Ang panulaan o tula ay isang uri ng sining at panitikan na kilala sa

malayang paggamit ng wika sa iba't ibang anyo at estilo. Pinagyayaman

ito sa pamamagitan ng paggamit ng tayutay. Ang mga likhang panulaan
ay tinatawag na tula.

Ang tula ay isang pagbabagong-hugis ng buhay. Isang paglalarawan ng

buhay na hinango sa guniguni na pinararating sa ating damdamin at
ipinahahayag sa pananalitang nag-aangkin ng tumpak na aliw-iw at
lalong mainam sa mga sukat at tugma,� ayon kay Alejandro at Pineda.

Binubuo ang tula ng saknong at taludtod. Karaniwan itong wawaluhin,

lalabindalawahin, lalabing-animin, at lalabing-waluhing pantig.
Matalinghaga at ginagamitan din ng tayutay. May tugma at sukat. Kung
minsan ay maiksi o kaya naman ay mahaba.
Anyo ng tula:
• Malayang taludturan
• Tradisyonal
• May sukat na walang tugma.
• Walang sukat na may tugma.

Mga uri ng tula

• Liriko o pandamdaming tula

o Awit o Kanta - tungkol sa pag-ibig; kundiman Ang
karaniwang paksa nito ay pag-ibig, kawalang pag-asa o
pamimighati, pangamba, kaligayahan, pag-asa at
kalungkutan.

o Elihiya - mapanglaw; tungkol sa kamatayan o

kalungkutan ; Nagpapahayag ito ng damdamin o guniguni
tungkol sa kamatayan o kaya ay tula ng pananangis lalo
na sa paggunita sa isang yumao.
o Oda - matayog na damdamin o kaisipan (paghanga o
pagbibigay parangal) ; Ito ay nagpapahayag ng isang
papuri, ng isang panaghoy o ng iba pang masiglang
 damdamin, walang tiyak na bilang ng pantig o taludtod sa
isang saknong.
o Soneto - binubuo ng 14 taludtod o linya; nangangailangan
ng mabigat o matinding pagkukuro-kuro ; hinggil sa
damdamin at kaisipan, may malimaw na kabatiran sa likas
na pagkatao.
o Dalit - Ito ay mga awit na pumupuri sa Diyos o sa Mahal
na Birhen.

• Nalalarawan - naglalahad ng pangyayari

• Naratibo o nagsasalaysay - Tulang Pasalaysay. Naglalarawan

ito ng mga mahahalagang tagpo o pangyayari sa buhay na
natatagpuan sa mga taludtod na nagsasalaysay ng isang kwento.
a. Epiko o Tulang Bayani Ito ay nagsasalaysay ng kabayanihang
halos hindi mapaniwalaan sapagkat nauukol sa mga
kababalaghan. Halimbawa nito ang epiko ng mga Ilokano na
Biag ni Lam-ang.

b. Korido Ito ang tulang nagtataglay ng walong pantig sa bawat

taludtod. Karaniwang mahaba at may mahusay na banghay ng
mga pangyayaring isinasalaysay. May himig mapanglaw at
malimit na may paksang kababalaghan at maalamat at karamihan
ay hiram sa paksang Europeo. Ang halimbawa nito ay Ibong
Adarna.

c. Awit Ito ay nagtataglay ng labindalawang pantig sa bawat

taludtod. Higit na masigla ito kaysa korido. May malambing at
marikit na pangungusap at nangangailangan ng malalim na
kaisipan. Ang halimbawa nito ay ang tulang Florante at Laura.

*Padula/Drama - Sadyang ginawa ito upang itanghal. Naglalarawan ito

ng mga tagpong lubhang madula na maaaring makatulad ng, o dili kaya
ay naiiba sa nagaganap sa pang-araw-araw na buhay. Patula ang usapan
dito.
 Uri ng Drama: komedya, trahedya, melodramang tula, dulang parsa.

