Mula sa Patnugot

KARAMIHAN sa atin ngayon ay lumaki noong dekada 90, panahong ang buong araw ng
maraming Pilipino ay hindi makukumpleto kung hindi maririnig si Kapitan Pinoy na
sumisigaw ng “Red, white and blue. The sky is over you. Mama said, Papa said, I love
you. Kapitan Pinoy!” sa umaga, si Tiya Dely at ang kanyang malumanay na boses sa
hapon, at ang makapanindig balahibong ‘awooo ho hoooo’ na tanda ng pagsisimula ng
Gabi ng Lagim sa pagkagat ng dilim.
Ito rin ay ang mga panahong hindi pa kaya ng masang Pilipino ang magkaroon ng
sariling telebisyon kaya naman bukod sa pagtangkilik sa mga palabas sa radyo ay
nahilig din ang mga Pinoy sa mga kwento sa Komiks.
Sinasalamin ng mga kwento sa komiks ang pang-araw-araw na buhay ng
ordinaryong Pilipino. Di mawawala ang drama na laging may elemento ng kahirapan,
kabiguan at sa huli ay tagumpay; katatakutan at kababalaghan na bawat Pinoy ay
tunay namang may maibabahaging animo’y sariling karanasan; at katatawanan na
masasabing tatak na ng pagiging Pilipino.
Ngunit bukod sa pagkalibang at magagandang larawan na buong pusong iginuhit ng
mga lumikha nito ay kapupulutan din ito ng aral. Kaya naman isa ito sa bahagi ng
ating kulturang tunay nating maipagmamalaki. Lalo pa’t, ayon sa kasaysayan, ang
nagpasimula nito ay walang iba kundi ang ating pambansang bayaning si Gat. Jose
Rizal nang kanyang iguhit ang kwento ng “Ang Pagong at ang Matsing.”
Kaya naman sa ika-15 taon ng Engineering Spectrum ay inihahandog namin sa
aming mga masusugid na mambabasa ang Blue Jeans, Ang Opisyal na Komiks ng
Engineering Spectrum.
Bukod sa kagustuhang maibahagi ang aming pagkamalikhain at talento sa
pagguhit, naging pangunahing kadahilanan ng paglilimbag ng isyung ito ang aming
kagustuhan at kahilingang huwag sanang maging bahagi nalang ng kasaysayan ang
kultura ng paggawa at masugid na pagtangkilik ng Pinoy sa komiks.
Ang lahat ng papuri at pasasalamat ay aming itinataas sa Panginoong lumikha sa
ating lahat na siya ring nagbigay sa amin ng talento, talino at sipag upang
mapagtagumpayan ang isyung ito.

Orland Delfino Tubola

Punong Patnugot

Enero 2009 Tomo XV Blg. 3

Opisyal na Pahayagan ng Mag-aaral ng PUP-Kolehiyo ng Inhinyerya
Itinatag: Mayo 1993

Punong Patnugot ORLAND D. TUBOLA

Katuwang na Patnugot ALEXANDER C. DEFEO
AMALIA B. TAMAYO
Tagapangasiwang Patnugot ROSE MAY P. MAGNAYE
Patnugot sa: Balita ROLAND JAMES F. MELAD
Sci-Tech REGINA G. VALENZUELA
Tampok JOAN C. SALAS
Sibol EDMAR L. MANGAHAS
Pag-aanyo MA. CRISTINA L. MANGAHAS
Modereytor ENGR. ALEXANDER CARRASCAL

Mga Kawani Edwin Abad, Gimeil Abuda, Bejay Berces, Paul Lester Chico, Jan
Leo Herrera, Mark Jason Ignacio,
Arnold Lalongisip at Chester Miguel
Mga Konsultant April Angela Gumban, Marvin John Perdido
Ang inyong mga kontribusyon, reaksyon at opinyon ay tinatanggap sa pahayagan.Ito
ay kailangang may pangalan, kurso, taon, at lagda. Ang pangalan ng may akda ay
maaaring hindi ilathala kung kinakailangan. Ipasa ang mga akda sa Engineering
SPECTRUM tanggapan ng Patnugutan, Silid 423,Gusali ng Inhinyerya at
Arkitektura, Kalye Anonas at Pureza, Sta Mesa, Manila o kaya ay ipadala sa
pup_spectrum@yahoo.com

A proud member Alyansa ng Kabataang Mamahayag (AKM-PUP)

2
3
4
5
6
7
 BALITA

8
 BALITA

Guevarra, dalawa pang

opisyal nahaharap sa
suspensyon
Roland Melad

NALALAGAY ngayon sa alanganin ang

posisyon ni Presidente Dante Guevarra
kasama ang dalawa pang mataas na opisyal
dahil sa kasong graft na isinampa 11 taon
na ang nakalilipas.
Ika- 6 ng Nobyembre nang bumaba mula
sa Sandiganbayan ang kautusan na
pansamantalang sumususpinde sa
panunungkulan nina Presidente Guevarra,
Pangalawang Pangulo para sa
Administrasyon Augustus Cesar at Hepe ng
Accounting Division Adriano Salvador para
sa pagpapatuloy ng kaso na sinampa noon
pang 1997.
Mula sa mga pahayagan, isinaad na ang
mga naging basehan sa muling pag-usad ng

guhit ni Alexander Defeo

kaso ay ang mga diumano’y iregularidad
tulad na lamang ng pagpapatayo ng 8 school
buildings na nagkakahalaga ng Php20.91
milyon noong 1989, labis na kabayaran para
sa benepisyo ng yumaong dating presidente
ng PUP Nemesio Prudente, pagbili ng lupa
sa napakataas na halaga, at ang paggamit
ng Php10.65M bilang pambayad-utang sa
ilang kahina-hinalang tao.
Iginiit naman ng kampo ni Guevarra na
hindi raw dapat balewalain ng korte ang ulat
mula sa Commision on Audit na nagsasabing
mali ang mga nakuhang impormasyon
tungkol sa mga diumano’y iregularidad. presidente ng Sentral na Konseho ng Mag-
Dagdag pa nito, ang naturang suspensyon aaral, hinggil sa isyu.
ay ‘di na kailangan dahil sa nagsumite na ng Nanindigan si Ayuso na kitang-kita ang
affidavit of desistance ang mga unang dahilan para sa suspensyon ng mga nasangkot
nagsampa ng kaso na sina propesor Zenaida na opisyal. Hanggang ngayon naman daw ay
Pia at Cresenciano Gatchalian taong 2002 maanomalya pa rin ang mga proyekto ng
bilang patunay sa pagkawala ng interes ng administrasyon at kung tutuusin, madami pa
mga ito sa pagsulong ng kaso. daw ang dapat managot. Diin pa niya,
Agad itong pinatunayan ng abogado ng “Talagang we are in need of an Admin na free
kampo nila Propesor Pia, sa pagsasabing ang from corruption.”
kanilang mga kliyente ay tinuturing na mga Ukol naman sa suspensyon, sinabi ni Dr.
pribadong tao na lamang at wala ng pakialam Divina Tormon-Pasumbal, Direktor ng Public
sa kaso at ang naging dahilan upang muling Affairs Office, na hindi pa maipatupad ang
buksan ang kaso ay ang pagkakaroon ng bago suspensyon ng mga akusado dahil sa hinihintay
nitong taga-usig - ang Ombudsman. na desisyon ng korte ukol sa apela. “Hinihintay
“Sa part ng Student Council, medyo nagulat pa ‘yung desisyon sa motion for
kami… Pero alam na namin na may mga cases reconsideration… kaya sila pa rin ang heads,”
s’ya[Guevarra],” sabi ni Krishna Ayuso, paglilinaw nito.

