugon o 4%. Sa huling opsyon ang may
xlviii
pinakamataas na bilang na tumugon ay ang mga mag-aaral ng PUP na may
bilang na 12 o 48%, pangalawa ang UP na may bilang na 5 mag-aaral o 20%
at walang tumugon sa mga mag-aaral ng PNU.
Sa kabuuan, ang unang opsyon na, sariling kagustuhan ang pagpili sa
programang pangkolehiyo na may kinalaman sa wikang Filipino ay nagtala ng
pinakamaraming tugon na may bilang na 52 mag-aaral na may katumbas na
69.33%. Pumangalawa ang huling opsyon na, wala ng ibang kursong bakante
kaya napabilang sa programa pangkolehiyo na may bilang na 17 mag-aaral
na may katumbas na 22.67%. Sa huling posisyon ay magkatulad ang
pangalawang opsyon na, impluwensiya ng kaibigan at ang pangatlong
opsyon na, kagustuhan ng magulang kaya napabilang sa nasabing
programang pangkolehiyo na may bilang na 3 mag-aaral bawat opsyon na
may katumbas na 4%.
Dahil sa napakaraming mag-aaral na tumugon sa unang opsyon na
kaya sila pumasok o napabilang sa programang may malaking kinalaman sa
wikang Filipino ay dahil ito’y kagustuhan nila. Nangangahulugan na malaya
na ang mga mag-aaral ngayon na makapamili ng kursong kanilang kukunin
pagtuntong nila sa kolehiyo. Kakaunti na ang bahagdan ng mga mag-aaral na
naiimpluwesyan ng mga magulang o mga kaibigan sa pagpili ng programang
pangkolehiyo kung saan nais nila mapabilang. Ngunit malaki pa rin ang
bahagdan ng mga mag-aaral na napagsasarhan at nawawalan ng
pagkakataon mapabilang sa gusto nilang programang pangkolehiyo dahil
limitado lamang ang kinukuhang bilang na mag-aaral.
Ang susunod na talahanayan ay naglalahad ng distribusyon ng tugon
ng mga mag-aaral sa UP, PUP at PNU sa tanong na: Ano ang pagkakaalam mo
xlix
sa iyong kurso? Ang tanong na ito ang nagtukoy kung may kaalaman ba ang
mga mag-aaral sa kinukuha nilang programang pangkolehiyo.

Kabuuan
Opsyon sa
f % f % F % f %
simpleng kurso
gamit ang wikang 2 8 0 0 0 0 2 2.67
Filipibo
may layuning
magpakadalubhasa 5 20 14 56 12 48 31 41.33
sa Filipino
tulay para
madaling 0 0 7 28 1 4 8 10.67
matanggap sa
trabaho
mag-aangat sa
kamalayan bilang 18 72 4 16 12 48 34 45.33
isang Piipino
kabuuan sa bawat 25 100 25 100 25 100 75 100

unibersidad
Talahanayan 2 – Pagkakaalam ng mga Mag-aaral sa Programang Pangkolehiyo na may
_____________________
Tala:
% - bahagdan
Sa Talahanayan 2 nangunguna ang UP sa may pinakamataas na
bahagdan na tumugon sa unang opsyon na may bilang na 2 mag-aaral o 8%,
at wala namang mag-aaral na tumugon mula sa PUP at PNU. Sa pangalawang
opsyon nanguna ang PUP na may bilang na 14 na mag-aaral na may
katumbas na 56%, pumangalawa ang PNU na may bilang na 12 mag-aaral na
l
may katumbas na 48%, at ang panghuli ay ang UP na may bilang na 5 mag-
aaral na may katumbas na 20%. Sa pangatlong opsyon ay nanguna muli ang
PUP na may bilang na 7 mag-aaral na may katumbas na 28%, pangalawa ang
PNU na may bilang na 1 mag-aaral na may katumbas na 4%, samantalang sa
UP ay walang tumugon. Sa huling opsyon, ang may pinakamataas na bilang
na tumugon ay ang mga mag-aaral na mula sa UP na may bilang na 18 o
72%, pangalawa ang PNU na may bilang na 12 mag-aaral na may katumbas
na 48%, at ang huli ay ang PUP na may bilang na 4 na mag-aaral na may
katumbas na 16%.
Sa kabuuan, ang huling opsyon na, mag-aangat sa kamalayan bilang
isang Pilipino ang programang pangkolehiyo na BA Filipino, BA Malikhaing
Pagsulat at BA Araling Pilipino sa UP; AB Filipinolohiya sa PUP; at BSE major sa
Filipino sa PNU ay nagtala ng pinakamaraming tugon na may bilang na 34
mag-aaral na may katumbas na 45.33%. Pumangalawa ang ikalawang opsyon
na, ang mga programang pangkolehiyo na nabanggit ay may layuning
magpakadalubhasa sa Filipino na may bilang na 31 mag-aaral na may
katumbas na 41.33%. Nasa ikatlong posisyon ang opsyon na, magiging tulay
ang mga nabanggit na programang pangkolehiyo upang madaling
matanggap sa trabaho na may bilang na 8 mag-aaral na may katumbas na
10.67%. Nasa huling posisyon na may bilang lamang na 2 mag-aaral na may
katumbas na 2.67% tumugon sa unang opsyon na, simpleng kurso lamang
gamit ang wikang Filipino ang mga nabanggit na programang pangkolehiyo.
Dahil sa napakaraming mag-aaral na tumugon sa huling opsyon,
nangangahulugan lamang na malaki ang pananalig ng mga mag-aaral mula
sa UP, PUP at PNU na magiging daan ang programang pangkolehiyo na B.A.
li
Filipino, B.A. Malikhaing Pagsulat at B.A. Araling Pilipino sa UP; AB
Filipinolohiya sa PUP; at BSE major sa Filipino sa PNU sa pag-aangat sa
kamalayan bilang tunay na mamamayang Pilipino. Nangangahulugan din na
higit pa sa hangarin na makahanap agad ng magandang trabaho ang layunin
nito at naniniwala rin ang mga mag-aaral na magiging dalubhasa sila sa
wikang Filipino sa pamamagitan ng mga nabanggit na programang
pangkolehiyo.
ng mga mag-aaral sa UP, PUP at PNU sa tanong na: Saang propesyon higit na
nakatuon ang iyong kurso? Ang tanong na ito ang nagtukoy sa pananaw ng
mga mag-aaral kung saang propesyon nakapokus ang kanilang programa.

Kabuuan
Opsyon sa
f % f % f % f %
manunulat 10 40 5 20 4 16 19 25.33
guro 11 44 11 44 14 56 36 48
Tagapagsalin 1 4 3 12 5 20 9 12
lii
mamamahayag/ 2 8 5 20 2 8 9 12
tapagbalita
iba pa 1 4 1 4 0 0 2 2.67
kabuuan sa bawat 25 100 25 100 25 100 75 100

unibersidad
Talahanayan 3– Propesyon Kung Saan Nakatuon ang Programang Pangkolehiyo na may
_____________________
Tala:
% - bahagdan
Sa Talahanayan 3 nangunguna ang UP sa may pinakamataas na
bahagdan na tumugon sa unang opsyon na may bilang na 10 mag-aaral o
40%, pangalawa ang PUP na may bilang na 5 mag-aaral na may katumbas na
20% at ang huli ay ang PNU na may bilang na 4 na mag-aaral na may
katumbas na 16%. Sa pangalawang opsyon nanguna ang PNU na may bilang
na 14 na mag-aaral na may katumbas na 56%, samantalang magkatulad ang
bahagdan ng tumugon mula sa UP at PUP na may bilang na 11 mag-aaral na
may katumbas na 44% sa bawat unibersidad. Sa pangatlong opsyon ay
nanguna muli ang PNU na may bilang na 5 mag-aaral na may katumbas na
20%, pangalawa ang PUP na may bilang na 3 mag-aaral na may katumbas na
12%, samantalang sa UP ay 1 lamang ang tumugon na may katumbas na 4%.
Sa pang-apat na opsyon, ang may pinakamataas na bahagdan na tumugon
ay ang mga mag-aaral na mula sa PUP na may bilang na 5 o 20%,
samantalang magkatulad ang bahagdan ng tumugon mula sa UP at PNU na
may bilang na 2 mag-aaral na may katumbas na 8% sa bawat unibersidad.
liii
May dalawa (2) namang sumagot ng ibang propesyon na nagmula sa UP at
PUP.
Sa kabuuan, ang pangalawang opsyon na, pagiging guro ang higit na
binibigyang tuon ng programang pangkolehiyo na B.A. Filipino, B.A. Araling
Pilipino sa UP; AB Filipinolohiya sa PUP; BSE major sa Filipino sa PNU at
maliban lamang sa B.A. Malikhaing Pagsulat ng UP na talagang nakasentro sa
pagiging guro, ay nagtala ng pinakamaraming tugon na may bilang na 36
mag-aaral na may katumbas na 48%. Pumangalawa ang unang opsyon na,
pagiging manunulat na may bilang na 19 mag-aaral na may katumbas na
25.33%. Samantalang magkatulad sa ikatlong posisyon ang mga opsyon na,
pagiging tagapasalin at pagiging mamamahayag/tagapagbalita na may
bilang na 9 mag-aaral na may katumbas na 12% sa bawat opsyon.
Dahil sa napakaraming mag-aaral na tumugon sa pangalawang
opsyon, nangangahulugan lamang na higit na nakatuon ang mga nasabing
programa pangkolehiyo sa propesyon bilang tagahasik ng kaalaman sa mga
paaralan o ang tinatawag na guro. Hindi rin nalalayo sa propesyon bilang
manunulat ang mga magtatapos sa programang nabanggit. At may
pagkakataon din naman na maging tagapagsalin at
mamamahayag/tagapagbalita ang mga mag-aaral.
ng mga mag-aaral sa UP, PUP at PNU sa tanong na: Bilang mag-aaral ng
kursong may malaking kinalaman sa wikang Filipino, anong damdamin ang
umuusbong habang lalong lumalalim ang iyong kaalaman sa wikang Filipino?
Ang tanong na ito ang nagtukoy sa kung anong damdamin ang kumikintal sa
liv
mga mag-aaral ng programang pangkolehiyo na BA Filipino, BA Malikhaing
Pagsulat at BA Araling Pilipino sa UP; AB Filipinolohiya sa PUP; at BSE major sa
Filipino sa PNU.

