BAHAGI NG PANANALITA

PANGNGALAN

Pangngalan – ay ngalan ng tao, bagay, pook at pangyayari

Halimbawa:
1. Ana
2. lapis
3. Luneta
4. sunog
5. Rizal

Kasarian ng Pangngalan

1. Panlalaki – pangngalan para sa lalaki

Halimbawa:
1. lolo
2. tatay
3. tiyo
4. kuya
5. pari

2. Pambabae – pangngalan para sa babae

Halimbawa:
1. lola
2. nanay
3. tiya
4. ate
5. madre
3. Di-Tiyak – pangngalan na maaaring panlalaki o
pambabae
Halimbawa:
1. pangulo
2. guro
3. bata
4. manggagawa
5. manggagamot

4. Walang Kasarian – bagay na hindi mo masasabi

kung pambabae o panlalaki
Halimbawa:
1. sabon
2. bag
3. Hiyas ng Wika
4. mesa
5. Umunlad sa Paggawa

Uri ng Pangngalan

1. Pangngalang Pambalana – karaniwang ngalan ng tao,

bagay, pook at pangyayari
Halimbawa:
1. lapis
2. papel
3. babae
4. lalaki
5. aklat
2. Pangngalang Pantangi – tanging ngalan ng tao,
bagay, pook at pangyayari
Halimbawa:
1. Ana
2. Tagum
3. Davao
4. Filipino
5. E.P.P.

3. Pangngalang Lansakan – kumakatawan sa maraming

bilang ng tao, bagay, pook at
pangyayari
Halimbawa:
1. tribo
2. grupo
3. kaklase
4. kamag-aral
5. kababayan
PANGHALIP

Panghalip – ay bahagi ng pananalitang humahalili sa

pangngalan
Halimbawa:
1. ano
2. ako
3. ito
4. ikaw
5. ganoon

Uri ng Panghalip

1. Panghalip na Panao – ang tawag sa mga panghalip

na inihahalili sa ngalan ng tao
Halimbawa:
1. ako
2. ikaw
3. siya
4. kayo
5. sila

2. Panghalip na Pamatlig – ay salitang gamit sa

pagtuturo ng tao, lugar, bagay,
gawain at pangyayari
Halimbawa:
1. ito
2. dito
3. rito
4. nito
5. iyon
3. Panghalip na Paari – ginagamit sa pagpapahayag ng
pagmamay-ari
Halimbawa:
1. akin
2. iyo
3. niya
4. nila
5. amin

4. Panghalip na Pananong – ginagamit sa pagtatanong

ng ngalan ng tao, bagay, pook
at pangyayari
Halimbawa:
1. ano
2. saan-saan
3. sino
4. alin-alin
5. magkano

5. Panghalip na Patulad – pagtutulad ng layo o lapit ng

kinaroroonan ng tao, bagay,
hayop, pook at pangyayari
Halimbawa:
1. ganito
2. ganyan
3. ganoon

6. Panghalip na Panaklaw – salitang nagsasaad ng

dami, kaisahan, kalahatan ng
 tao, bagay, hayop, pook at
pangyayari
Halimbawa:
1. lahat
2. pulos
3. sinuman
4. iba
5. marami
PANDIWA

Pandiwa – salitang nagsasaad ng kilos o gawa

Halimbawa:
1. naglalakad
2. naglilinis
3. nagbabasa
4. nagsasalita
5. nagsusulat

Aspekto ng Pandiwa

1. Naganap na – kilos na nangyari o natapos na

Halimbawa:
1. pinagtawanan
2. isinalin
3. sinabi
4. nakilala
5. umawit

2. Magaganap pa – kilos na gagawin o mangyayari pa

Halimbawa:
1. pagtatawanan
2. isasalin
3. sasabihin
4. makikilala
 5. await

3. Nagaganap – kasalukuyang ginagawa pa

Halimbawa:
1. pinagtatawanan
2. isinasalin
3. sinasabi
4. nakikilala
5. umaawit
PANG-URI