9
 BALITA
CE ‘Very Good’ sa
Akreditasyon
Amalia Tamayo
IGINAWAD ng Accrediting Agency
of Chartered Colleges and
Universities of the Philippines
(Aaccup), sa pangunguna ni Dr.
Alfredo Mendoza, ang markang
“V e r y Good” sa b awa t
departamento ng kolehiyo na
sinuri sa unang bahagi ng Level
III Accreditation, Nobyembre 25-
28 ng nakaraang taon.
Nanguna sa akreditasyon ng
bawat departamento ng kolehiyo
sina Dr. Mendoza at Engr. Enrico
Dalangin ng Bulacan State
University, Dr. Richard Corsial ng
Camarines Sur Polytechnic
College, Engr. Araceli Domangas
at Engr. Marie Flor Lacauanan ng
Nueva Vizcaya State University,at
Dr. Editha Vasay ng Don Mariano
Marcos Memorial State University
p a ra s a m g a k a g awa ran ng
Mechanical, Electronics and
Communications, Electrical, Civil,
Industrial at Computer
Engineering, ayon sa
pagkakasunod-sunod.
Sa grading system na 1-5, 5
bilang pinakamataas, ang bawat
departamento ng Kolehiyo ay
nakakuha ng pangkabuuang
grado na higit sa 4 – na ang
k a t u m b a s a y “ V e r y G o o d.”
Nanguna dito ang departamento
ng EE na nagkamit ng markang
4.26. Faculty naman ng dalawang
magkaibang departamento ang
nabigyan ng may pinakamataas
(4.53) at pinakamababang (3.70)
rating sa lahat ng areas na
isinailalim sa pagsusuri.
Laboratory naman ang
bahaging kinakitaan ng
maraming kahinaan ng Aaccup sa
anim na departamento. Ang mga
markang nakuha ng lahat ay
halos magkakatulad - humigit-
kumulang 3.9; nangangahulugan
na kailangan nito ang
karagdagang atensyon.
“ V e r y g o o d r a t i n g, i b i g
sabihin maganda lahat. We are
very lucky that we passed,” ani
Engr. A n t o n i o Vel a s c o , C E
Accreditation Coordinator. Sinabi
rin nito na hindi pa dito
nagtatapos ang lahat sapagkat
a n g i k a l awa n g b a h a g i ay
magaganap sa loob ng anim na
buwan matapos matanggap ang
10
resulta. Dagdag pa niya, mas
magiging madali ang second
phase para sa mga estudyante
dahil ito ay matutuon na lamang
s a m g a a r e a na f a c u l t y ,
curriculum a t research and
extension programs ng Kolehiyo.
Nagpasalamat naman si
Dekano Manuel Muhi sa lahat ng
nakibahagi upang magtagumpay
ang Kolehiyo. “Overwhelmed
ako, hindi s i ya [ang
CE Inulan ng
Topnotchers
Roland Melad
MULI na namang nagdiriwang
ang ating Kolehiyo sa pagkilala sa
mga namumukod-tanging
graduates na nahahanay ngayon
sa mga pinakamahuhusay.
Isang PUPian, sa katauhan ni
Engr. Bhryan Phillip Ondoy, ang
nanguna sa katatapos na
Licensure Exam n g m g a
Mechanical Engineers na kinuha
noong Oktubre. Nanggaling siya
sa sangay ng PUP sa Taguig na
nakapagtala naman ng 100
bahagdang passing percentage
mula sa 18 na kumuha ng
pagsusulit.
Samantala, hindi naman
nagpahuli ang mga taga-Main.
“Graduates of ME [here] are
really hardworking students,”
sabi ni Engr. Esperanza, puno ng
kagawaran ng ME. Patunay dito
si Engr. Edward dela Mines, ang
pang-sampung pinakamataas sa
marka nitong 88.9 bahagdan.
Bukod pa dito, naging
pangatlo pa ang PUP-Main sa mga
pinakamahusay na unibersidad
na nagtuturo ng kursong ME dahil
51 ang pumasa sa 62 na kumuha
ng exam.
I p i n a g b u ny i n a m a n n g
departamento ng Electronics and
Communications Engineering
(ECE) ang pagkakaroon ng apat
na topnotchers sa katatapos na
board exam noong Nobyembre.
akreditasyon] magiging
successful without the help of
department heads, faculty,
different offices in the
university, administration and
coordination of the students.”
Naniniwala rin siya na
makakayang lampasan ng
kolehiyo ang bagong hamon na
hatid ng pangalawang yugto
ng akreditasyon kung
magtutulungan muli ang lahat.
S i l a a y sina Engr. Kenneth
Prudencio (4th – 90%), Rigor
Cabuñag (6th – 89.8%), Edison
de Lara (9th – 88.9%) at Ryan
Rivera (10th – 88.7%).
Kinilala rin ang PUP-Manila
bilang p a n g a l awa n g
pinakamahusay pagdating sa
kursong ECE dahil sa naging
resulta ng board exam. Nakakuha
ng passing percentage na 48
bahagdan ang ating unibersidad
sa pagpasa ng 73 mula sa 154
na kumuha.
“Congratulations to all [ECE]
students for a job well done,”
wika ni E n g r. Noriega,
Chairperson ng departamento ng
ECE. Dagdag pa niya: “We owe
this accomplishment to God. This
could not be possible if it weren’t
for Him.”
D a l awa p a n g p a n g a l a n ,
mula naman sa Civil
Engineering, ang nakilala ng
makasama sa top 10 ng
kanilang board exam. Sina
Engr. John Rey Sandagon (8th
– 96.5%) at Engr John Ross
Romanillos (6th – 96.85%) ang
nanguna sa mga PUPian na
kumuha ng naturang pagsusulit
noong Nobyembre.
Karagdagan pa, 92 bahagdan
ng mga kumuha ng nasabing
CE Inulan.../p.11