Kabuuan
Opsyon sa
f % f % f % f %
pagmamalasakit sa 6 24 3 12 7 28 16 21.33
bayan
pagmamahal sa 14 56 16 64 10 40 40 53.33
sariling wika
pagpapahalaga sa
buhay bilang 5 20 5 20 8 32 18 24
Isang Pilipino
walang umusbong
na anumang 0 0 1 4 0 0 1 1.34
damdamin
kabuuan sa bawat 25 100 25 100 25 100 75 100

unibersidad
lv
Talahanayan 4– Damdaming Umuusbong Habang Lalong Lumalalim ang Kaalaman sa
Programang Pangkolehiyo na may Malaking Kinalaman sa Wikang Filipino
_____________________
Tala:
% - bahagdan
Sa Talahanayan 4 nangunguna ang PNU sa may pinakamataas na
bahagdan na tumugon sa unang opsyon na may bilang na 7 mag-aaral o
28%, pangalawa ang UP na may bilang na 6 mag-aaral na may katumbas na
24% at ang huli ay ang PUP na may bilang na 3 na mag-aaral na may
katumbas na 12%. Sa pangalawang opsyon nanguna ang PUP na may bilang
na 16 na mag-aaral na may katumbas na 64%, sumunod ang UP na may
bilang na 14 mag-aaral na may katumbas na 56%, at ang huli ay ang PNU na
may bilang na 10 mag-aaral na may katumbas na 40%. Sa pangatlong
opsyon ay nanguna ang PNU na may bilang na 8 mag-aaral na may katumbas
na 32%, samantalang magkatulad ang UP at PUP na may bilang na 5 mag-
aaral na may katumbas na 20% sa bawat unibersidad. Sa pang-apat na
opsyon, ang may pinakamataas na bahagdan na tumugon ay ang mga mag-
aaral na mula sa PUP na may bilang na 1 o 4%, samantalang magkatulad ang
UP at PNU na walang tumugon.
Sa kabuuan, ang pangalawang opsyon na, pagmamahal sa sariling
wika ang damdaming umuusbong ang may pinakamaraming tugon na may
bilang na 40 mag-aaral na may katumbas na 53.33%. Pumangalawa ang
pangatlong opsyon na, pagpapahalaga sa buhay bilang isang Pilipino ang
umuusbong na damdamin na may bilang na 18 mag-aaral na may katumbas
na 24%. Nasa pangatlo ang unang opsyon na, pagmamalasakit sa bayan ang
lvi
umuusbong na damdamin na may bilang na 16 mag-aaral na may katumbas
na 21.33%. At may isang (1) mag-aaral ang sumagot na walang umuusbong
na anumang damdamin.
Dahil sa napakaraming mag-aaral na tumugon sa pangalawang
opsyon, nangangahulugan lamang na kung ang isang mag-aaral ay
mapapabilang sa mga nabanggit na programang pangkolehiyo ay malaki ang
posibilidad na mapayabong ang kaniyang pagmamahal sa wikang Filipino.
Hindi rin naman nawawala ang posibilidad na pahalagahan pang lalo ng mag-
aaral ang kaniyang buhay bilang isang Pilipino at ang patuloy na
pagmamalasakit sa bayan.
Pananaw at Kaalaman ng mga Mag-aaral sa Kurikulum ng
Programang Pangkolehiyo na may Malaking Kinalaman sa
Wikang Filipino
ng mga mag-aaral sa UP, PUP at PNU sa tanong na: Paano mo nalaman ang
nilalaman ng kurikulum ng iyong kurso? Ang tanong na ito ang nagtukoy sa
mga pamamaraan na naging tulay upang malaman ng mga mag-aaral ang
nakapaloob sa kurikulum ng programang pangkolehiyo na BA Filipino, BA
Malikhaing Pagsulat at BA Araling Pilipino sa UP; AB Filipinolohiya sa PUP; at
BSE major sa Filipino sa PNU.
lvii
Kabuuan
Opsyon sa
f % f % f % f %
nagpamahagi ng 10 40 10 40 10 40 30 40
kopya
nabanggit ng guro 4 16 3 12 4 16 11 14.67

sa klase
nabanggit sa
pangkalahatang 7 28 10 40 10 40 27 36
asembleya
nabanggit ng 4 16 2 8 1 4 7 9.33
kaibigan o kakilala
kabuuan sa bawat 25 100 25 100 25 100 75 100

unibersidad
Talahanayan 5 – Mga Pamamaraan na Naging Tulay Upang Malaman ng mga Mag -aaral ang
Nilalaman ng Kurikulum
_____________________
Tala:
% - bahagdan
Sa Talahanayan 5, sa unang opsyon ang UP, PUP at PNU ay
magkakatulad ang bahagdan na tumugon na may bilang na 10 mag-aaral na
may katumbas na 40% sa bawat unibersidad. Sa pangalawang opsyon
nanguna ang UP at PNU na may bilang na 4 na mag-aaral na may katumbas
na 16% bawat unibersidad, at ang huli ay ang PUP na may bilang na 3 mag-
aaral na may katumbas na 12%. Sa pangatlong opsyon naman ay nanguna
ang PUP at PNU na may bilang na 10 mag-aaral na may katumbas na 40%,
samantala ang UP ay may bilang na 7 mag-aaral na may katumbas na 28%.
Sa ikaapat na opsyon, ang may pinakamataas na bahagdan na tumugon ay
lviii
ang mga mag-aaral mula sa UP na may bilang na 4 o 16%, sumunod ang PUP
na may bilang na 2 na may katumbas na 8%, at nasa huli ang PNU na may
bilang na 1 na may katumbas na 4%.
Sa kabuuan, ang unang opsyon na, pagpapamahagi ng kopya ng
kurikulum ang may pinakamaraming tugon na may bilang na 30 mag-aaral na
may katumbas na 40%. Pumangalawa ang pangatlong opsyon na,
pagbabanggit sa pangkalahatang asembleya na may bilang na 27 mag-aaral
na may katumbas na 36%. Nasa pangatlo ang pangalawang opsyon na,
pagbabanggit ng guro sa klase na may bilang na 11 mag-aaral na may
katumbas na 14.67%. At nasa huli ang ikaapat na opsyon na, pagbabanggit
ng kaibigan o kakilala na may 7 mag-aaral na may katumbas na 9.33%.
Dahil sa napakaraming mag-aaral na tumugon sa unang opsyon,
nangangahulugan lamang na pinakamabisang daan upang magkaroon ng
kaalaman ang mag-aaral tungkol sa nilalaman ng kurikulum ay ang
pagbabahagi ng kopya nito. Mabisa rin naman ang pagtalakay sa kurikulum
sa pangkalahatang asembleya at ang pagbabanggit ng nito ng mga guro sa
klase.
ng mga mag-aaral sa UP, PUP at PNU sa tanong na: Sa iyong palagay, sa
anong larangan higit na nakatuon ang kurikulum ng iyong kurso? Ang tanong
na ito ang nagtukoy sa
lix
Kabuuan
Opsyon sa
f % f % f % f %
wika 10 40 10 40 5 20 25 33.33
panitikan/literatura 12 48 5 20 3 12 20 26.67
linggwistika 1 4 5 20 4 16 10 13.33
komunikasyon 1 4 3 12 5 20 9 12
edukasyon 1 4 2 8 7 28 10 13.33
iba pa 0 0 0 0 1 4 1 1.34
kabuuan sa bawat 25 100 25 100 25 100 75 100

unibersidad
Talahanayan 6 – Larangan Kung Saan Higit na Nakatuon ang Kurikulum
_____________________
Tala:
lx
% - bahagdan
Sa Talahanayan 6, magkatulad sa unang opsyon ang UP at PUP sa
bahagdan na tumugon na may bilang na 10 mag-aaral na may katumbas na
40% sa bawat unibersidad, at nasa huli ang PNU na may bilang na 5 mag-
aaral na may katumbas na 20%. Sa pangalawang opsyon nanguna ang UP na
may bilang na 12 na mag-aaral na may katumbas na 48%, pangalawa ang
PUP na may bilang na 5 mag-aaral na may katumbas na 20%, at ang huli ay
ang PNU na may bilang na 3 mag-aaral na may katumbas na 12%. Sa
pangatlong opsyon naman ay nanguna ang PUP na may bilang na 5 mag-
aaral na may katumbas na 20%, pangalawa ang PNU na may bilang na 4
mag-aaral na may katumbas na 16%, samantala nasa huli ang UP na may
bilang na 1. Sa ikaapat na opsyon, ang may pinakamataas na bahagdan na
tumugon ay ang mga mag-aaral mula sa PNU na may bilang na 5 o 20%,
sumunod ang PUP na may bilang na 3 na may katumbas na 12%, at nasa huli
ang UP na may bilang na 1 na may katumbas na 4%. Sa ikalimang opsyon,
nangunguna ang PNU na may bilang na 7 mag-aaral na may katumbas na
28%, nasa ikalawa naman ang PUP na may bilang na 2 mag-aaral na may
katumbas na 8% at nasa huli ang UP na mayroong isang (1) tumugon. May
isang (1) mag-aaral mula sa PNU ang sumagot ng iba pang larangan..
Sa kabuuan, ang unang opsyon na, wika ang may pinakamaraming
tugon na may bilang na 25 mag-aaral na may katumbas na 33.33%.
Sinundan ng pangalawang opsyon na, panitikan/literatura na may bilang na
20 mag-aaral na may katumbas na 26.67%. Sumunod dito ang ikatatlo at
ikalimang opsyon na, linggwistika at edukasyon na may bilang na 10 mag-
lxi
aaral na may katumbas na 13.33% sa bawat opsyon. At nasa ikaapat na
posisyon ang pang-apat na opsyon na, komunikasyon na may bilang 9 mag-
aaral na may katumbas na 12%.
napatunayan nito na sa wika talaga higit na nakasentro ang mga nabanggit
na programang pangkolehiyo. Hindi rin naman namamatay ang panitikan na
kabuhol ng wika.
ng mga mag-aaral sa UP, PUP at PNU sa tanong na: Anong aspeto ng
pagkatuto ang higit na nalilinang sa pag-aaral ng mga asignaturang kabilang
sa kurikulum ng kursong may kinalaman sa wikang Filipino?