*Tulang Patnigan. Tulang sagutan na itinatanghal ng mga

nagtutunggaliang makata ngunit hindi sa paraang padula, kundi sa
tagisan ng mga katwiran at tagisan ng mga talino sa paraang patula.

a. Balagtasan � Tagisan ito ng talino sa pagbigkas ng tula, bilang

pangangatwiran sa isang paksang pagtatalunan. Ito ay sa karangalan ni
Francisco �Balagtas� Baltazar.

b. Karagatan � Ito ay isang laro sa tula o isang paligsahan sa pagtula na

kabilang sa tinatawag na �libangang itinatanghal� na ang taglay na
pamagat ay nanggaling sa isang alamat ng singsing ng isang dalaga na
nahulog sa dagat.

c. Duplo � Ito ay isang laro sa tula o isang paligsahan sa husay sa

pagbigkas at pangangatwiran nang patula. Hango ang pangangatwiran sa
Bibliya, mga salawikain at mga kasabihan. Ang duplo ay palaisipang tula
na walang sukat, tugma at talinghaga samantalang ang Karagatan ay may
sukat at pagandahan ng tula.

*Tulang may aral - nagbibigay ng pahayag kung anong dapat mong

gawin; halimbawa: balagtasan

*Pampagkataon - may tiyak na pagdiriwang

Elemento ng tula
• Saknong - isang grupo ng mga salita sa loob ng isang tula na may
dalawa o higit pang taludtod.
• Sukat - bilang ng pantig ng tula.
• Tugma - pinag-isang tunog sa hulihan ng mga taludtod.
o Hindi buong rima (assonance) - paraan ng pagtutugma ng
tunog na kung saan ang salita ay nagtatapos sa patinig.
o Kaanyuan (conssonance) - paraan ng pagtutugma ng
tunog na kung saan ang salita ay nagtatapos sa katinig.
o Nagpapaganda sa diwa ng tula ang alin mang paraan ng
pagtutugma:
 Mga salitang nagtatapos sa b, k, d, g, p, t, s ay
nagtutugma ang dulumpatig
 Mga nagtatapos sa l,m, n, ng, w, r, y
• Sining o kariktang - paggamit ng pili, angkop at maririkit na
salita. Nagbibigay ng pangkalahatang impresyon sa bumabasa.
• Talinghaga - tumutukoy ito sa paggamit ng matatalinhagang
salita at tayutay.
o Tayutay - paggamit ng pagwawangis, pagtutulad, pagtatao
ang ilang paraan upang ilantad ang talinghaga sa tula
• Anyo - porma ng tula.
• Tono/Indayog - diwa ng tula.
• Persona - tumutukoy sa nagsasalita sa tula; una, ikalawa o
ikatlong panauhan
 Salamat nang Ualang Hoyang
(Dalit)
by: By Pedro Suarez Ossorio
Salamat nang ulang hoyang
Sa iyo Dios cong maalam
Nitong iyong auang mahal
Sa aming catagalogan.
Ang ito ngang librong mahal
Na ang lama'I, iyong aral
Iyong tambing tinutulan
Ilimbag at nang marangal.
Nang caming manga binyagan
May basahin gabi't, arao
Na aming pag aaliuan
Dito sa bayan nang lumbay.
Cun dito isipi't, tunghan
Ang gaua't, ang dilang asal
Uala ring liuag muntic man
Matuto sa cabanalan.
Caya ngani cun sino man
Ang catamaran ay iuan
Mangag pilit ding mag-aral
Nitong dilang casaysayan.
Cun atin ngang pagtamanan
Sundi't, camtan itong aral
Madlang lubhang paquinabang
Ang caloloua,I, mamamahal
Guiguihaung magca gulang.
O librong mabuti't, mahal
Na ang dilang iyong laman
Di sucat mahalagahan
Nang yaman sa isang libutan.
O sulat na calulugdan
Daong na lubhang matibay
Na sucat sacyang oouian
Sa bayang caguinhauahan.
Icao paraluman namin
Ang sucat nga naming sundin
Hanggang di cami macarating
Sa lalauigang mahimbing.
Icao ang dulangang mahal
Na aming pag hahanapan
Nang totoong cayamanan,
At buhay na ulang hangan