Mga departamento
nagkaisang tumulong
Roland James
PINAKITA ng ating kolehiyo ang
kagustuhan nitong makatulong
sa ilang ko m u n i d a d at
organisasyon sa pamamagitan ng
pagkakalat – hindi ng basura,
kundi ng karunungan.
Nitong Nobyembre, nilatag na
ang Memorandum of Agreement
s a p a g i t a n n g Ko l e h i y o ng
Inhiny e r ya n g P U P a t n g
Barangay Sto. Niño, San Mateo,
Rizal na naglalayong magbigay ng
mga libreng pagtuturo at
seminars sa mga mamamayan ng
nasabing komunidad.
Opisyal ng Konseho,
Biktima ng Hipnotismo
Chester R. Miguel
“DON’T talk to strangers talaga,
kahit mamamatay na sa gutom
‘yung taong ‘yon,” ito ang naging
a ra l n i S h e r w i n S a n t i l l a n ,
konsehal ng College of
Engineering-Student Council (CE-
SC), sa nakawang naranasan niya
na naganap sa Nagtahan,
Sampaloc, Maynila noong ika-19
ng Oktubre, 8:30 ng gabi.
Tatlong tao ang tinuturong
s u s p e k s a p a n g ya ya r i n a
nagpanggap upang maisagawa
ang krimen.
A n i ya m u k h a n g d i s e n t e
manamit at kapani-paniwala ang
sinabi ng mga suspek sa kanya
kaya ito ang naging dahilan
upang makuhaan siya ng gamit
tulad ng bag na naglalaman ng
cellphone, alahas, wallet na
naglalaman ng halos Php 7,400,
at iba pa.
Bago pa man makuhaan ng
mga gamit si Santillan, kinausap
siya ng isa sa mga suspek sa
kanto ng Pureza at Araullo at
nagpakilalang neophyte di-
umano ng isang sikat na
CE Inulan.../p.10
pagsusulit mula sa PUP ang nakapasa.
Sa paglipas ng panahon, ang kahusayang
ipinakita ng mga taga-PUP ay hindi na talaga
matatawaran.Sila ay ilan lamang sa mga patunay
na ang Unibersidad ay patuloy pa rin sa paglikha at
paghubog ng mga titingalaing indibidwal.
BALITA
Housewiring, Electricity, atbp.
Mangangasiwa sa pagtuturo ng
mga guro mula sa kani-kanilang
departamento sina Engr. Nathan
Gacute(ME), Engr. Flor Oquindo
(CmpE), Engr. Willie Bernabe (CE)
“We’ll conduct trainings once at si Engr. Perez (EE).
a week for 6 weeks,” sabi ng Dagdag pa ni Pe r e z ,
Project Coordinator ng aktibidad magsasagawa rin ng katulad na
na si Engr. Vilma Perez. Dagdag extension ang kolehiyo sa Brgy.
pa niya, ang kolehiyo ay handang Payatas, Quezon City sa nalalapit
m a g b i g ay n g m g a p a s i l i d a d na panahon.
upang matulungang gumanda pa Bukod pa dito, ang EE at CE
ang antas ng pamumuhay ng ay nagbigay rin ng tulong nitong
nasabing barangay. N o by e m b r e s a H a b i t a t f o r
Diin ng coordinator, ilang guro Humanity. Ilang estudyante at
mula sa departamento ng guro ng mga nasabing
Electrical, Mechanical, Computer departamento ay sumama sa
at Civil ang magtuturo sa mga organisasyon upang tumulong sa
residente ng Bgy. Sto Niño ng paggawa ng mga low-cost na
mga bagay tulad ng Practical mga bahay sa Kalookan.
gabing iyon.
Dagdag pa ni Santillan, isang
e s t u d ya n t e r i n n g C E A a n g
nabiktima ng holdap gamit ang
h a l o s k a p a r e h o n g modus
fraternity mula sa kilalang operandi. Nangyari daw ang
unibersidad sa Maynila. krimen sa lugar na malapit din
Hanggang sa nakuha nito ang sa pinangyarihan ng sa kanya,
kanyang tiwala at kusa naman makalipas lamang ang tatlong
daw siyang sumama saan man araw.
siya dalhin ng mga ito. Bukod pa Sa dulo, naisip ng konsehal na
dito, lahat ng ipinagawa sa kanya ang pagiging maawain sa mga
tulad ng pag-iwan ng mga gamit estranghero ay hindi laging mag-
aniya’y kanyang sinunod. iiwan ng magandang pangyayari.
Kung siya ang tatanungin, M i n s a n , i k aw p a d aw a n g
masasabi niya na maaaring maiiwang kaawa-awa.
hipnotismo ang
g i n a wa sa
kanya. Sabi nga
nito: “Ang hindi
ko malaman sa
n a n g ya r i sa
akin, bakit ko
g i n a g awa a n g
mga bagay na
yun? Parang I’m
under their
spell.”
Agad din
n a m a n g
ipinaalam ni
Santillan ang
pangyayari sa
pulisya ng 30TH CATHOLIC
MASS MEDIA
AWARDS
Teatro ng GSIS
Headquarters Building
Financial Center, Roxas
Boulevard,
Pasay City
October 29, 2008
BEST STUDENT PUBLICATION, COLLEGE CATEGORY
11
 ISYU
Global Recession: Ang
Panimula
Amalia B. Tamayo
ITINUTURING ang Amerika bilang isa sa mga
bansang may pinakamatatag na estado sa buong
mundo – sa aspeto man ng piskal, pulitikal at
ekonomikal. Tinitingala at inaabangan ng iba’t
ibang bansa ang bawat kibot nito. At ang mga
pangyayari nung mga nakaraang buwan — ang
biglaang pagbagsak ng ekonomiya ng Amerika – ay
nagdulot ng malaking pagkabigla at pagkabahala sa
buong mundo.
Paano nga bang nangyaring ang bansang
Amerika, natatanging super power, ay nakakaranas
ng isang “recession”? At ano ang nagiging epekto
nito sa ekonomiya ng iba’t ibang bansa tulad na
lamang ng Pilipinas?
Recession
Sa teknikal na pamamaraan, tinatawag na
recession ang phenomena kung saan ang growth
rate ng Gross Domestic Product (GDP) ng isang
bansa ay nagkakaroon ng negative value. Ang GDP
ay ang kabuuang produksyon ng isang ekonomiya,
ginagamit itong panukat sa kabuuang halaga ng
isang pamilihan.
Recession ang tawag sa “downtime phase” ng
business cycle. Nasasalamin ito sa paghina ng
produksyon, pagsasara ng mga kumpanya at
kalaunang pagkawala ng trabaho, pagbaba ng kita
at pagtaas ng bilihin.
Recession sa Amerika
Tinatayang ang banking system ng Amerika
ang dahilan ng pagbagsak ng kanilang ekonomiya.
Ang sistema ng pagpapautang at pagpapasa-pasa
ng utang ang naging dahilan upang lumugmok ang
matayog na ekonomiya ng bansang ito. Pa’no nga
ba nagsimula ang lahat?
Kasama sa pangunahing dahilan ng recession sa
Amerika ay ang paggastos nila ng higit sa kanilang
kinikita (TIME Magazine, October 13, 2008).
Maluwag ang mga bangko sa bansang ito na
magpautang kahit walang sapat na papeles ang
isang indibidwal dahil na rin sa paniniwala sa
matatag nilang ekonomiya. At sa madaling proseso
ng pag-utang, lumalakas ang loob ng mga
Amerikano na magtatag ng negosyo o investment
mula sa hiram na puhunan.
Real Estate Real Problem
Isa sa pinakamalakas na negosyo sa Amerika
ang real estate.Malaki ang naging demand sa
pagmamay-ari ng bahay at lupa sa nakalipas na
mga taon at ito ang pinanghawakan ng mga
investors. Marami ang namuhunan sa paggawa ng
mga housing project na kinalaunan ay nauwi sa
overproduction o overbuilt. Dahil mas malaki na
ang suplay kesa sa demand bumagsak ang presyo
ng mga estate.Ang ginastos upang mapatayo ang
mga estate ay mas malaki na kesa sa
pangkasalukuyang halaga nito sa merkado. Sa
madaling sabi nalulugi ang mga investors at ang
puhunang hiniram nila ay di na naibabalik.
12
CDOs at CDS
Ang malaking oportunidad na kumita ng
dolyares ang naging tagahatak upang bumili ang
mga foreign investor ng mga collateralized debt
obligations (CDO), isang komplikadong transakyon
na bibili ng mga pagkakautang base na rin sa
housing mortgages. Bukod sa pangangalakal ng
CDO sa global market isang sistema ang muling
binuo para mapangalagaan ang mga investors kung
sakaling lumagpak ang CDO na nabili nito. Ang
insurance na ito ang tinatawag na credit default
swap (CDS).
Kung tutuusin isang magandang transaksyon
ang CDS dahil sinisigurado nito ang muling pagbalik
ng kita at puhunan kung ano’t anuman ang
mangyari sa CDO na nabili nito. Subalit
kabaligtaran ang nangyari, dahil sa kakulangan ng
regulasyon ng mga credit company ang mga
pagkakautang (CDO) na ito ay na-default at
nawawalan ng halaga. Nagiging pasanin ito ng
kumpanya at ng mga insurance company na
bumibili ng CDS. Dahil sa laki ng halaga ng mga
loans na na-default o yung mga pagkakautang na
hindi mahanap yung dapat magbayad, hindi na ito
kinaya pang tapalan ng mga pangunahing bangko
sa Amerika at tuluyan ng nagsara. At ito na ang
simula ng kaguluhan sa ekonomiya, isang domino
effect ang naganap at kasabay ng pagbagsak ng
Amerika ay ang iba’t-ibang bansa na dumedepende
sa kanila.
Pangkalahatang Krisis
Ang pagbagsak ng stock exchange sa iba’t
ibang bahagi ng mundo kabilang na ang mga
bansang mauunlad tulad ng sa Europa, Hapon,
HongKong, Tsina at iba pa ang nagpapatunay kung
gaano kalaki ang nagawang koneksyon ng
globalisasyon. Globalisasyon rin ang dahilan ng tila
kumunoy na pagbagsak ng ekonomiya sa iba’t
ibang dako ng mundo. Dahil bukas at malaya ang
pangangalakal ng bawat bansa sa isa’t isa, direkta
ang naging epekto nito lalo na sa mga bansang
namuhunan ng malaki sa mga insititusyon tulad ng
Lehman Brothers at Meryll Lynch, mga major
investment company sa Amerika.
Sa Pilipinas
Malaking pangamba ang ipinapakita ng mga
negosyante at business analyst sa tatakbuhin ng
ekonomiya ng Pilipinas dahil na rin sa global
financial crisis. Bagamat ang gobyerno ay
naninindigan pa ring hindi daranasin ng bansa ang
recession sa estado ng ekonomiya nito, nalalapit na
ang panahong mararamdaman na rin ang epekto
nito.
Isa- isa na sa mga bansang nakapaligid sa
Pilipinas ang nababalitaang nagkakaroon ng
recession. Isa sa mga halimbawa ay ang bansang
Japan na kahit may stable at maayos na ekonomiya
ay napasama pa rin sa downslide ng financial crisis.
Sa takbo ng ekonomiya ng ating bansa, isang
malaking katanungan ang magiging epekto ng
global recession na ito. Datapwat, nananatiling
“island of calm” ang bansang Pilipinas, hindi pa rin
lingid na ramdam na ang krisis pangpinansyal dito
na kumakalat sa buong mundo.