Kabuuan
Opsyon sa
f % f % f % f %
intelektwal na 10 40 10 40 8 32 28 37.33
pagkatuto
pisikal na 1 4 3 12 3 12 7 9.33
pagkatuto
emosyonal na 3 12 3 12 4 16 10 13.33
pagkatuto
moral na pagkatuto 4 16 5 20 5 20 14 18.67
sikolohikal na 7 28 4 16 4 16 15 20
pagkatuto
iba pa 0 0 0 0 1 4 1 1.34
lxii
kabuuan sa bawat 25 100 25 100 25 100 75 100
unibersidad
Talahanayan 7 – Aspeto ng Pagkatuto na Nalilinang sa Pag-aaral ng mga Asignaturang Kabilang
sa Kurikulum
_____________________
Tala:
% - bahagdan
Sa Talahanayan 7, magkatulad sa unang opsyon ang UP at PUP sa
bahagdan na tumugon na may bilang na 10 mag-aaral na may katumbas na
40% sa bawat unibersidad, at nasa huli ang PNU na may bilang na 8 mag-
aaral na may katumbas na 32%. Sa pangalawang opsyon magkatulad naman
ang PUP at PNU na may bilang na 3 mag-aaral na may katumbas na 12%, huli
ang UP na may bilang na may bilang na 1 mag-aaral na may katumbas na
4%. Sa pangatlong opsyon ay nangunguna ang PNU na may bilang na 4 mag-
aaral na may katumbas na 16% at magkatulad naman ang UP at PUP na may
bilang na 3 mag-aaral na may katumbas na 12%. Sa ikaapat na opsyon, ang
may pinakamataas na bahagdan na tumugon ay ang mga mag-aaral mula sa
PNU at PUP na may bilang na 5 o 20% at sumunod ang UP na may bilang na 4
na may katumbas na 16%. Sa ikalimang opsyon, nangunguna ang UP na may
bilang na 7 mag-aaral na may katumbas na 28%at nasa huli naman ang PNU
at PUP na may bilang na 4 mag-aaral na may katumbas na 16%. Sa ikaanim
na opsyon, natatanging ang PNU lamang ang may sumagot, na may bilang
na isang (1) mag-aaral.
lxiii
Sa kabuuan, ang unang opsyon na, intelektwal na pagkatuto ang may
pinakamaraming tugon na may bilang na 28 mag-aaral na may katumbas na
37.33%. Sinundan ng ikalimang opsyon na, sikolohikal na pagkatuto na may
bilang na 15 mag-aaral na may katumbas na 20%. Sumunod dito ang ikaapat
na opsyon na, moral na pagkatuto na may bilang na 14 mag-aaral na may
katumbas na 18.67%. At nasa ikaapat na posisyon ang ikatatlong opsyon na,
emosyonal na pagkatuto na may bilang na 10 mag-aaral na may katumbas
na 13.33%. Nasa ikalimang posisyon ang ikalawang opsyon na, pisikal na
pagkatuto na may bilang na 7 mag-aaral na may katumbas na 9.33%. Nasa
huli ang ikaanim na opsyon na, iba pa na may bilang na isa(1).
nangangahulugan lamang na intelektwal na pagkatuto ang higit na inihahain
ng mga asignatura na nakapaloob sa kurikulum ng programang pangkolehiyo
na BA Filipino, BA Malikhaing Pagsulat at BA Araling Pilipino sa UP; AB
Filipinolohiya sa PUP; at BSE major sa Filipino sa PNU.
Ang mga Programang Pangkolehiyo na may Malaking Kinalaman sa
Wikang Filipino
UNIBERSIDAD NG PILIPINAS (UP) – Diliman
Tatlo ang programang pangkolehiyo sa UP ang may kinalaman sa
wikang Filipino na nasa ilalim ng Kolehiyo ng Arte at Literatura, Departamento
ng Filipino at Panitikan ng Pilipinas. Ito ay ang B.A. Filipino, B.A. Araling
Panlipunan (Philippine Studies), at B.A. Malikhaing Pagsulat.
lxiv
B.A. MALIKHAING PAGSULAT
Ang B.A. Malikhaing Pagsulat ay pang-apat na taong programang
magsisilbing daluyan ng pormal na kasanayang akademiko para sa mga
manunulat sa wikang pambansa. Nangagailangan ito ng 90 na yunit sa mga
pangunahing asignatura at 45 na yunit na kurso sa pangkalahatang
edukasyon.
Layon nito na mabigyan ang mga estudyante ng:
1. Masinsinang kasanayan sa mga batayang prinsipyo at pamamaraan sa
malikhaing pagsulat sa iba’t ibang anyo,
2. Kaalaman sa mga tradisyon pampanitikan ng Pilipinas at
3. Pag-unawa sa mga katangian ng Filipino bilang Kasangkapan para sa
malikhaing pamamahayag.
Ang programang ito ay may 42 yunit na kurso na nakatuon sa
malikhaing pagsulat gamit ang wikang Filipino tulad ng: Mga Palihan Gamit
ang Filipino sa mga Malikhaing Akda, Pagbsa at Pagsulat sa mga Wika ng
Pilipinas, Istilo sa Paggamit ng Wikang Pambansa, Pagsulat ng Tula sa Filpino,
Panulaang Filipino ng Pilipinas, Pagsasalin sa Filipino, Pagsulat ng Prosa sa
Filipino, Pamamahayag sa Filipino, Kasanayan sa Wika at Kamalayang Filipino
at Kasanayan sa Pagsulat sa Wikang Filipino.
Ang Pagtugon ng B.A. Malikhaing Pagsulat sa Pangangailangan sa
Kasalukuyang Panahon
Masasabing ang programang ito ay tumutugon sa pangangailangan sa
kasalukuyang panahon sapagkat ito’y naghahain ng kasanayang akademiko
para sa mga nais pumasok sa larangan ng pagsusulat. Batay sa layunin ng
lxv
programa, sa pamamagitan ng mga asisnatura ay masasanay ang mga mag-
aaral sa mga batayang prinsipyo at istilo sa pagsulat. Gayundin, matutukoy
ang katangian ng wikang pambansa na magiging mabisa para sa malikhaing
pamamahayag.
Ang Pagtugon sa mga Pangangailangan sa Kasalukuyang Panahon ng mga
Asignatura o Kursong Nakapaloob sa Kurikulum ng B.A. Malikhaing Pagsulat
Ang mga kursong nakatuon sa wikang Filipino na nakapaloob sa
kurikulum ng B.A. Malikhaing Pagsulat ay masasabing tumutugon sa
pangangailangan sa kasalukuyang panahon. Halimbawa ang mga
asignaturang: Pagsulat ng Tula, Pagsulat ng Prosa, Pagsulat ng Drama at
Pagsulat ng Iskrip sa Telebisyon, Radyo at Pelikula, sinasanay sa
pamamagitan ng mga asignaturang ito ang mga mag-aaral na Pilipino sa
paggamit ng mga pundamental na konsepto, elemento at pamamaraang
Pilipino sa pagsulat ng mga akdang patuloy na magpapatingkad na mga
babasahin at panoorin nasa wikang Filipino.
B.A. FILIPINO
Ang B.A. Filipino ay pang-apat na taong programang mangangailangan
ng 96 yunit ng mga pangunahing asignatura at 45 yunit na kursong
pangkalahatang edukasyon.
Layon ng programang ito na mabigyan ang mga estudyante ng:
1. Kaalaman sa kasaysayan ng pag-unlad ng pambanssang wikang
Filipino at panitikan ng Pilipinas sa konteksto ng kalagayan at Lipunang
Pilipino;
lxvi
2. Pag-unawa sa kalikasan at gamit ng wika sa Lipunang Pilipino at sa
mga teorya at kritikal na lapt sa pag-aaral ng panitikan; at
3. Kasanayan sa kritikal na pagsusuri ng wika at panitikan ng Pilipinas.
Ang B.A. Filipino ay may pitong (7) kurso o asignatura na may
katumbas na 21 yunit na nakayuon o malaking kinalaman sa wikang Filipino,
ito ay ang; Pagbasa at Pagsulat sa mga Wika ng Pilipinas, Kasaysayan at Pag-
unlad ng Wikang Pambansa ng Pilipinas, Mga Natatanging Diskurso sa Wika at
Lipunan, Istruktura ng Filipino, Mga Barayti at Baryasyon ng Filipino, Gramar
ng mga Wika ng Pilipinas, Leksokograpong Filipino, Mga Tunguhin at Tradisyon
sa Analisis ng Gramar na Filipino, Natatanging Suliranin sa Wika at Sikolohiya
ng Wikang Filipino.
Ang Pagtugon ng Layunin ng B.A. Filipino sa Pangangailangan sa
Kasalukuyang Panahon
Masasabing ang B.A.Filipino ay tumutugon sa pangangailangan sa
kasulukuyang panahon sapagkat nilalayon nito ang pagbibigay kaalaman sa
kasaysayan ng pag-uunlad ng pambansang wikang Filipino na mahalagang
mabatid ng lipunang Pilipino sa kasalukuyan upang matuto silang
pagyamanin ang sariling wika. Gayundin, sa pamamagitan ng programa ay
mauunawaan ng mga Pilipinong mag-aaral ang kalikasan at gamit ng wikang
Filipino sa lipunang Pilipino at mapahuhusay ang kanilang kahusayan sa
pagamit ng sariling wika sa iba’t ibang larangan.
lxvii
Asignatura o Kursong Nakapaloob sa Kurikulum ng B.A. Filipino
kurikulum ng B.A. Filipino ay masasabing tumutugon sa pangangailangan sa
kasalukuyang panahon. Halimbawa ang asignaturang, Mga Natatanging
Diskurso sa Wika at Lipunan, sinusuri nito ang ilang piling diskursong
pangwika sa lipunan sa konteksto ng lipunang Pilipino. Tinutukoy rin ang mga
teorya, konsepto at isyung pangwika, at ang kahalagahan at kaugnayan ng
mga ito sa akademiko at di-akademikong gawain at karanasan ng mga mag-
aaral na Pilipino. Sa asignaturang, Mga Barayti at Baryasyon ng Filipino,
isinasagawa naman ang komparatibong sarbey ng iba’t ibang rehiyonal at
sosyal na dayalekto ng Filipino. Mayroon ding isinasagawang sarbey sa mga
akdang panggramar ng mga wika sa Pilipinas sa ilalim ng asignaturang,
Gramar ng mga Wika ng Pilipinas. Tinutukoy naman ang mga perspektibo at
mga tunguhin sa pag-aanalisa ng istrukturang panglinggwistika ng wikang
pambansa sa kursong, Mga Tunguhin at Tradisyon sa Analisis ng Gramar na
Filipino. Sinusuri naman ang mga kasalukuyang natatanging suliranin sa wika
gaya ng suliranin sa lingua franca ng wikang pambansa, wikang panturo, at
wikang opisyal sa kursong, Natatanging Suliranin sa Wika. At patuloy na
tinatalakay ang mga simulain at pamamaraan sa pag-aaral sa wika sa
asignaturang, Sikolohiya ng Wikang Filipino.
B.A. Araling Pilipino (Philippine Studies)
lxviii
Natatangi ang B.A. Araling Pilipino sa pagsasanay ng estudyante sa
interdisiplinari na pag-aaral ng kultura at lipunang Pilipino. Pang-apat na
taong programa ito na nangangailangan ng 93 na yunit sa mga kursong
pangmajor at 45 na yunit sa kursong pangkalahatang edukasyon.
Nakaangkla ang programa sa mga susing kursong interdisiplinari at
mga sandigang kurso sa wika, panitikan at kasaysayan sapagkat itinuturing
ang mga ito ng tagapayo, makakapagdisenyo ang estudyante ng sariling
programang naaayon sa kanyang interes. Bukod sa mga susing kurso, pipili
ang estudyante ng alinmang dalawang disiplina mula sa Artes at Literatura,
Agham Panlipunan, Community Development, Economics, Fine Arts, Islamic
Studies, Mass Communication, Music at iba pa para bumuo ng 39 yunit ng
mga kursong pangmajor.
Panghuling kailanganin ang pagsulat ng isang tesis na gumagamit ng
interdisiplinaring lapit sa isang natatanging problema, aspeto, at isyu sa
lipunan at kulturang Pilipino.
May 15 yunit na kurso ang B.A. Araling Pilipino na nakasentro sa pag-
aaral nbg wikang Filipino. Ito ay ang: Mga Natatanging Diskurso sa Wika at
Lipunan, Pagbasa at Pagsulat sa mga Wika ng Pilipinas, Kasaysayan at Pag-
unlad ng Wikang Pambansa ng Pilipinas. Kasanayan sa Wika at Kamalayang
Filipino at Kasanayan sa Pagsulat sa Wikang Filipino.
Ang Pagtugon ng B.A. Araling Pilipino sa Pangangailangan sa Kasalukuyang
Panahon
lxix
Hindi maikakaila mula sa datos na nakalap ng mga mananaliksik ,