Pang-uri – salitang naglalarawan sa pangngalan at panghalip

Halimbawa:
1. maganda
2. makinis
3. magaspang
4. matalino
5. tamad

Uri ng Pang-uri

1. Panlarawan – salitang naglalarawan ng hugis, anyo,

katangian ng pangngalan at panghalip
Halimbawa:
1. masaya
2. mabango
3. malaki
4. hinog
5. payat

2. Pamilang – salitang nagsasaad ng bilang o dami ng

pangngalan at panghalip
Halimbawa:
1. lima
 2. iisa
3. marami
4. dalawang dosena
5. kalahating milyon

3. Pantangi – pang-uring nagpapakita ng katangian o

hilig
Halimbawa:
1. maka-Diyos
2. maka-Rizal
3. maka-Bonifacio
4. tatak Pinoy
5. barong Tagalog
PANG-ABAY

Pang-abay – ay bahagi ng pananalitang naglalarawan kung

paano, saan at kailan ginawa, ginagawa o gagawin
ang kilos na isinasaad ng pandiwa

Uri ng Pang-abay

1. Pamaraan – sumasagot sa tanong na paano

Halimbawa:
1. malakas bumasa
2. mahina bumasa
3. mabilis sumulat
4. maingat maglakad
5. dahan-dahang binuksan ang
pintuan

2. Panlunan – sumasagot sa tanong na saan

Halimbawa:
1. sa Davao
2. sa Tagum
3. doon sa gilid ng mangga
 4. sa aming tindahan
5. sa inyong bahay

3. Pamanahon – sumasagot sa tanong na kailan

Halimbawa:
1. sa susunod na taon
2. sa susunod na buwan
3. sa susunod na Sabado
4. mamaya
5. bukas

PANGATNIG

Pangatnig – salitang nag-uugnay ng isang pangungusap sa iba

pang pangungusap
Halimbawa:
1. Bumalik siya upang maglinis ng bahay.
2. Maganda si Lita ngunit masungit.
3. Malamig ang tubig at hangin.
4. Malaki ang kanyang bahay at lupa.
5. Ang ina ay nagluluto at ang ama ay
nagsisibak ng kahoy.

Mga Kataga – ay ginagamit sa pagsunud-sunod ng mga bahagi

sa pangungusap
Halimbawa:
at, kaya, sapagkat, pero, ngunit, datapwat,
dahil,
upang, kung, habang, subalit at kapag
PANG-ANGKOP

Pang-angkop – ang tawag sa mga kataga, pantig o titik na na,

ng, at g.
Halimbawa:
1. maliit na pangarap
2. unang simbolo
3. magulo na kapaligiran
4. mapulang mata
5. bangus na sariwa

Uri ng Pang-angkop

1. NA – ginagamit na pang-ugnay ng mga salitang

katinig maliban sa n.
Halimbawa:
1. mataas na pangarap
2. malalim na dagat
3. inakay na sisiw
 4. marahas na hakbang
5. bangus na sariwa

2. NG – ginagamit sa pag-ugnay sa salitang nagtatapos

sa patinig na a, e, i, o, at u.
Halimbawa:
1. maling simbolo
2. unang pangarap
3. sinaunang kaugalian
4. mapulang mata
5. magandang dalaga

3. G – ginagamit sa pag-ugnay ng mga salitang

nagtatapos sa n.
Halimbawa:
1. butihing ina
2. ibong maliit
3. kaugaliang Pilipino
4. kapaligirang maayos
5. tanawing maganda
PANG-UKOL

Pang-ukol – ay mga katagang nag-uugnay sa isang pangngalan

o panghalip at sa iba pang salita sa pangungusap.
Halimbawa:
1. kay
2. alinsunod
3. ukol sa
4. hinggil sa
5. laban sa