Saving the Environment:
PUPoy Edition
Nina Lia at Redge
SA PAGPAPATULOY ng TIME Magazine sa taun-taon
nitong pagpaparangal sa mga dakilang taong nag-
alay ng masusing pag-aaral at panahon para sa
kinabukasan ng kalikasan, isang Pilipino ang
nabigyang pansin dahil sa katangi-tangi nitong
pagpapahalaga sa mga bakawan.
Si Jurgenne Primavera, former senior
scientist sa Southeast Asian Fisheries
Development Center, ay nangangampanya
para sa sustainable fish-farming para
maprotektahan ang mga bakawan. Sa
kasalukuyan kasi, ang mga palaisdaan
ay buhat sa mga ginibang bakawan.
Dahil dito nauubos ang mga bakawan o
mangroves na isang breeding ground ng
iba’t ibang uri ng mga isda at hayop at
nauuwi sa ecological
imbalance.
Ayon kay Primavera,
dapat pangalagaan ang mga
mangroves dahil di lamang
ito makakatulong sa
pagpapahina ng bagyo
(nagsisilbi kasi itong buffer ng
hangin) nagsisilbi din itong
filter ng agricultural waste na
nagpapanatili ng kalinisan sa
mga yamang dagat.
Kung iisipin, sadyang
kahanga-hanga ang mga taong
may likas na pagmamalasakit sa
kanyang kapaligiran. Kaya naman panahon
na siguro para magising ka sa katotohanan na
maging ang simpleng ikaw ay may maitutulong kay
Inang Kalikasan.
Naisip mo na bang gawin ang mga “tips” na
ibinibigay ng telebisyon, radyo at dyaryo para
makatipid ng enerhiya o dili kaya’y makabawas sa
pagkonsumo ng mga bagay na nagdudulot ng
global warming, subalit napansin mo ring hindi ito
angkop sa katayuan mo sa buhay?
Halimbawa, imbes na magkotse maglakad na
lang daw kung malapit lang ang pupuntahan para
makatipid ng gasolina, subalit wala ka namang
kotse, at patayin ang aircon kung malamig naman
ang panahon, eh wala namang aircon sa bahay
n’yo.
Pwes! Wala ka nang dapat ikainis pa, dahil ang
SPECTRUM ay naghanda ng mga “practical tips” na
tiyak na magagawa mo, ‘yun ay kung isa ka sa
tinatatawag nilang “Heroes of the Environment”
tulad ni ginang Primavera, malay mo ma-feature
ka rin sa Time Magazine bilang isang estuyanteng
may malasakit sa kanyang kapaligiran.
Bakit hindi mo simulan sa kolehiyong
pinapasukan mo.
1. Dito sa CEA, kung aakyat ng second floor
o bababa ng first floor galing second floor, ‘wag ng
gumamit ng elevator. Gamitin na lamang ang
hagdan.
2. Itapon ng maayos sa basurahan ang
mga pinaggamitang papel, plastik at iba pa.
SCI-TECH
3. ‘Pag pupunta sa
Main imbes na mag-
tricycle, mag-pedicab na
lang o kaya’y maglakad na
lamang, exercise din ‘yun.
4. Kung gustong
makinig ng music habang
naglilibang o nagre-review
mas mainam kung gagamit na
lamang ng headset kaysa sa
loudspeaker, tipid na sa kuryente
wala pang noise pollution.
Sa bahay, makatutulong ka sa pagtitipid
ng gastusin kung laging isasaisip ang tamang
pagkonsumo.
5. Tulad ng sabi sa balita, bunutin ang plug
ng appliances kung hindi rin naman ito ginagamit
(20% kasi ng nakokonsumong kuryente ng mga
appliances na ito ang naidadag sa ordinaryong
pagkonsumo).
6. Siguraduhing malamig na ang
pagkain bago ito ipasok sa refrigerator
upang maiwasan ang malaking porsiyento
guhit ni Jan Leo
ng kuryente na maaring makonsumo sa
pagpapalamig nito.
7. Kung may personal computer ka
sa bahay n’yo palitan na ito ng laptop kung
afford naman, kasi uso at handy na,
makakapag-save ka pa ng energy.
8. Sa gabi, mainam mag-charge ng
cellphone at magplantsa ng damit, sa ganung oras
kasi mas mababa ang konsumo ng kuryente.
At maging ikaw, pwedeng-pwede mong
pangalagaan ang kapaligiran sa pamamagitan ng
wastong kaugalian.
9. Huwag nang plantsahin ang mga pang-
araw-araw na damit, gumamit na lamang ng fabric
conditioner na may isang banlaw formula,
makakatipid na ng kuryente, makaka-save pa ng
tubig.
10. Mas mainam kung sa madaling araw ka
maliligo para makatipid ng tubig, maginaw kasi.
(Parang joke ‘no? Pero try mo.)
11. Gumamit ng baso kapag nagsisipilyo.
12. Mag-alaga ng kahit isang klase ng
halaman sa inyong bakuran, makatutulong ito
upang maging maaliwalas ang kapaligiran.
Sabi nila “madaling sabihin, mahirap gawin,”
ngunit kung ganito naman kadali ang mga
simpleng paraan upang makatulong sa kalikasan,
bakit hindi? Sa oras na mabuksan ang isip mo at
ma-realize na may magagawa ka para sa iyong
kapaligiran, tandaan lamang ang tatlong
mahahalagang bagay: Reduce, bawasan ang
sobrang pagkonsumo ng likas na yaman araw-
araw, gumamit lamang ng sapat sa
pangangailangan; Reuse, muling gamitin ang mga
bagay na may pakinabang pa at ‘wag muna itong
itapon; at kung maaari i-Recycle ang mga ito
upang muling pakinabangan at hindi na
makadagdag pa sa dumi ng kapaligiran.
13
 SCI-TECH
IE Students
Nangamote
Wagi sa 2008 National Invention Contest
Joan at Redge

WAGI ang “The Feasibility of using Tapioca (Cassava) Starch

as Bioplastic Packaging Material for Seedlings” (Student
Creative Research Category) mula sa departamento ng
Industrial Engineering nang pumangalawa ito sa ginanap na
2008 National Inventors Week na isinagawa sa Philippine
Trade Training Center (PTTC), Nobyembre 17-21.
Ito ang kauna-unahang pagkakataon na lumahok ang
Unibersidad sa naturang kompetisyon kung saan 17
proyekto mula sa iba’t-ibang unibersidad sa buong
Pilipinas ang naglaban-laban sa nabanggit na kategorya.
“PUP has become a model in getting new breeds of
inventors,” pagpapatunay ni Dr. Fortunato dela Peña,
Undersecretary ng Department of Science and Technology
sa husay na ipinamalas ng mga kalahok mula sa
Unibersidad.
Kabilang din sa mga proyektong nabigyang pagkilala ay
ang “Alulod’s Application of Mini-Hydro Turbine” mula sa
Electrical Engineering, at ang “Noise-Activated Shut-off”
mula naman sa Electronics Communications Engineering.
Pinangunahan ng DOST- TAPI(Technology Association
and Promotion Institute) ang naturang programa na
naglalayong pagsama-samahin sa isang linggong exhibit
ang likha ng mga imbentor, propesyunal, at mga piling
estudyante sa buong bansa upang bigyang pagkilala ang
kanilang mga natatanging imbensyon.

MINDS
Bago pa man magkamit ng karangalan ang naturang
imbensyon sa labas ng Kolehiyo, nauna na itong naparangalan ng
Manila Innovation Development Society (MINDS)- PUP Chapter sa
isinagawang “One Student, One Patent Program,” Nob. 7, 2008.
Gaya ng DOST-TAPI ang MINDS ay naglalayong makapagprodyus ng mga
prototype na imbensyon mula sa mga estudyanteng tinanggap ang hamong
“Empowering the minds, unleashing the potentials, pushing beyond the limits.”
Kabilang sa mga hurado ng paligsahan ay sina Engr. Evaristo Medina Jr.,
Engr. Roberto Versoza, at Engr. Arman Bionat na pawang mga kinatawan ng
DOST at mga komite ng National Invention Contest na siyang nagbigay
daan upang mabigyang pansin ang mga nabanggit
na proyekto.

Supot ng Kapakinabangan
“The College should take that project seriously,”
pagbibigay diin ng direktor ng DITTB-IPP
(Department of Information and Technology
Transfer Bureau- Intellectual Property of the Philippines) na si Dir.
Carmen Peralta.
guhit ni Paul Lester Chico

Ayon sa kanya, nararapat lamang na bigyan ng pansin ng

kolehiyo ang ganitong uri ng proyekto sapagkat lubos na
kahanga-hanga ang mainam na pagbabagong maaaring
maidudulot nito sa industriya at sa pangangalaga sa kalikasan.
Ang naturang research na pinangungunahan ni John Paul dela Cruz (IE 4-1) ,
ay isang sisidlan para sa mga bagong tanim na buto.
“Simple lang, yung itim na plastik na kasama ‘pag bumili ka ng halaman na
kailangan pang tanggalin ‘pag itatanim mo na, sa ginawa namin hindi mo na