tumutugon ang programang B.A. Araling Pilipino sa pangangailangan sa
kasalukuyang panahon sapagkat inihahain nito ang mga kursong pangwika,
pmapanitikan at pangkasaysayan na sinasabing magiging tulay upang
matanto ang kalinangang Pilipino at ang yamang pangkaisipan bilang lahing
Pilipino. Ipinapatalos ng programang ito na bilang Pilipino sa kasalukuyang
panahon ay kailangan nating magmalasakit at tumangkilik sa sariling wika,
tradisyon, kultura at panitikan natin.
Ang Pagtugon sa mga Pangangailangan sa Kaslukuyang Panahon ng mga
Asignatura o Kursong Nakapaloob sa Kurikulum ng B.A. Araling Pilipino
kurikulum ng B.A. Araling Pilipino ay masasabing tumutugon sa
pangangailangan sa kasalukuyang panahon. Halimbawa ang asignaturang,
Mga Natatanging Diskurso sa Wika at Lipunan, sinusuri nito ang ilang piling
diskursong pangwika sa lipunan sa konteksto ng lipunang Pilipino. Tinutukoy
rin ang mga teorya, konsepto at isyung pangwika, at ang kahalagahan at
kaugnayan ng mga ito sa akademiko at di-akademikong gawain at karanasan
ng mga mag-aaral na Pilipino. Sa asignaturang Kasaysayan at Pag-unlad ng
Wikang Pambansa, tinutukoy ang mga naging kasaysayan ng wikang Filipino
at kung paano ito umuunalad na mahalagang malaman ng mga mag-aaral
ngayon. At patuloy namang sinasanay ang mga mag-aaral sa paggamit ng
wikang Filipino at paghubog ng kamalayang Pilipino sa mga asignaturang,
Kasanayan sa Wika at Kamalayang Filipino at Kasanayan sa Pagsulat sa
lxx
Wikang Filipino na importante na magawa ng mga mag-aaral ngayon bilang
isang Pilipino.
POLITEKNIKONG UNIBERSIDAD NG PILIPINAS (PUP) – Sta. Mesa
AB FILIPINOLOHIYA
May isang programang pangkolehiyo sa PUP na may kinalaman sa
wikang Filipino na nasa ilalim ng Kolehiyo ng mga Wika at Linggwistika,
Kagawaran ng Filipinolohiya, ito ay ang AB Filipinolohiya.
Apat na taong programang pang-akademiko ang Batsilyer ng Artes sa
Filipinolohiya (ABF). Sinasaklaw ng kurso ang wika, komunikasyon, panitikan
at kultura o pambansang kabihasnan sa pangkalahatan. Pibnapanday nito
ang mga potensyal at talino ng mga mag-aaral sa pamamagitan ng mga
karunungang makakamit sa Filipinolohiya. Nakatuon sa pagiging malikhain
(creativity) at sikahayan (scholarly works) ang lalim at lawak ng
pagpapakadalubhasa sa Filipinolohiya na napakahalaga sa propesyon.
Ang mga mag-aaral sa kursong AB Filipinolohiya ay kailangang
makatapos ng 155 yunit; 57 yunit para sa dalubhasa (bukod sa 9 ng yunit na
kahingian); 60ng yunit para sa pangkalahatang edukasyon (general
education), 12ng yunit ng sariling pili para sa dalubhasa (elective), at 14 na
yunit para sa NSTP At P.E. Inaasahang ang mga mag-aaral ay:
• Maging dalubhasa sa pagtatamo ng mga kagalingan/kasanayan
sa larangan ng komunikasyon, wika at literatura.
• Matututong magsalin sa wikang Filipino ng mga kagamitan sa
pag-aaral at pagtuturo mula sa ibang bansa.
lxxi
• Mapaghuhusay ang komunikasyong pasulat at pasalita para sa
pangangailangan ng mga paaralang bayan, pamantasan,
industriya, at institusyon.
• Makatulong sa pagpapalaganap ng makabuluhang karunungan
para sa kapakinabangan ng sambayananang Pilipino; at
• Mahahasa sa gawaing pananaliksik upang makapagbahagi ng
kaalaman at karunungan.
Sa pagsusuri ng mga mananaliksik ay napag-alaman na ang
programang ito ay may 75 yunit na kurso na nakatuon sa wikang Filipino. Ito
ay ang: Kayarian ng Wikang Filipino, Kasaysayan at Pag-unlad ng Wikang
Filipino, Komunikasyon sa Akademikong Filipino, Filipinolohiya sa Larangan ng
Pagtuturo, Filipinolohiya sa Larangan ng Komunikasyong Pangmadla,
Pamamahayag sa Filipinolohiya, Pagbasa at Pagsulat sa Iba’t ibang Disiplina,
Retorika, Gramatikang Filipino, Pagsasaling Wika sa Filipino, Tula at Panulaang
Filipino, Maikling Kwento at Nobelang Filipino, Dula at Dulaang Pilipino,
Malikhaing Pagsulat sa Filipino, Mga Isyung Pangwika, Mga Dulog sa Pagtuturo
ng Filipino sa Kolehiyo, Antropolohiyang Filipino, Pagpaplanong Pangwika,
Pilosopiya ng Wika, Pulitika ng Wika, Sikolohiya ng Wika, Wika at Lipunan, at
Pagsulat ng Ulat at Korespondensya Opisyal.
Ang Pagtugon ng AB Filipinolohiya sa Pangangailangan sa Kasalukuyang
Panahon
Masasabing ang programang ito ay tumutugon sa pangangailangan sa
kasalukuyang panahon sapagkat inaasahan sa kursong Batsilyer ng Sining sa
Filipinolohiya (ABF) ay magkakamit ang karunungan sa wikang Filipino. Ito’y
lxxii
tulay sa pagpapataas sa pagkilala ng mga mag-aaral sa kanilang pagiging
Pilipino sa pamamagitan ng pakikisangkot sa pagtatatag ng isang lipunang
makabansa, malaya, maunlad, makatao at maka-Diyos sa panahon ng
sibilisasyong cyberspace.
Asignatura o Kursong Nakapaloob sa Kurikulum ng AB Filipinolohiya
kurikulum ng AB Filipinolohiya ay masasabing tumutugon sa pangangailangan
sa kasalukuyang panahon sapagkat ito’y magiging daan upang mapahusay
ang kakayahang pangkomunikatibo ng mga mag-aaral at magiging kaagapay
upang magkaroon sila ng mapanuri at malikhaing pag-iisip. Matutulungan din
ang mga mag-aaral na maiangkla ng mabisa ang kanilang kakayahan sa
pagtuturo ng wika, paggamit ng wika at pagpapayaman nito para sa
kapakanan ng bansang Pilipinas at upang makaagapay sa kompetisyong
global sa kasalukyan.
PAMANTASANG NORMAL NG PILIPINAS (PNU) – Taft
BSE major sa Filipino
May isang programang pangkolehiyo sa PNU na may kinalaman sa
wikang Filipino na nasa ilalim ng Kolehiyo ng mga Wika, Linggwistika at
Literatura, Departamento ng Filipino, ito ay ang BSE major sa Filipino.
Apat na taong programang pang-akademiko ang BSE major sa
Filipino na may mga layunin na:
lxxiii
• Mapaunlad ang kaalaman ng mga mag-aaral sa mga batayang
simulaing panlinggwistika ng wikang Filipino at sa mga teorya at
pamamaraan ng paggamit nito bilang midyum ng komunikasyon at
pagtuturo.
• Malinang ang kasanayan ng mga mag-aaral sa mabisang paggamit ng
Filipino sa iba’t ibang larangang akademiko at sa pagdukal ng mga
karunungan at paksaing nangangailangan ng mataas na antas ng pag-
iisip at pagpapahalaga.
• Mapasigla ang kakayahan at kawilihan ng mga mag-aaral sa paglahok
at pagsasagawa ng iba’t ibang gawaing pangwika at pampanitikan na
nangangailangan ng pagkamasining at pagkamalikhain.
Ang Pagtugon ng BSE major sa Filipino sa Pangangailangan sa Kasalukuyang
Panahon
Batay sa pagsusuri ng mga mananaliksik masasabing ang programang
ito ay tumutugon sa pangangailangan ng kasalukuyang panahon sapagkat
ayon sa mga layunin nito mapapaunlad ng mga mag-aaral ang mga batayang
simulain ng wikang Filipino at ang paggamit nito bilang midyum ng
komunikasyon at pagtuturo. Gayundin, malilinang ang kasanayan ng mag-
aaral sa mabisang paggamit ng Filipino sa pagdukal ng mga bagong
karunungan na kakailanganin sa susunod na panahon. At mapapataas ang
kakayahan at kawilihan ng mga Pilipinong mag-aaral sa mga gawaing may
kinalaman sa wikang Filipino nma nangangailangan ng mataas na pag-iisip at
pagpapahalaga.
lxxiv
Asignatura o Kursong Nakapaloob sa Kurikulum ng BSE major sa Filipino
Sa pagtungo sa PNU, sinubukang humingi ng mga mananaliksik ng
kopya ng kurikulum ng programang pangkolehiyo na BSE major sa Filipino
subalit tumanggi silang magbigay ng kopya nito. Ngunit nagkaroon ng
pagkakataon na kapanayamin ang tagapangulo ng departamento na
nakakasakop sa programang BSE major sa Filipino na si Prof. Patrocinio V.
Villafuerte. Sinabi niya na ang mga asignatura na nakapaloob sa kurikulum ng
nasabing programa ay kulang sa panitikan ngunit mayaman sa mga
asignaturang pangwika. Idinagdag din niya na walang kahandaan ang
pagkakabalangkas ng kurikulum at may mga asignatura ring itinuturo sa di
gradwadong mga programa na itinuturo rin sa gradwadong programa o
masteral na ang halimbawa ay ang mga asignaturang: Pagtataya sa Pagbasa
at Pagsulat at Panimula sa Pagsasaling Wika.
Ang Pagtugon ng Kurikulum ng Programang Pangkolehiyo na B.A.
Filipino, B.A. Araling Filipino at B.A. Malikhaing Pagsulat (UP); AB
Filipinolohiya (PUP); BSE major sa Filipino (PNU) sa Kursong
Pangkalahatang Edukasyon na Inihain ng CHED
Batay sa mga nasuring datos tungkol sa kurikulum ng tatlong piling
pang-estadong unibersidad ay nalaman na ang mga programang
pangkolehiyo ng UP na B.A. Filipino, B.A. Araling Filipino at B.A. Malikhaing
Pagsulat ay naghahain ng 45 yunit na kursong pangkalahatang edukasyon
ang bawat programa. Base naman sa datos mula sa PUP, naghahain ang
programang pangkolehiyong AB Filipinolohiya ng 60 yunit na kursong
lxxv
pangkalahatang edukasyon. Samantalang, sa PNU, ayon sa impormal na
pagtatanong sa tagapangulo ng Departamento ng Filipino na si Prof.
Patrocinio V. Villafuerte, sinusunod nila ang 63 yunit na kursong
pangkalahatang edukasyon ng CHED.
Samakatuwid, nangangahulugan na ang UP ay may kulang na 15 yunit
para sa kursong pangkalahatang edukasyon na inihain ng CHED. Gayundin
naman ang PUP na may kulang na 3 yunit, samantalang sumunod naman
ang PNU sa panukala mg CHED para sa bilang ng yunit ng mga kursong
pangkalahatang edukasyon.
Saloobin ng mga Mag-aaral sa mga Preperensyang Pangwika
Kaugnay sa Pagpapanatili at Pagpapaunlad ng Wikang Filipino na
Maaaring Ihain ng mga Programang Pangkolehiyo na may Kinalaman
sa Wikang Filipino
Sa isinagawang pananaliksik ni Anita A. Gesta na may pamagat na,
“Saloobin ng mga Mag-aaral sa Antas Tersarya sa Lungsod ng Surigao
Tungkol sa Filipino bilang Isang Kurso sa Kurikulum” sa Pamantasan ng Xavier,
lalawigan ng Surigao noong 1996, naghain siya ng mga preperensyang
pangwika para sa pagpapanatili at pagpapaunlad ng wikang Filipino. Dahil sa
naging matagumpay ang paghahain niyang iyon ay minarapat ng mga
mananaliksik na iangkop ang mga preperensyang pangwika na magagamit
ng programang pangkolehiyo na may malaking kinalaman sa wikang Filipino.
At ang mga sumusunod na talahanayan ang naging resulta ng pag-agapay ng
mga mananaliksik sa mga haing preperensyang pangwika na hiningian ng
lxxvi
tugon sa tatlong piling pang-estadong unibersidad sa kalakhang Maynila (UP,
PUP at PNU).

Kabuuan
Opsyon sa
f % F % F % f %
lubos na 15 60 11 44 20 80 46 61.33
sumasang-ayon
sumasang-ayon 7 28 11 44 3 12 21 28
hindi sigurado 3 12 3 12 2 8 8 10.67
hindi sumasang- 0 0 0 0 0 0 0 0
ayon
lubos na hindi 0 0 0 0 0 0 0 0
sumasang-ayon
kabuuan sa bawat 25 100 25 100 25 100 75 100

unibersidad
Talahanayan 8 – Paggamit ng Wikang Filipino sa mga Ulat at Korespondensya Opisyal
_____________________
Tala:
lxxvii
% - bahagdan
Sa Talahanayan 8, sa paggamit ng wikang Filipino sa mga liham at
korespondensya opisyal, ang bilang ng mga mag-aaral na lubos na
sumasang-ayon sa UP - 15 (60%), PUP - 11 (44%), PNU - 20 (80%). Ang mga
sumasang-ayon naman sa UP – 7 (28%), PUP – 11 (44%), PNU – 3 (12%). Ang
mga sumagot ng hindi sigurado sa UP – 3 (12%), PUP –3 (12%), PNU – 2 (8%).
Walang sumagot ng hindi sumasang-ayon at lubos na hindi sumasang-ayon.
Sa pangkalahatang kabuuan, lubos na sumasang-ayon – 46 (61.33%),
sumasang-ayon – 21 (28%), hindi sigurado – 8 (10.67%).
Samakatuwid, ang paggamit ng wikang Filipino sa ulat at
korespondensya opisyal ay isa sa mabisang paraan upang lalo pang

Kabuuan
Opsyon sa
f % F % f % f %
lubos na 15 60 15 60 20 80 50 66.67
sumasang-ayon
sumasang-ayon 8 32 7 28 4 16 19 25.33
hindi sigurado 2 8 3 12 1 4 6 8
ayon
sumasang-ayon
lxxviii
kabuuan sa bawat 25 100 25 100 25 100 75 100
unibersidad
Talahanayan 9 - Pagtangkilik at Panonood ng mga Palatuntunang Filipino
_____________________
Tala:
% - bahagdan
Sa Talahanayan 9, sa pagtangkilik at panonood ng mga palatuntunang
Filipino, ang bilang ng mga mag-aaral na lubos na sumasang-ayon sa UP - 15
(60%), PUP - 15 (60%), PNU - 20 (80%). Ang mga sumasang-ayon naman sa
UP – 8 (32%), PUP – 7 (28%), PNU – 4 (16%). Ang mga sumagot ng hindi
sigurado sa UP – 2 (8%), PUP –3 (12%), PNU – 1 (4%). Walang sumagot ng
hindi sumasang-ayon at lubos na hindi sumasang-ayon. Sa pangkalahatang
kabuuan, lubos na sumasang-ayon – 50 (66.67%), sumasang-ayon – 19
(25.33%), hindi sigurado – 6 (8%).
Samakatuwid, ang pagtangkilik at panonood ng mga palatuntunang
Filipino ay isa sa epektibong paraan upang lalo pang mapanatili at
mapaunlad ang wikang Filipino.

Kabuuan
Opsyon sa
f % F % f % f %
lubos na 15 68 19 76 21 84 57 76
sumasang-ayon
sumasang-ayon 8 32 6 24 4 16 18 24
lxxix
Hindi sigurado 0 0 0 0 0 0 0 0
ayon
sumasang-ayon
kabuuan sa bawat 25 100 25 100 25 100 75 100

unibersidad
Talahanayan 10- Pagbabasa ng Iba’t Ibang Babasahin na Nakasulat sa Wikang Filipino
_____________________
Tala:
% - bahagdan
Sa Talahanayan 10, sa pagbabasa ng iba’t ibang babasahin na
nakasulat sa wikang Filipino, ang bilang ng mga mag-aaral na lubos na
sumasang-ayon naman sa UP – 8 (32%), PUP – 6 (24%), PNU – 4 (16%).
Walang sumagot ng hindi sigurado, hindi sumasang-ayon at lubos na hindi
sumasang-ayon. Sa pangkalahatang kabuuan, lubos na sumasang-ayon – 57
(76%), sumasang-ayon – 18 (24%).
Samakatuwid, ang pagbabasa ng iba’t ibang babasahin na nakasulat
sa wikang Filipino ay isa sa mabisang paraan upang lalo pang mapanatili at
lxxx
Kabuuan
Opsyon sa
F % F % f % f %
lubos na 20 80 18 72 19 76 57 76
sumasang-ayon
sumasang-ayon 5 20 7 28 4 16 16 21.33
hindi sigurado 0 0 0 0 2 8 2 2.67
ayon
sumasang-ayon
kabuuan sa bawat 25 100 25 100 25 100 75 100

unibersidad
Talahanayan 11 - Paggamit ng Filipino sa Pagsulat ng mga Sulating Pampanitikan,
Mga Artikulo at Balita
_____________________
Tala:
% - bahagdan
Sa Talahanayan 11, sa paggamit ng Filipino sa pagsulat ng mga
sulating pampanitikan, mga artikulo at balita, ang bilang ng mga mag-aaral
lxxxi
na lubos na sumasang-ayon sa UP - 20 (80%), PUP - 18 (72%), PNU - 19
(76%). Ang mga sumasang-ayon naman sa UP – 5 (20%), PUP – 7 (28%), PNU
– 4 (16%). Ang mga sumagot ng hindi sigurado sa PNU – 2 (8%). Walang
sumagot ng hindi sumasang-ayon at lubos na hindi sumasang-ayon. Sa
pangkalahatang kabuuan, lubos na sumasang-ayon – 57 (76%), sumasang-
ayon – 16 (21.33%), hindi sigurado – 2 (2.67%).
Samakatuwid, ang paggamit ng Filipino sa pagsulat ng mga sulating
pampanitikan ay isa sa epektibong paraan upang lalo pang mapanatili at

Kabuuan
Opsyon sa
F % F % f % f %
lubos na 16 64 14 56 19 76 49 65.33
sumasang-ayon
sumasang-ayon 6 24 8 32 4 16 18 24
hindi sigurado 3 12 3 12 2 8 8 10.67
ayon
sumasang-ayon
kabuuan sa bawat 25 100 25 100 25 100 75 100

unibersidad
Talahanayan 12 - Pagsasalin sa Filipino ng mga Banyagang Sulatin para Lalong Mabatid ng
Maraming Pilipino
_____________________
Tala:
lxxxii
% - bahagdan
Sa Talahanayan 12, sa pagsasalin sa Filipino ng mga banyagang sulatin
para lalong mabatid ng maraming Pilipino, ang bilang ng mga mag-aaral na
lubos na sumasang-ayon sa UP - 16 (64%), PUP - 14 (56%), PNU - 19 (76%).
Ang mga sumasang-ayon naman sa UP – 6 (24%), PUP – 8 (32%), PNU – 4
(16%). Ang mga sumagot ng hindi sigurado sa UP – 3 (12%), PUP –3 (12%),
PNU – 2 (8%). Walang sumagot ng hindi sumasang-ayon at lubos na hindi
(65.33%), sumasang-ayon – 18 (24%), hindi sigurado – 8 (10.67%).
Samakatuwid, ang pagsasalin sa Filipino ng mga banyagang sulatin
para lalong mabatid ng maraming Pilipino ay isa sa mabisang paraan upang
lalo pang mapanatili at mapaunlad ang wikang Filipino.