14

itatapon yung lalagyan.
Kasama mo na s’yang
itatanim at kusa nang
madidecompose ,”
sambit ni dela Cruz.
Unang binalak ng
grupo na makalikha ng
isang garbage bag na
maaaring ma-decompose sa mas
maikling panahon at hindi na
makadadagdag pa sa mga
basurang nilalaman nito. Subalit
dahil sa kakulangan sa apparatus,
panahon, at pinansya, hindi ito
naging posible.
Gayunpaman, nanatiling layunin
ng grupo na malimitahan ang
problema sa
basura partikular na sa mga plastik.
Starch ang pangunahing sangkap ng
produkto na makukuha mula sa katas ng
cassava (tapioca) na siya namang hahaluan
ng mga kemikal na magsisilbing plasticizer at
stabilizer nito.
Kabilang sa naturang research sina:
Hilda Albis, Germine Christa Amansec,
Pyutyuristik
Amalia Tamayo
HINDI na siguro nalalayo sa katotohanan ang
pyutyuristik na tema ng Star Wars at Star
Trek. Dahil sa ngayon ‘di lang 4G at video
call ang nauuso pati kasi ang estilo ng pagko-
communicate ni Princess Leia ay possible mo
nang magaya. Tada! Pinakikilala ng
Engineering SPECTRUM (Komiks Edition) ang
panibagong teknolohiya – ang HOLOGRAM!
Teka, baka sabihin niyo na ‘di naman
talaga super bago ang technology na ’to,
makikita kasi ito sa mga cards na may iba’t-
ibang drawing na nagbabago-bago kapag
SCI-TECH
Jennifer Amoyan, Anna Margarita Bascon,
Crezyl Berbedel, Arsenio Boado Jr.,
Sydney James Bukas, Reggie Lynne
Camizola, Christine Joy Caranto at
Angeline Concepcion.
Mula sa mga imbensyon na ito ay
magpapatuloy pa rin ang adhikain ng
Kolehiyo na gisingin ang taglay
na karunungan at kaisipan ng
mga estudyante sa larangan ng
agham at teknolihiya at
pananaliksik.
“Natutuwa ako dahil mas
maraming sumali ngayon, which
is our goal. I
believe that
when you start
training them
young, plus the
institutional
support from their
school, you can get
more potentials
from them,”
pagtatapos ni Dr. dela
Peña.
niliko mo ito sa iba’t ibang anggulo.
Tama. Pero ang tinutukoy talaga namin
dito ay ang perpektong pagkopya ng
isang imahe at muling pagpo-project nito
sa free space na sobrang katulad ng
totoong bagay – 3D! Kahit tingnan mo
man harap, likod, kanan, kaliwa.
Para magawa ang isang hologram
kinakailangan ng mahigit 30 high
definition cameras na kukuha sa bawat
anggulo ng bagay na gagawing
hologram. Irerekord ang liwanag na
tumatama sa bagay habang ito’y
gumagalaw at muling irerekonstrak ayon
sa posisyon nito habang ito ay
nirerekord. At ang magiging projection nito
kapag pinanuod ay isang three-dimensional
na imahe – isang hologram.
Sa ngayon, lubhang magastos pa ang
hologram para sa komersyal na pamamaraan
subalit hindi na malayong makita mo in three-
dimension ang kausap mo kahit ilang milya
pa ang layo nito sa’yo. Tulad na lamang ni
Jessica Yellin, isang CNN correspondent na
kauna-unahang hologram na lumabas sa
telebisyon noong kasagsagan ng 2008 US
Election.
15
18
19
20
21
22

The Gravity
of Sin
Aljay Baratang
“For the wages of sin is death but the gift of God is
eternal life in Christ Jesus our Lord.”
One of the many things unique to
Christianity is the concept of sin. But the
question is, Does the concept of sin matter
in an age characterized by postmodernism?
First of all, whether we believe sin or not we
are confronted with the reality of it simply
because the Bible tells us plainly that “all [of
us] have sinned.” So what is sin and why
does it matter to us? Sin in its simplest
guhit ni Alexander Defeo
PAN DE INHINYERYA
-Romans 6:23 (NIV)
definition is disobedience to God’s
commandments. We disobeyed God in many
ways and in many points making us sinners.
Not only that we have sinned but Jesus
himself tells us that our very heart and
nature are sinful. “For from within, out of
men’s hearts, come evil thoughts, sexual
immorality, theft, murder, adultery, greed,
malice, deceit... All these evils come from
inside and make a man unclean.”
So what if we are sinners? The bible tells
us in Romans 6:23 that the wages or
consequence of sin is death which
means spiritual separation from God.
We were created to have fellowship
with God but because of our
sinfulness we chose to go our own
independent way and our
fellowship with God was broken.
Does our separation from God
matter? It does. A life lived
separated from God is very
miserable because if we are
separated from God, we are
separated from the very source of
life and happiness. So the most
serious problem of man is not
poverty or any other problem we have
in our society right now. It is our
sinfulness which is alienating us
from God.
But that’s just the first part of
the verse. The second part
tells us of God’s great gift to
us, the gift of eternal life
which can be found in
Christ Jesus. Because of
our sinfulness and because
of God’s great love for us,
Jesus Christ needed to die
on the cross to pay the
penalty of our sins. And
because of what He did, we
are given the chance to
receive this gift of eternal
life and escape the
consequence of our sins.
Unbelievable? Believe it.
23
 SIBOL
Gasera
Edmar Llanes Mangahas
T unay na ngang maliwanag ang daang kanyang tatahakin. Subalit
muli’t muli pa rin niyang lilingunin ang nakaraan kung saan
tanging liwanag lamang mula sa isang gasera ang nagsilbing gabay
upang maiguhit ang kaniyang kinabukasan…
Suntok sa Buwan
Singko sa Philippine History, dropped sa
Analytical Geometry at incomplete sa
Integral Calculus, nakuha na niya halos lahat
ng di kanais-nais na grado na puwedeng
makuha sa kolehiyo, ngunit mapapabilib ka
sa taong ito dahil sa maniwala kayo o sa
hindi, nakuha niyang maging isang –
topnotcher!
Mula sa 2,006 na kumuha ng pagsusulit
sa nakaraang Mechanical Engineering
Licensure Examination nitong Oktubre 2008,
1,132 lamang sa mga ito ang mapapalad na
pumasa. Pero wala ng mas papalad pa sa
pinakananguna sa nasabing board
examination na nagbigay karangalan sa PUP
Taguig ngayon, siya ay si Engineer Bhryan
Philip Rollon Ondoy.
Isang napakamahiyaing estudyante kung
ilarawan niya ang kanyang sarili. Tipong
tahimik o ‘di makabasag pinggan ika nga. Sa
katunaya’y sa dami ng kaniyang mga
kaklase, dalawa lamang sa mga ito ang
madalas niyang kinakausap. Naikuwento pa
niya na sa tuwing siya’y magrereport sa
klase kaharap ang mga kamag-aral na halos
limang taon ng kasa-kasama, ‘di pa rin niya
maiwasang manginig sa nerbiyos.
Subalit kahit mahiyain, kahit papaano’y
may naitatagong kapalaluan rin pala itong si
Bhryan. Aniya, minsan siyang nagkaroon ng
24
guhit ni Jan Leo Herrera
mga kaklase mula sa iba’t ibang kurso sa
Integral Calculus, isang pagkakataon ito sa
kanya upang makapagpasikat, na siya
namang nangyari. Inanunsiyo ang kanilang
midterm grade at lumabas na siya ang
pinakamataas. Pabiro tuloy niyang nasambit
ang mga katagang “mag-aaral kasi kayong
mabuti!” Aminado siyang medyo napapresko
ang hangin noon. Sa huli, ng bigayan na ng
classcards ay tila baga hinangin pabalik ang
kanyang biro ng matanggap niya ang grade
na – incomplete, katangi-tangi lamang sa
klase.
Ngunit kung talagang maipagmamalaki
lang ang pag-uusapan, ‘di hamak na mas
marami siya nito. Sa kabila ng pagiging
mahiyain, malakas ang kaniyang loob na
sumali sa mga patimpalak na sumusubok sa
kanyang katalinuhan. Isa na rito ang
Mechanical Engineering National Quiz Bee na
siyang pinanalunan ng kinabibilangan niyang
pangkat. Ito rin ang nagbigay sa kanya ng
pagkakataon upang malibre sa dalawang
review centers na pinasukan bilang
gantimpala.
Doble Kayod
Oktubre 7, 1986 – di niya tunay na
kaarawan. Malayo sa orihinal na petsang
Agosto 27, 1986 kung kailan siya totoong
ipinanganak. Ngunit ang mga numerong ito