Kabuuan
Opsyon sa
f % F % f % f %
lubos na 23 92 23 93 22 88 68 90.67
sumasang-ayon
sumasang-ayon 2 8 2 8 3 12 7 9.33
Hindi sigurado 0 0 0 0 0 0 0 0
ayon
sumasang-ayon
kabuuan sa bawat 25 100 25 100 25 100 75 100

unibersidad
lxxxiii
Talahanayan 13 - Pagsasalita ng Wikang Filipino na Hindi Ito Ikinahihiya
_____________________
Tala:
% - bahagdan
Sa Talahanayan 13, sa pagsasalita ng wikang Filipino na hindi ito
ikinahihiya, ang bilang ng mga mag-aaral na lubos na sumasang-ayon sa UP -
23 (92%), PUP - 23 (92%), PNU - 22 (88%). Ang mga sumasang-ayon naman
sa UP – 2 (8%), PUP – 2 (8%), PNU – 3 (12%). Walang sumagot ng hindi
sigurado, hindi sumasang-ayon at lubos na hindi sumasang-ayon. Sa
pangkalahatang kabuuan, lubos na sumasang-ayon – 68 (90.67%),
sumasang-ayon – 7 (9.33%).
Samakatuwid, ang pagsasalita ng wikang Filipino na hindi ito
ikinahihiya ay isa sa epektibong paraan upang lalo pang mapanatili at
lxxxiv
Kabuuan
Opsyon sa
F % F % f % f %
lubos na 18 72 14 56 19 76 51 68
sumasang-ayon
sumasang-ayon 5 20 8 32 4 16 17 22.66
hindi sigurado 2 8 3 12 0 0 5 6.67
hindi sumasang- 0 0 0 0 2 8 2 2.67

ayon
sumasang-ayon
kabuuan sa bawat 25 100 25 100 25 100 75 100

unibersidad
Talahanayan 14 - Pagpapalimbag ng Maraming Aklat sa Wikang Filipino Upang Dumami ang
Sanggunian ng mgs Mag-aaral
_____________________
Tala:
% - bahagdan
Sa Talahanayan 14, sa pagpapalimbag ng maraming aklat sa wikang
Filipino upang dumami ang sanggunian ng mgs mag-aaral, ang bilang ng mga
mag-aaral na lubos na sumasang-ayon sa UP - 18 (72%), PUP - 14 (56%), PNU
- 19 (76%). Ang mga sumasang-ayon naman sa UP – 5 (20%), PUP – 8 (32%),
PNU – 4 (16%). Ang mga sumagot ng hindi sigurado sa UP – 2 (8%), PUP –3
(12%). Ang sumagot ng hindi sumasang-ayon sa PNU – 2 (8%). Walang
sumagot ng lubos na hindi sumasang-ayon. Sa pangkalahatang kabuuan,
lxxxv
lubos na sumasang-ayon – 51 (68%), sumasang-ayon – 17 (22.66%), hindi
sigurado – 5 (6.67%), hindi sumasang-ayon – 2 (2.67%).
Samakatuwid, ang pagpapalimbag ng maraming aklat sa wikang
Filipino upang dumami ang sanggunian ng mgs mag-aaral ay kailangan
upang lalo pang mapanatili at mapaunlad ang wikang Filipino.

Kabuuan
Opsyon sa
F % f % f % f %
lubos na 23 92 20 80 20 80 63 84
sumasang-ayon
sumasang-ayon 2 8 5 20 4 16 11 14.67
hindi sumasang- 0 0 0 0 1 4 1 1.33

ayon
sumasang-ayon
kabuuan sa bawat 25 100 25 100 25 100 75 100

unibersidad
Talahanayan 15 - Paggamit ng Wikang Filipino sa Pagtatalumpati
_____________________
Tala:
% - bahagdan
Sa Talahanayan 15, sa paggamit ng wikang Filipino sa pagtatalumpati
ang bilang ng mga mag-aaral na lubos na sumasang-ayon sa UP - 23 (92%),
lxxxvi
PUP - 20 (80%), PNU - 20 (80%). Ang mga sumasang-ayon naman sa UP – 2
(8%), PUP – 5 (20%), PNU – 4 (16%). Ang mga sumagot ng hindi sumasang-
ayon sa PNU – 1 (4%). Walang sumagot ng hindi sigurado at lubos na hindi
(84%), sumasang-ayon – 11 (14.67%), hindi sumasang-ayon – 1 (1.33%).
Samakatuwid, ang paggamit ng wikang Filipino sa pagtatalumpati ay
isa sa mabisang paraan upang lalo pang mapanatili at mapaunlad ang
wikang Filipino.

Kabuuan
Opsyon sa
f % f % f % f %
lubos na 14 56 18 72 14 56 46 61.33
sumasang-ayon
sumasang-ayon 9 36 7 28 9 36 25 33.34
hindi sigurado 2 8 0 0 2 8 4 5.33
ayon
sumasang-ayon
kabuuan sa bawat 25 100 25 100 25 100 75 100

unibersidad
Talahanayan 16 - Pagtangkilik sa mga Pelikulang Pilipino
_____________________
Tala:
lxxxvii
% - bahagdan
Sa Talahanayan 16, sa pagtangkilik sa mga pelikulang Pilipino, ang
bilang ng mga mag-aaral na lubos na sumasang-ayon sa UP - 14 (56%), PUP -
18 (72%), PNU - 14 (56%). Ang mga sumasang-ayon naman sa UP – 9 (36%),
PUP – 7 (28%), PNU – 9 (36%). Ang mga sumagot ng hindi sigurado sa UP – 2
(8%), PNU – 2 (8%). Walang sumagot ng hindi sumasang-ayon at lubos na
hindi sumasang-ayon. Sa pangkalahatang kabuuan, lubos na sumasang-ayon
– 46 (61.33%), sumasang-ayon – 25 (33.34%), hindi sigurado – 4 (5.33%).
Samakatuwid, ang pagtangkilik sa mga pelikulang Pilipino ay isa sa
Filipino.

Kabuuan
Opsyon sa
f % F % f % f %
lxxxviii
lubos na 18 72 19 76 20 80 57 76
sumasang-ayon
sumasang-ayon 7 28 6 24 5 20 18 24
ayon
sumasang-ayon
kabuuan sa bawat 25 100 25 100 25 100 75 100

unibersidad
Talahanayan 17 - Pagpapahayag ng Kuru-kuro at Saloobin Gamit ang Wikang Filipino
_____________________
Tala:
% - bahagdan
Sa Talahanayan 17, sa pagpapahayag ng kuru-kuro at saloobin gamit
ang wikang Filipino, ang bilang ng mga mag-aaral na lubos na sumasang-
ayon sa UP - 18 (72%), PUP - 19 (76%), PNU - 20 (80%). Ang mga sumasang-
ayon naman sa UP – 7 (28%), PUP – 6 (24%), PNU – 5 (20%). Walang sumagot
ng hindi sigurado, hindi sumasang-ayon at lubos na hindi sumasang-ayon. Sa
pangkalahatang kabuuan, lubos na sumasang-ayon – 57 (76%), sumasang-
ayon – 18 (24%).
Samakatuwid, ang pagpapahayag ng kuru-kuro at saloobin gamit ang
wikang Filipino ay makatutulong upang lalo pang mapanatili at mapaunlad
lxxxix
Kabuuan
Opsyon sa
F % F % f % f %
lubos na 9 36 17 68 20 80 46 61.3
sumasang-ayon 3
sumasang-ayon 11 44 7 28 3 12 21 28
hindi sigurado 1 4 1 4 0 0 2 2.67
ayon
sumasang-ayon
kabuuan sa bawat 25 100 25 100 25 100 75 100

unibersidad
Talahanayan 18 - Pakikiisa sa mga Kilusang may Kaugnayan sa Pagpapaunlad sa Wikang
Filipino
_____________________
Tala:
% - bahagdan
Sa Talahanayan 18, sa pakikiisa sa mga kilusang may kaugnayan sa
pagpapaunlad sa wikang Filipino, ang bilang ng mga mag-aaral na lubos na
sumasang-ayon naman sa UP – 11 (44%), PUP – 7 (28%), PNU – 3 (12%). Ang
mga sumagot ng hindi sigurado sa UP – 1 (4%), PUP – 1 (4%). Ang mga
sumagot ng hindi sumasang-ayon sa UP – 4 (16%), PNU – 2 (8%). Walang
sumagot ng lubos na hindi sumasang-ayon. Sa pangkalahatang kabuuan,
xc
lubos na sumasang-ayon – 46 (61.33%), sumasang-ayon – 21 (28%), hindi
sigurado – 2 (2.67%), hindi sumasang-ayon – 6 (8%).
Samakatuwid, ang pakikiisa sa mga kilusang may kaugnayan sa
pagpapaunlad sa wikang Filipino ay isang daan upang lalo pang mapanatili at

Kabuuan
Opsyon sa
f % F % f % f %
lubos na 16 64 23 92 17 68 56 74.6
sumasang-ayon 7
sumasang-ayon 7 28 2 8 7 28 16 21.3
3
hindi sigurado 2 8 0 0 0 0 2 2.67
hindi sumasang- 0 0 0 0 1 4 1 1.33

ayon
sumasang-ayon
kabuuan sa bawat 25 100 25 100 25 100 75 100

unibersidad
Talahanayan 19 - Panonood at Pakikinig sa mga Balita sa Radyo at Telebisyon na Wikang
Filipino ang Midyum
_____________________
Tala:
% - bahagdan
xci
Sa Talahanayan 19, sa panonood at pakikinig sa mga balita sa radyo at
telebisyon na wikang Filipino ang midyum, ang bilang ng mga mag-aaral na
lubos na sumasang-ayon sa UP - 16 (64%), PUP - 23 (92%), PNU - 17 (68%).
Ang mga sumasang-ayon naman sa UP – 7 (28%), PUP – 2 (8%), PNU –7
(28%). Ang mga sumagot ng hindi sigurado sa UP – 2 (8%). Ang sumagot ng
hindi sumasang-ayon sa PNU – 1 (4%). Walang sumagot ng lubos na hindi
sumasang-ayon. Sa pangkalahatang kabuuan, lubos na sumasang-ayon –
56(74.67%), sumasang-ayon – 16 (21.33%), hindi sigurado – 2 (2.67%), hindi
sumasang-ayon -1 (1.33%).
Samakatuwid, ang panonood at pakikinig sa mga balita sa radyo at
telebisyon na wikang Filipino ang midyum ay isa sa epektibong paraan upang
lalo pang mapanatili at mapaunlad ang wikang Filipino.
KABANATA 5
PAGLALAGOM NG NATUKLASAN, KONGKLUSYON AT REKOMENDASYON
MGA NATUKLASAN
xcii
Sa isinagawang masusing pag-aaral na may paksang “Pananaw ng
mga Piling Mag-aaral sa UP, PUP at PNU sa Kurikulum ng
Programang Pangkolehiyo na may Malaking Kinalaman sa
Pagpapanatili at Pagpapaunlad ng Wikang Filipino”, natuklasan ng
mga mananaliksik ang mga sumusunod:
20.Malaya ang mga mag-aaral ngayon na makapamili ng kursong kanilang
kukunin pagtuntong nila sa kolehiyo.
21.Malaki ang pananalig ng mga mag-aaral mula sa UP, PUP at PNU na
magiging daan ang programang pangkolehiyo na B.A. Filipino, B.A.
Malikhaing Pagsulat at B.A. Araling Pilipino sa UP; AB Filipinolohiya sa
PUP; at BSE major sa Filipino sa PNU sa pag-aangat sa kamalayan
bilang tunay na mamamayang Pilipino.
22.Higit na nakatuon ang mga nasabing programa pangkolehiyo sa
propesyon bilang tagahasik ng kaalaman sa mga paaralan o ang
tinatawag na guro.
23.Ang isang mag-aaral ay mapapabilang sa mga nabanggit na
programang pangkolehiyo ay malaki ang posibilidad na mapayabong
ang kaniyang pagmamahal sa wikang Filipino.
24.Pinakamabisang daan upang magkaroon ng kaalaman ang mag-aaral
tungkol sa nilalaman ng kurikulum ay ang pagbabahagi ng kopya nito.
25.Sa wika higit na nakasentro ang mga nabanggit na programang
pangkolehiyo.
26.Intelektwal na pagkatuto ang higit na inihahain ng mga asignatura na
nakapaloob sa kurikulum ng programang pangkolehiyo na BA Filipino,
xciii
BA Malikhaing Pagsulat at BA Araling Pilipino sa UP; AB Filipinolohiya sa
PUP; at BSE major sa Filipino sa PNU.
27.Ang paggamit ng wikang Filipino sa ulat at korespondensya opisyal ay
isa sa mabisang paraan upang lalo pang mapanatili at mapaunlad ang
wikang Filipino.
28.Ang pagtangkilik at panonood ng mga palatuntunang Filipino ay isa sa
epektibong paraan upang lalo pang mapanatili at mapaunlad ang
wikang Filipino.
29.Ang pagbabasa ng iba’t ibang babasahin na nakasulat sa wikang
Filipino ay isa sa mabisang paraan upang lalo pang mapanatili at
30. Ang paggamit ng Filipino sa pagsulat ng mga sulating pampanitikan ay
isa sa epektibong paraan upang lalo pang mapanatili at mapaunlad
31. Ang pagsasalin sa Filipino ng mga banyagang sulatin para lalong
mabatid ng maraming Pilipino isa sa mabisang paraan upang lalo pang
32. Ang pagsasalita ng wikang Filipino na hindi ito ikinahihiya ay isa sa
epektibong paraan upang lalo pang mapanatili at mapaunlad ang
wikang Filipino.
33. Ang pagpapalimbag ng maraming aklat sa wikang Filipino upang
dumami ang sanggunian ng mgs mag-aaral ay kailangan upang lalo
pang mapanatili at mapaunlad ang wikang Filipino.
34. Ang paggamit ng wikang Filipino sa pagtatalumpati ay isa sa mabisang
xciv
35. Ang pagtangkilik sa mga pelikulang Pilipino ay isa sa epektibong
36. Ang pagpapahayag ng kuru-kuro at saloobin gamit ang wikang Filipino
ay makatutulong upang lalo pang mapanatili at mapaunlad ang wikang
Filipino.
37. Ang pakikiisa sa mga kilusang may kaugnayan sa pagpapaunlad sa
wikang Filipino ay isang daan upang lalo pang mapanatili at mapaunlad
38. Ang panonood at pakikinig sa mga balita sa radyo at telebisyon na
wikang Filipino ang midyum ay isa sa epektibong paraan upang lalo
pang mapanatili at mapaunlad ang wikang Filipino.
KONGKLUSYON
Batay sa isinagawang pag-aaral ng mga mananaliksik tungkol sa
paksang “Pananaw ng mga Piling Mag-aaral sa UP, PUP at PNU sa
Kurikulum ng Programang Pangkolehiyo na may Malaking Kinalaman
sa Pagpapanatili at Pagpapaunlad ng Wikang Filipino” ay nabuo ang
mga sumusunod na kongklusyon:
6. Ang pagpili ng mga mag-aaral sa programang pangkolehiyo na may
Sa masusing pagsasarbey ng mga mananaliksik ay
napag-alaman na kaya pinili ng mga mag-aaral na pumasok o
xcv
mapabilang sa programang pangkolehiyo ay dahil ito ay
kagustuhan nila. Naging malaya ang mga mag-aaral ngayon sa
pagpili ng kursong kanilang kukunin na hindi kainakailangan ng
impluwensiya ng magulang at ng ibang tao. Sa kabilang banda,
malaki rin ang nagging bahagdan ng mga mag-aaral na
napagsarhan o nawalan ng pagkakataon sa gusto nilang kurso.
7. Sa pagsarbey, sa kabuuan, nagiging instrumento upang maiangat ang
kamalayan ng mag-aaral bilang isang Pilipino ang programang
pangkolehiyo na BA Filipino, BA Malikhaing Pagsulat at BA Araling
Pilipino sa UP; AB Filipinolohiya sa PUP; at BSE major sa Filipino sa PNU
ay nagtala ng pinakamaraming tugon na may bilang na 34 mag-aaral
na may katumbas na 45.33%
Nangangahulugan na may pinakamalaking gampanin ang
programang pangkolehiyo sa tatlong piling pang-estadong
unibersidad sa kalakhang Maynila sa pag-angat sa kamalayan
bilang tunay na mamamayang Pilipino at sa pagmamahal sa
wikang Filipino. Nangangahulugan din na higit pa sa hangarin na
makahanap agad ng magandang trabaho ang layunin nito at
naniniwala din ang mga mag-aaral na magiging dalubhasa sila
sa wikang Filipino sa pamamagitan bg mga nabanggit na
programang pangkolehiyo sa pamamagitan ng paghasik ng
kaalaman o pagiging guro.
8. Sa aspetong pagkatuto, napatunayan na sa wika talaga higit na
nakasentro ang mga nabanggit na programang pangkolehiyo dahil sa
napakaraming mag-aaral ang tumugon nito.
xcvi
Naikintal ang pagkatutong intelektwal sa mga mag-aaral
ng programang pangkolehiyo na may malaking kinalaman sa
wika.
9. Ang Pagtangkilik at Paggamit ng Wikang Filipino sa mga Gawaing Pang-
unibersidad ng mga Mag-aaral na may Kinalaman sa Pagpapaunlad
Nito.
Tinatangkilik ng mga mag-aaral sa pamamagitan ng
panonood ng mga palatuntunang Filipino, pagbabasa ng iba’t
ibang babasahin na nakasulat sa wikang Filipino, pagsasalita ng
wikang Filipino na hindi ikinahihiya, pagpapalimbag ng
maraming aklat sa wikang Filipino upang dumami ang
sanggunian ng mga mag-aaral at pagtangkilik sa pelikukang
Pilipino.
Gayundin, ginagamit ang wikang Filipino sa mga gawaing
pang-unibersidad gaya ng sa ulat at korespondensya opisyal,
pagsulat ng mga sulating pampanitikan, pagsasalin sa Filipino
ng mga banyagang sulatin, sa pagtatalumpati at sa
pagpapahayag ng mga kuru-kuro at saloobin. Samakatuwid, ang
mga mag-aaral na nasa ilalim ng programang pangkolehiyo na
may malaking kinalaman sa p-agpapaunlad ng wikang Filipino ay
patuloy sa paggawa ng mga epektibong paraan sa pagtangkilik
at paggamit ng wikang Filipino sa labas o sa loob ng unibersidad
upang lalong mapanatili at mapaunlad ito.
10.Ang Pagpapaunlad sa Wikang Filipino ng mga Mag-aaral sa Aspetong
Sosyal
xcvii
Ang pakikiisa sa mga kilos ang may kaugnayan sa
pagpapaunlad sa wikang Filipino at ang panonood at pakikinig sa mga
balita sa radio at telebisyon na wikang Filipino ang midyum ay ilan lamang
sa mga epektibong paraan upang lalong mapanatili at mapaunlad ang
wikang Filipino sa aspetong sosyal.
REKOMENDASYON
Matapos ang masusing pag-aaral, magalang na inihahayag ng mga
mananaliksik ang mga sumusunod na rekomendasyon na ibinatay sa
kongklusyon:
1. Mas mainam kung ang maraming bilang Pilipinong mag-aaral ay
kukuha ng kursong naaayon sa kanilang kagustuhan na
magiging daan sa pagpapaunlad ng kanilang sarili.
2. Dapat ipagpatuloy ang paghahain ng mga asignaturang mas
magpapalawak sa kaalaman ng mga mag-aaral sa
pangkasalukuyang panahon lalo na sa kaso ng pagpapanatili at
pagpapaunlad ng wikang Filipino.
3. Higit na patatagin ang layunin at kahalagahan ng pag-aaral ng
wikang Filipino.
4. Higit na palaganapin ang mga pamamaraan at preperensyang
pangwika na lalong magtataguyodsa wikang Filipino.
xcviii
5. Higit na pahalagahan ng mga mag-aaral ang mga Gawain na
may kinalaman sa wikang Filipino.
6. Dapat pag-ibayuhin ng mga programang pangkolehiyo na may
malaking kinalaman sa wikang Filipino ang pangunguna sa
pagpapatatag at pagpapayabong ng wikang Filipino sa iba’t
ibang larangang pang-edukasyon.
7. Maging matulungin ang mga ahensyang pang-edukasyon at
pangwika sa patuloy na pagpapanatili at pagpapaunlad ng
wikang Filipino upang lalong maging malakas ang pwersa na
gaganap sa usaping ito.
8. Pantilihing tiyak, malinaw, at umuugnay sa kasalukuyang
pangangailangan ng panahon ang mga programang may
9. Ito na ang tamang pagkakataon upang paramihin ang mga
wikang Filipino na maaaring kabilangan ng mga Pilipinong mag-
aaral pagtuntong sa tersyarya.
10.Ang patuloy na pagdaragdag na makatutulong sa pagpapahusay
ng pananaliksik na ito ay tinatanggap ng mga mananaliksik
upang lalo pang tumibay ang kredibilidad nito.
xcix
TALASANGGUNIAN
Aklat
Andres, Tomas Quntin D. at Felizardo Y. Francisco. Curriculum Development in