“ mag-aaral kasi
kayong mabuti!
”
na hindi niya tunay na pag-aari ang patuloy
pa rin niyang ginagamit, sapagkat ito ang
legal na nakatala sa National Statistics Office
(NSO).
Matapos maisilang, higit isang buwan
ding naipagpaliban ng kanyang ina ang
pagpaparehistro sa kanyang kapanganakan.
Sa hirap ng buhay, ‘di kaya ng kanyang
ina ang magbayad ng multa sa
pagpapalibang nagawa kung
kaya’t ipinaako na lamang
nito sa anak ang petsa ng
araw na yaon kung kailan
siya naiparehistro. Sa
simula pa lamang,
talagang tila kahirapan
na ang magsisilbing
mahigpit niyang kalaban.
Bukod sa nag-iisa
lamang na anak, lumaki
ring walang ama ang noo’y
musmos na batang si Bhryan.
Naging mahirap para sa ina
nitong palakihin siya ng walang
katuwang. Kung kaya’t nakagisnan
niyang hindi lahat ng bagay ay nakahain na
sa kanyang harapan. Mula Mindoro ay
tumungo sila dito sa Maynila upang
mamuhay at makipagsapalaran bitbit ang
kanilang mga pangarap.
Mabuti ang Diyos at nagawa niyang
makapagtapos ng pag-aaral. Ngunit sino ang
mag-aakalang sa loob ng tatlong taon
hanggang matapos niya ang kolehiyo, gasera
lamang ang tanglaw nilang mag-ina sa
paglatag ng bawat gabi. Sa pagkain sa
hapag kainan, sa pagsusulat ng takdang-
aralin at sa paggawa ng mga proyekto,
TIWAY.doc
Nag-uumapaw na pasasalamat ang alay ng Engineering
Spectrum sa mga taong bukas palad na tumulong sa mga
gawain ng Institusyon. Una naming pasasalamatan ang mga
sumuporta sa aming fund raising para sa aming mga
kaibigan at dating kasamahang nahaharap sa kasong libelo.
Salamat sa mga estudyanteng hindi nagdalawang isip bumili
ng Pupoy shirts at pins. Gayundin kay Maam Carreon at sa
mga butihing guwardiya ng CEA na sina Elena Gomez at
Juanito Barrientos, maraming salamat sa pagbili ng aming
shirt. Mainit na pasasalamat din ang aming handog sa mga
taong naging katuwang namin para mailimbag ang aming
mga isyu: Sa librarian ng CEA, Ma’am Amigable, sa walang
sawang pagpapahiram sa amin ng mga babasahin; kay Prof.
Edelyn Mariano sa buong pusong pagtulong at pagbibigay ng
payo; OSS at Security office sa aming overnight; Internal
Audit Office; kay Engr. Carrascal, ang aming moderator, sa
pagsuporta sa aming mga adhikain; at sa mga masusugid
naming mambabasa at tagasuporta, mapa-CEA, main o
ibang unibersidad, sa pagbibigay inspirasyon para amin pang
pagbutihan ang aming mga ginagawa.
SIBOL
tanging ang gasera lamang ang kanyang
maaasahan. Magkagayon man, itinuturing pa
rin niyang mapalad ang sarili dahil ‘di sila
nangangapa sa dilim.
Mala-Rizal ang dating, ngunit kung iisipin
ay malaki na ang pinagkaiba niya sa ating
pambansang bayani na noon ay lubos na
masagana ang pamumuhay. Gayunpaman,
mayaman naman siya sa husay, galing at
likas na talento katulad ni Rizal. At mas
maalab pa sa liyab ng gasera ang
pagpupursigi niyang matupad ang
mga pangarap.
Pagpapakumbaba
Sa kabila ng
karangalang natamo,
isang katangian pa din
ang sa kaniya’y
nangingibabaw.
Nananatili pa din sa
kaniya ang pagiging
mapagkumbaba.
“Hindi ako ang
pinakamagaling, wala
akong mga honors noong
elementary at highschool.
Dinoble ko lang ‘yung
effort na ginawa ng iba sa
pagrereview.”
Hindi lamang nagkataon na siya ay
manguna. Higit pa sa likas niyang talino
ang hindi niya matatawarang tiyaga at
pagtitiis na nagagawang posible ang tila
noo’y imposible.
Pasasaan ba’t matatalo rin niya ang sa
simula pa’y kanya ng kalaban at ang mga
pangarap na noo’y suntok sa buwan,
ngayon ay kanya ng abot kamay.
At ngayon ay hindi na siya mapapahiya
sa pagsasabing “mag-aaral kasi kayong
mabuti!”
Lubos din ang aming pasasalamat: kay Neil Defeo, BSID
II, sa pag-aambag ng kanyang talento sa aming komiks; kay
John Patrick Manabat, BSEE V, sa pagsasalaysay ng kanyang
makulay na talang buhay; at kay Ronald Jeresano, isang
award winning Visual Artist, sa pagpipinta ng pabalat ng
aming literary folio.
Higit sa lahat, ang lahat ng papuri’t pasasalamat ay
aming inihahandog sa Panginoong Diyos na lumikha at
dahilan ng lahat, maging ng paglilimbag ng isyung ito.
Maraming salamat...
*****
Salamat sa O.Rians, kay Bryan Niegas, at sa mga BSCE
II-4 na bumili ng Spectrum pins. - Redge.
Thanks sa mga bumili ng shirts at pins, sa aking mga
kagrupo sa thesis (Lyra, Luis, Pio, Panda) for being
understanding, Sir Eric Ramos & Ma’am Durias, to GEC
members tnx for the friendship, nay we love you-Edmar.
Besty, Jhe, Jed, Dea atbp., salamat sa tiwala’t
pagmamahal. Naks! Sa mga kapamilya at porwan, 1 taon pa
tapos funfunfun na. - Lia
Ako to patiway... thanks! -Joan
25
 SIBOL
CEA Horror
Stories
Edmar Llanes Mangahas
Huwag kang lilingon
Nangyari ang lahat
noong mga gabing halos
wala ng tao sa loob ng CEA.
Si Beth, isa sa mga
janitress ay minsan ng
nasindak sa takot ng bigla
na lamang pumailanglang
ang pag-iyak ng isang
babae sa loob ng isang
walang katao-taong CR. Ito
ang palikuran ng mga babae
na malapit sa CoE Microlab
sa third floor. Subalit
maging ang mga
kasamahan nitong janitress
ay hindi rin nakaligtas sa
muling pag-iyak ng
nasabing babae sa CR.
Isang gabi habang
naglilinis muli si Beth ay
nakakita naman siya ng
mga batang naglalaro.
Ngunit, ang mga ito ay nasa
loob ng isang silid na naka-
padlock. Ito ang Room 318
na noo’y laging nakasara
ang mga venetian blinds
subalit dahil sa nangyari ay
26
A lamin ang
mga
kakilakilabot
na istoryang
inilahad mismo ng
mga tunay na
nakasaksi at ang
sarili naming
karanasang tiyak
na magpapatindig
pinananatili na itong laging ng inyong mga
nakabukas.
Bukod pa rito, si Noraida balahibo.
isa sa kanyang mga
kasamahan ay sa isang padlock na
pinagpakitaan din. Nangyari gumagalaw. Ngunit ito ay
naman ito ng minsang hindi lamang basta naitulak
linisin niya ang CR ng mga kung
lalaki sa may ikaapat na inyong
palapag, katabi ng library inaakala,
kung saan lumitaw ang dahil ang
isang lalaking nakabarong. paggalaw
Naikuwento pa nila ang nito ay
karanasan naman ng isang taas baba.
bagong guwardiya na noon Gayon din
ay nagbabantay. Di umano, ay nakita
madaling araw habang nasa nila ang
ikalawang palapag ang dating
guwardiya, bigla na lamang chairperson
lumantad ang isang babae ng EE
na naroon sa tapat ng IE Dept. na
Lecture Room na nasa ilalim pumanaw na sa parehas
ng tanggapan ng HAM kung ding silid sa ikalawang
saan kumakaway pa ito sa palapag.
kanya. Dahil sa nangyari ay
agad nitong nilisan ang Observe Silence
ikalawang palapag. Hapon ng amin namang
kapanayamin ang ating
Talasan ang pakiramdam librarian na nasa ikaapat na
Ayon sa lady guard na palapag. Mababatid na
aking nakausap, sa tatlong paboritong tambayan ng
taon niyang pamamalagi sa mga estudyante ng
CEA, di siya nakaligtas sa
isa sa mga sinasabing multo
ng gusali. Aniya, minsan
siyang naidlip habang
nagbabantay, at sa kanyang
paggising, bigla na lamang
bumungad sa kanya ang
isang taong nakaitim. Sa
takot ay ninais nitong
abutin ang kasamahang
nasa kanyang tabi na
nakatulog din, ngunit di
niya maikilos man lang ang
katawan noong oras na
iyon.
Isang grupo naman ng
EE students ang napatitig