the Philippine Setting. National Bookstore Inc. ECZ Enterprises,
Sta. Cruz, Manila.1989.
Auztero, Cecilia S., et.al. Pagbasa at Pagsulat sa Iba’t ibang Disiplina. Gold
Publishing Palace, Makati, Metro Manila. 2003.
Bobbit, John Franklin. The Curriculum. Allyn and Bacon, Inc. Boston. 1918.
Bonilla, Cristeto. A Framework on Education Curriculum. Education and
Culture Planning Service Manual. 1996.
Doctor, Ramades M. Teacher Education Curricula. Philippine Extension Service
Review. December, 1996.
Japanese For Busy People. Basic Japanese Level 1. Asia Dempa Research ang
Training Research Institute Foundation, Inc. 2005.
Kelly, Kathleen. Curriculum Design: A Handbook for Educators. Scott
Forseman Company, Illinois. 1983.
Krug, Ronald. Study and Teaching in Developmental Education. 1996.
Lachica, Veneranda S. Komunikasyon at Linggwistika. GMK Publishing House,
Sta.Cruz, Manila. 2002.
Lachica, Veneranda S., Perla S. Carpio, et.al. Lingas sa Akademikong
Komunikasyon. GMK Publishing House, Quezon City. 2006.
Lee, Daniel at J. Gwynn Lee. Educational Competencies and Curriculum
Planning. 1998.
Magandang Balita Biblia. Philippine Bible Society, Sta. Mesa, Manila. 1980.
Mag-atas, Rosario U., et.al. Komunikasyon sa Akademikong Filipino. Booklore
Publishing Corp. Sta. Cruz, Manila. 2007.
c
Palma, Jesus C. Curriculum Development System. National Bookstore Inc. 24K
Printing Co., Inc. Valenzuela, Metro Manila. 1992.
Rogan. James A. MEC Catalog of Curriculum Research and Development
Outputs. 1998.
Santiago, Alfonso O. at Tiangco, Norma G. makabagng BAlarilang Filipino,
Binagong Edisyon. Rex Bookstore, Inc. Sampaloc, Manila. 2003.
Stenhouse, Lawrence. The Teacher and Curriculum Making Macmillian
Publishing Company, New York. 1981.
Taba, Hilda. Curriculum Development: Theory and Practice. Harcourt Brace
Jovanovich, New York. 1962.
Tyler, Ralph. Basic Principles of Curriculum and Introduction. University of
Chicago Press, Chicago. 1960.
Tesis
Aragones, Cynthia A. Asyanong Pagpapahalaga sa Bagong Kurikulum.

Pamantasan ng Nueva Caceres, Naga. 2004.
Carpio, Perla S. Katanggapan ng 2001 Revisyon sa Alfabeto at Patnubay sa
Ispeling ng Wikang Filipino ng Piling Mag-aaral sa Politeknikong
Unibersidad ng Pilipinas: Isang Pagsusuri. PUP, Manila. 2004.
Gesta, Anita A. saloobin ng mga Mag-aaral sa Antas Tersarya sa Lungsod ng
Surigao Tungkol sa Filipino bilang Isang Kurso sa Kurikulum.
Pamantasan ng Xavier, Surigao. 1996.
Lazaro, Ma. Lourdes Y., et al. kurikulum ng AB Filpinolohiya sa PUP sa Pananaw
ng mga MAg-aaral ng AB Filipinolohiya taong aralan 2004-2005.
PUP, Maynila. 2004.
Lorica, Melanie M. Kahandaan at Kaalaman sa Pagtuturo ng Filipino ayon sa
BInagong Kurikulum ng DepEd ng mga Mag-aaral sa Teachers
Education Institutions. Pamantasan ng Bikol, Legazpi. 2004.
Websayt
http://en.wikipedia.org/wiki/curriculum
http://www.ched.gov.ph/policies/1996.pdf
http://www.infed.org/biblio/b-curric.html
http://www.pnu.edu.ph
http://www.pup.edu.ph
http://www.topuniversities.com
http://www.upd.edu.ph
ci
http://www.wisdomquotes.com/cat_writingwriters.html
Mga Artikulo
Abeleda, Kakoi. Ang Wikang Filipino sa Kasalukuyan: Tungkulin at Suliranin.

Apigo, Ma. Victoria R. Ang Politeknikong Unibersidad ng Pilipinas Bilang
Aktibong Tagapagsulong ng Wikang Filipino tungo sa Pagiging
Isang Pamantasang Umuugit sa Pagkapilipino. PUP. 2003.
Medina, Roy. Wikang Filipino: Mabisang Panturo. abs-cbnnews.com. 2003.
Ocampo, Nilo S. Onli in da Pilipins: Ang Reispeling Mula Ingles sa Paglilinang
sa Filipino. Unibersidad ng Pilipinas. 1998.
Turgo. Nelson. Kung Bakit Nagmura Ako ng Putang Ina sa Buwan ng Wika/ Ang
Diskurso ng Kapangyarihan/ Pulitika ng Tunggalian sa Filipino
Bilang Wikang Pambansa. 2004.
cii

Thesis Mainpart 1

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Thesis Mainpart 1

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Republika ng Pilipinas

Politeknikong Unibersidad ng Pilipinas

PANANAW NG MGA PILING MAG-AARAL SA UP,PUP AT PNU SA

Tesis na iniharap sa mga dalubguro ng

Bilang pagtugon sa kahingian sa kursong

Ang mga bumubuo sa pangkat na nagsagawa ng pag-aaral sa PANANAW

Ang pag-aaral na ito na may pamagat na, PANANAW NG MGA PILING

Prof. Lolita K. Abueg

Prof. Emelinda C. Layos

Prof. Robert M. Baldago

Prof. Perla S. Carpio

Dr. Corazon P. San Juan

MARKA SA DEPENSANG ORAL

Ang pag-aral na ito na may pamagat na, PANANAW NG MGA PILING

Ang kaloob na antas ay: _________.

Prof. Lolita K. Abueg

Prof. Emelinda C. Layos

Prof. Robert M. Baldago

Prof. Perla S. Carpio

Dr. Corazon P. San Juan

PANGINOONG DIYOS na walang sawang sumusubaybay at gumagabay sa

bawat kasapi upang matapos ang pag-aaral na ito. Salamat sa ibinibigay

Mong karunungan, pag-ibig at pananampalataya sa bawat isa.

Pinasasalamatan din sina Prof. Lolita K. Abueg Prof. Emelinda C. Layos

at Prof. Robert M. Baldago na nagsilbing lupon ng tagasulit sa depensang

oral. Salamat sa pakikinig sa bunga ng aming pawis at salamat sa mga

kritisismo at mungkahi na malaki ang naitulong para ganap na maging

maayos ang aming pananaliksik.

Lubos ding pinasasalamatan si Prof. Perla S. Carpio, ang tagapayo na

nagsilbing ina at patuloy na kumalinga sa bawat problemang dumarating sa

mga mananaliksik. Salamat sa napakalawak na pag-unawa at matalinong

pag-iisip sa pangaraw-araw na gawain sa unibersidad.

Pinasasalamatan din si Dr. Corazon P. San Juan, ang dekana ng kolehiyo

na walang patid ang pagtulong upang maisakatuparan ang pagdedepensa ng

Taos puso ring pinasasalamatan si Dr. Virgilio S. Almario at Prof. Vina P.

Paz ng Unibersidad ng Pilipinas, Dr. Lydia B. Liwanag at Prof. Patrocinio V.

Villafuerte ng Pamantasang Normal ng Pilipinas sa pagpapahintulot na

makapagserbey sa inyong mga mag-aaral. Maraming salamat po sa inyong

Maraming salamat muli kay Prof. Emelinda C. Layos na nagsilbing

sandalan naming mananaliksik, kay Prof. William G. Cabaysa, sa aklatang

Castillo, sa pagtuturo ng maayos na paggawa ng mga liham at programa.

Pangalawa sa Lumikha, wagas na pagpapasalamat sa aming mga

magulang na nagsilbing tubig kapag kami’y nauuhaw, nagsilbing damit sa

aming kahubdan, kasing halaga ng hanging ating nalalanghap. Maraming

na mapagmahal at handang tumulong.

Maraming salamat sa mga kaibigan, kakilala at sa mga taong

nakasalamuha habang binubuo ang pananaliksik na ito.

At sa huli, salamat sa edukasyon at wika na nagsisilbing palamuti sa

ating katauhan at ang nagbabantayog sa karunungan.

Iniaalay sa mga punong pinutol para gawing papel.

Noong ako ay bata pa,nasa kupkop pa ni ama,

Batambata, walang malay,t anging anak nga ni ina,

Itinuro niya sa akin at kanyang sinabi:

Unahin mo sa lahat anak, pagtuklas ng kaalaman,

Ito’y pilitin mong matamo kahit gaano kamahal.

Kaalama’y pahalagahan at kanya kang itataas.

Bibigyan kang karangalan kapag siya’y isinakbat.

Siya’y korona sa ulo,s akdal ganda,anong inam,

At putong pa ng luwalhati sa buo mong katauhan.

Kawikain 4:3-4, 7-9

Pangalan ng Institusyon: Politeknikong Unibersidad ng Pilipinas

Address/Kinatatayuan: Sta. Mesa, Maynila

MAY-AKDA: ROMEO P. PENA, GRACE A. MORENO, AIZA R. GONZAGA, JOY

Kurso: Batsilyer ng Artes sa Filipinolohiya minor sa Komunikasyong