engineering ang library na
ito. Walang mga bakanteng
upuan ng mga oras na iyon.
Ngunit ang di alam ng
nakararami, di umano ay
pinamumugaran din ng
kung ano ang tahimik na
lugar na ito.
Ayon sa ating librarian,
nagugulat na lamang siya
kapag biglang bumukas ang
pinto ng library na malapit
sa EEN ng dahan-dahan.
Naniniwala siyang sa bigat
nito ay hindi ito kayang
itulak ng hangin lamang.
Madalas, sa mga oras na
bandang 5:30 – 6:00pm
habang siya
ay nag-iisa,
may nakikita
siyang
nakaputing
palakad-
lakad base sa
kanyang
peripheral
vision.
Gayundin
naman,
nakapagpa-
pabagabag
din ng
kanyang loob
ang hindi maipaliwanag na
madalas na paglipat-lipat ng
istasyon ng kanyang radyo.
Sa kalagitnaan ng aming
pag-uusap, di ko naiwasang
magulat ng biglang
nagbrown-out at nagdilim
sa paligid. Ngunit agad din
namang nanumbalik ang
kuryente at itinuloy namin
ang aming
pagkukuwentuhan.
Isang sabado naman ng
hapon ng nilisan niya ang
silid-aklatan upang kumain,
at sa kanyang pagbabalik ay
SIBOL
may nakita katahimikan ng
siyang magsimulang
kalahati ng pumailanglang ang ingay
ulo ng tao o ng mga upuang bakal na
ang mismong hinihila ng sabay-sabay sa
noo nito mula isang silid sa fourth floor
sa likod ng bandang ala una ng
bookshelves, madaling araw. Sa
sa pag- pagnanais na matiyak na
aakalang walang tao, dali-dali
naiwan niya kaming lumabas sa opisina
ito sa at tinignan ang lahat ng
pagkakalock, dali-dali kuwarto, sa huli ay nakita
siyang nagsorry at kanya
pang tinunguhan ang
naturang nakita, ngunit
bigla itong nawala. Di rin
malilimutan ni Ma’am ang
minsang naramdaman
niyang may dumiin sa
kanyang likod habang siya’y
umiidlip na naging dahilan
ng pagsama ng kanyang
pakiramdam at tuluyan na
pagkakasakit.
Ilang ulit namang
pagpukpok ng martilyo ang
kanyang narinig mula sa
ilalim ng sahig ng library na
ang ibaba ay isang room na
dali-dali pa
niyang
pinuntahan,
ngunit nakasara naming naka-padlock ang
ito dahil summer lahat ng ito.
vacation noon at Kuwento naman ng isa
walang klase. sa aking mga kasamahan,
Aniya, hindi niya tinawag siya noon ng
tiyak ang lahat, kalikasan kung kaya’t
iyon lamang ang pumunta siya sa sinasabing
sinasabi ng CR ng mga lalaki sa fourth
kanyang mga floor. Wala siyang nakitang
mata at tao. Doon ay pinili niyang
pakiramdam. buksan ang gitnang
cubicle, at sa hindi
Nandiyan na inaasahang sandali,
sila nanlambot siya at nagulat
Maging ang aming nang bumantad sa kanya
overnight dito sa ang isang lalaking
SPECTRUM ay nabulabog kasalukuyan noong —
ng isang pangyayaring dumudumi!
hindi namin
lubos na
maipaliwanag.
Kasama ang
kapwa ko
writers, habang
isinusulat ko
ang artikulong
ito, bigla na
lamang nabasag
ang mga iginuhit ni Paul Lester Chico
27
 OPINYON
Pagbabago
SA ISANG lipunang
mahalaga ang maging
‘politically correct’ madalas
nababago ang kahulugan ng
mga salita.
Halimba wa ay a n g
salitang honorable , o
kagalang-galang sa filipino,
na kalimita’y idinidikit kahit
sa mga pulitik ong may
dose-dose nang kaso ng
katiwalian.
At sa ganito ring uri ng
kultura kadalasa’y
nagmumukha ng tama o
katanggap-tanggap ang
mga bagay-bagay na kahit
paano mo man baliktarin ay
mali.
Ka g aya ng animo’y
pagkakasingkahulugan ng
mga salitang pulitiko at
kurakot na tinatanggap na ng maraming
Pilipino kasabay ang pagdidiin na dalawa lang
daw ang uri ng pulitiko sa ngayon: isang di
ginagawa ang kanyang
Editoryal tungkulin at
nangungurakot at isang
g i n a g awa a n g k a nyang tungkulin at
nangungurakot.
Lubhang nakababahala ang ganitong
pagtanggap at pananaw kaya naman sa
paaralan pa lamang ay dapat na itong
itinatama sa isipan ng kabataan.
Ngunit sa Kolehiyo ay may mga ilang salita
na ring unti-unting nababago ang kahulugan.
Isa na rito ang salitang propesyonalismo
na nagiging dahilan ng iba upang magkibit-
balikat, magpatay-malisya at magbulag-
bulagan sa mga maling gawaing malayang
ginagawa ng ilang miyembro ng institusyon.
Ang propesyonalismo o ang pagiging
propesyunal ay nangangahulugan ng
pagganap sa tungkulin ng buong husay, pag-
iwas na mabahiran ito ng personal na
problema at pagsunod ng buong katapatan
sa mga alituntunin at batas na sumasailalim
ang naturang propesyon. Tungkulin din ng
isang propesyunal na ipagbigay alam sa
kinauukulan ang mga maling gawi ng
kanyang mga katrabaho at tungkulin naman
ng kinauukulan na ituwid ang mga
pagkakamaling ito.
Pinakadakilang propesyon ang pagtuturo,
k a ya naman sa kulturang Pilipino ay
binibigyan ng lubos na paggalang ang mga
guro. Kaya nararapat lamang na pag-ingatan
ang ganitong imahe, dahil ito ay karangalang
28
guhit ni Alexander Defeo
di kayang tumbasan ng pera o anumang
materyal na bagay.
Huwag sanang dumating ang araw na ang
kahulugan ng salitang guro ay wala na ring
pinagkaiba sa salitang pulitiko.
Unti-unti na ring nababago ang
pagkakapahulugan sa mga salitang lider
e s t u d yante ng ilang mag-aaral na
humahawak ng posisy on sa ilang
organisasyon sa Kolehiyo.
Animo’y pipi silang walang imik, binging
walang naririnig at bulag na walang nakikita
pagdating sa problema ng estudyante na ang
ilan ay may kinalaman sa propesor.
Nakakalimutan na nila ang kanilang
tungkulin at pangakong paglilingkuran ang
mga estudyante o kaya ang mga prinsipyong
dapat meron sila bilang lider.
Mas pinipili nilang manahimik para
mapangalagaan ang kanilang grado at ang
posisyong balang araw ay mailalagay nila sa
kanilang resumé…
Nakakalungkot at nakakahiyang maituring
na pinakakurap na bansa sa timog-silangang
Asya, kaya naman ganun nalang kasidhi ang
panawagan ng Catholic Bishops Conference
of the Philippines sa sambayanang Pilipino
na labanan ang lumalalang kanser ng
lipunan.
Isang panawagang kayang positibong
tugunan ng Kolehiyo ng Inhinyerya kasama
ang mga propesor nitong may kapuri-puri
pa ring pagkatao at prinsipyo, at mga lider
estudyanteng naglilingkod ng buong puso ng
walang kapalit hindi lamang sa mga mag-
aaral gayun na din sa Kolehiyo.
 OPINYON
Di ‘to Bola
KUNG pagbabatayan ang walang ito at ang aking
kasaysayan, panahon ng karanasan ang nagturo sa
kastila ng magkaroon ng akin, ng sapilitan, na maging
pormal na pagkakilanlan ang positibo sa buhay.
mga Pilipino. Ka ya n a m a n n g a y o n ,
Mula sa mga pangalang naiisip ko, ang dami ko na
Maganda, Malakas, Pihikan, palang napasaya ng wala
Madasalin, Masipag at manlang akong effort. Ilan
Maharot ay nabinyagan sila na kayang kamag-aral ko
ng mga pangalang Juan Dela Masakit. ang pumasok na bagsak
Cruz, Jose Protacio Nandiyang ang mga ang kaluluwa dahil sa
Romualdez Medina Corazon kaklase ko sa elementarya, kalunos-lunos na
Perez Domingo Gomez y dala ng kamusmusan, ay problema at napapangiti
Gabinete Zamora at Robertito biglang isisigaw ang aking s a t u w i n g n a k i k i t a a ko,
Robertita. apelyido na sinadyang dahil naisip niyang
Kaya naman hindi ko lubos bawasan ng letra, matapos ay masuwerte pa rin pala
maisip kung anong pumasok susundan ito ng isang siya.
sa malikot na isipan ng aking napakahabang tawa kasama Malamang nga, hulog
ninuno na sa dinaramirami ng ang iba ko pang kaklase. talaga ako ng langit…
pagpipilian ay ang apelyido Di ko rin malilimutan ang
pang dala-dala ko ngayon ang dakilang guro ko sa ***
napagdesisyunan. sekundarya, na walang Marami sa mga kabatch
Naaalala ko tuloy ang pinagkaiba sa mga kaklase ko ko ang excited na sa
taunang paglalabas ng sa mababang paaralan, na g ra d u a t i o n . A ko, m e d y o
resulta ng PUPCET na matapos banggitin ang aking hindi. Mamomroblema na
ipinapaskil sa catwalk sa pangalan ay biglang naman kasi ako sa
Mabini campus, na taun-taon hahalakhak saba y kakasyang toga sa ulo ko.
din naming pinu-puntahan ng magtatanong ng “saan galing Kailangan ko na namang
aking mga kaklase. Hindi ‘yun?” Na sasabayan naman magbaon ng maraming
upang tingnan kung ng animo’y wala ng bukas na hair pin. Hirap ng malaki
nakapasa ba ang aming pagtawa ng napakababait ang ulo...
kamag-anak ngunit upang kong mga kamag-
maaliw sa mga nakasulat sa aral.
tabi ng lista ng mga pangalan. At ngayong The FirstBlack
Ito ay mga komentong a ko ay nasa
lubhang nakakatuwa dahil na kolehiyo, kung
rin sa mga kakaibang m ay natatawa
pangalan o apelyidong nasa man ay di ko na
listahan. Patunay na napapansin. Sabi
napakamalikhain talaga ng nga ni Eugene
mga Pinoy, lalo na sa D o m i n g o ,
pagpapatawa. “pasasaan ba at
Ngunit habang sumasakit masasanay ka
ang aming tiyan sa kakatawa rin!”
ay bigla kong naisip, “noong Ma y kasa-
panahong pangalan ko bihan nga sa
naman ang nasa listahan, Ingles na “It is not
apelyido ko kaya ang the message that
nanguna sa hagikhikan?” really matters – it
Dahil malamang pa sa is how you
guhit ni Arnold Lalongisip

paglubog at pagsikat ng araw interpret it.”

na may taong sa pagbasa pa Bagay na laging
lang ng pangalan ko ay sinasabi sa akin
natawa na. ng aking kaklase
Hindi madaling mag- at paniniwalang
karoon ng literal na matagal ko nang
mabahong apelyido. Mahirap. pinanghahawakan.
Matigas. Ang panini- Pres. Barack Obama
29
 OPINYON
PUNCTUALITY. Wala yatang
nagturo sa’min niyan, o kung
meron man sinadya naming
‘di matutunan.
Mangyari kasi, kung
7:30am ang pasok sa eskwela,
aba eh , ‘yan ang oras ng
gising namin (pwede ring 8 or
9). Isang malaking tunggalian
ng antok at ng kagustuhan
naming bumangon ang
nangyayari tuwing umaga. At
kung makabangon na, oras na
para gumayak – paggayak na
may kasamang soundtrip,
pagkuyakoy, pag-daydream,
self-realization, self-analysis
at samu’ t saring
pagmumunimuni in between
routines. Hobby na nga ata
ang mangarap habang nagtu-
toothbrush.
Sa iba, isang malaking
hassle ang 15-30 minutes na
pagkalate . Hindi na sila
kumakain, ulo na lang ang
pinaliliguan (minsan nga wala
ng liguan) at fast forward ang
lahat ng bagay. Animo’y 100m
dash kung tahakin nila ang
kahabaan ng Pureza. Kami, we
never do that, kampante lang
at nilalasap ang lahat, ang
pagkain, lamig ng tubig, ganda
ng kakalsadahan at ang simoy
ng hangin. Sarap.
Ang resulta, dalawang oras
na ang nakakalipas bago pa
man dumating sa klase.
Hindi naman kami
kinukunsinti ng aming mga
magulang. Sa totoo lang,
halos pagtulakan na nga nila
kami palabas ng bahay tuwing
umaga. At lalong hindi rin
namin ipinagmamalaki ang
gawaing ito. Hindi rin kami
natutuwa kapag itinuturing
ang pangalan naming
synonymous sa salitang “late”.
At nanliliit kami sa mga
pangungutyang palakpakan ng
aming mga kaklase na animo’y
may grand entrance.
Ang pitak na ito ay para
isaksak sa ulo niyo (na tulad
namin) ang dalawang aral na
nais din namin ikintal sa aming
mga kokote.
Una, ang pagiging late ay
30
Hate Late
isang uri ng pagnanakaw, ng
oras ng iba. Siyempre kung
may nahuhuli, merong nauuna
at naghihintay. Huwag na
tayong lumayo, dito lamang sa
kolehiyo hindi na lamang
estudyante kundi pati mga
propesor na din ang late
dumating sa klase. Magbago
naman kayo, kung hindi man
para sa amin, sa mas
nakakaraming estudyante na
lang na dumarating ng maaga
para matuto. Dahil ang oras na
sana ay nilalaan nila sa mas
makabuluhang gawain ay
nauuwi lamang sa paghihintay.
Sa ating mga estudyante,
mahiya tayo. Matuto tayong
rumespeto sa oras ng ating
mga propesor na piniling
turuan tayo kaysa mangibang
bansa. At ‘wag tayong
magmaasim kung pagalitan,
pakantahin at pasayawin tayo
sa harap ng klase ng ating
mga prof. Style nila yan para
turuan tayong maging on-
time. Hindi kasi lahat ay tulad
ni Sir Gedaria na aalukin ka
pa ng juice, iced tea or some
massage kapag nalelate. Ano
ka sinusuwerte?
Ang pagdating ng tama sa
oras ay isang pagpapakita ng
respeto. Ito rin ang
pinakaunang sukatan ng
disiplina pagdating sa klase at
trabaho. Nababatay din dito
ang reputasyon, kung
mapagkakatiwalaan ka o
hindi, may isang salita o wala
at kung maaasahan ka bang
talaga.
Ikalawa, ninanakawan mo
ang sarili ng pagkakataong
lumago.
Kung late ka na at
nakapag-attendance ka pa,
suwerte; kung nakakopya ka
pa ng seatwork, e di suwerte;
kung may quiz at nakahabol
ka pa, mas lalong suwerte; at
kung late din ang prof mo,
JACKPOT! Ang tanong,
suwerte din kaya ang result ng
board exam mo? At kung
ganyan ka hanggang trabaho,
susuwertihin ka pa kaya?
Kung tutuusin sa simula pa
lang talo ka na. Hindi ka
nagpakahirap pumasok sa
pila-uli-pila university na ito
para lang magpa-attendance,
mangopya ng seatwork at
magpaunahan sa prof mong
late. Pumasok ka dito para
matapos ang kursong
kailangan mo para sa
katuparan ng iyong mga
pangarap. Pumasok ka dito
dahil una sa lahat ninais mong
matuto. Kung darating ka na
tapos na ang lecture o
experiment, ano pa ang
ipinasok mo?
Marami diyan tinadtad ng
panlalait ang ilang mga guro
nila, pero kung magkakaroon
ka ng oras para mapakinggan
sila maraming mga bagay
kang malalaman na ikalalago
ng iyong pagkatao. Take time
to listen.
Hindi ka pa rin ba
naniniwala na galing sa’min
‘to? Maniwala ka , sa apat/
limang taong itinagal namin
dito sa kolehiyo marami
kaming pinanghihinayangan,
mga nais balikan na kung sana
dumating lang kami ng
maaga…
Kung may pasok, pumasok
ka ng maaga. Maging maagap
ka. Kumbinsihin ka man namin
kung wala kang kusang
magbago, bahala ka.
Tinatahak namin ngayon ang
pagbabago dahil alam naming
hindi pa huling magbago. Ikaw
mahaba pa ang oras mo,
simulan mo na.
Lubos ang aming
hinihinging pang-unawa sa
mga professor na ilang beses
din naming pinasukan ng late.
At kay Sir Andres at kay Sir
Fernando (mga prof na early
bird), SALUDO po kami sa
inyo.
 31
Jan Leo Herrera Mark Jayson Ignacio BeJay Berces Jan Leo Herrera Mark Jayson Ignacio BeJay Berces
KOMIKS STRIP

sagot: the beatles, madonna, juan dela cruz band, beyonce

Environmentalist

Math made easy

Ako! Ako! Ako!

God said
Hulabira

Kuto
32