Bilang Obligasyon para sa Asignaturang FILIPINO IV Ni ANGELICA YOKO R. MACAYANA IV-9 MGA NILALAMAN LAYUNIN Pangkalahatang Layunin …………………………………………………………………i Ispesipik na Layunin … …………………………………………………………………..i BILANG PAGKILALA ………………………………………………………………………….ii I. PANIMULA Pinagdaanan ng Pag-aaral …………………………………………………………… 1 Pagtalakay sa paksa na itinuturing na problema ……………………………………. 2 Haypotesis ……………………………………………………………… ……………3 Layunin ng Pag-aaral ………………………………………………………………...3 Kahalagahan ng Pag-aara l ……………………………………………………………4 II. KATAWAN . …………………………………………………………………………5 III. METODOLOHIYA Disenyo ng Pag-aaral ………………………………………………………………..10 Kagamitan ng Pag-aaral ………………… ………………………………………….10 Proseso ng Pag-aaral ………………………………………………………………..11 Estadistik ang Tritment ng Datos ……………………………………………………12 IV. OBSERBASYON, PAGSURURI at INTERPRETASYON ……………………..15 V. PANGWAKAS Buod ng tinalakay na Paksa ……………………………………………………… 17 Solusyon sa Suliranin ……………… ……………………………………………. 18 Rekomendasyon …………………………………………………………………. 19 VI. TALASANGGUNIAN …………………………………………………………. 20 VII. HALIMBAWA NG KWESTIYUNER ………………………………………… 21 APENDIKS Mga Sinagutang Kwestiyuner ……………………………………………………… 23 Mga larawan ………………………………………… …………………………….. 45 Layunin: Ang pag-aaral na ito ay nakatuon sa mga hayop at kanilang kalagayan dito sa lupa kasama ang mga tao. Nakasaad rito ang mga sitwasyon kung saan makikitang hindi nabibigyan ng improtansiya ang mga hayop. Dahil sa mga napapansing mga problema sa ngayon, gumawa ang mag-aaral ng isang p ananaliksik kung saan maaaring makamit ang mga sumusunod na layunin: Pangkalahatang Layunin: Alamin ang mga paraan kung paano maitataguyod ang mga ka rapatang panhayop. Ispisipik na Layunin: Alamin kung anu-ano ang mga pangunahing karapatan ng mga h ayop. Alamin ang mga dahilan ng mga paglabag sa karapatang panhayop. Alamin kung anu-ano ang mga ginagawa ng mga tao na hindi rumerespeto sa mga karapatan ng mg a hayop. Bilang Pagkilala: Sa pagtatapos ng pananaliksik na ito, marami ang nakatulong sa akin upang magawa ito ng tama at matagumpay. Unang-una ay ang Diyos dahil tinulungan niya akong magsaliksik ng tama at makali kha ng marami pang impormasyon may kinalaman sa aking topiko gamit ang kaniyang salita, ang Bibliya. Isa pang nakatulong sa akin ay ang aking pamilya sapagkat sila ang naglaan sa ak in ng sapat na mga materyales upang maisagawa ang pananaliksik na ito, kasama na ang kompyuter na nagamit, internet at printer. Malaki rin ang pasasalamat ko sa organisasyon ng “peta” sapagkat dahil sa kanila ng mga pananaliksik, naging kumpleto at mas lumawak pa ang pag-aaral na ito at m as nabigyan ng mas malinaw na impormasyon. I. Panimula Pinagdaanan ng Pag-aaral Pinag-eeksperimentuhan, pinaglalaruan, sinasakyan, inaalisan ng balahibo, nginan gaso, binubuhusan ng mainit na tubig, pinuputulan ng buntot, kinakain, sinusuot, pinagkakasiyahan, pinagpupustahan, pinapahirapan, pinapatay at marami pang iba. Yan ang mga ilan lamang sa mga ginagawa sa hayop noon at lumalala pa maging sa n gayon. Para sa mga tao ay pangkaraniwan lamang. Para naman sa mga hayop ay talag ang napakalaking kawalan. Kahit saang lugar mang pumunta, makikita ang kawalan n g katarungang nararanasan nila ngayon. Kaya gumawa ng pag-aaral ang mananaliksik upang malaman pa ang mga nararanasan n g mga hayop at kung anu-ano ang mga maaaring gawin upang matulungan ang mga ito na makamit gamit ang mga iba’t ibang libro, internet, mga balita sa radio at TV at tugon nga mga tao sa kuwestiyuner. Pagtalakay sa paksa na itinuturing na problema Bago pa man malikha ang mga tao, naninirahan na ang mga hayop dito sa lupa. Nang angahulugan itong hindi kailanman ginawa ang mga hayop para sa mga tao. Sa halip , ang mga tao ay ginawa para makasama ng mga hayop. Kaya walang karapatan ang mg a tao para alisin ang mga karapatan ng mga hayop. Gayunpaman, hindi ito sinusuno d ng mga tao. Dahil dito, nilalayon ng pananaliksik na ito na sagutin ang mga su musunod: • Talaga nga bang naaalisan na ng mga karapatan ang karamihan sa mga hayop? • Naituturing bang pantay pa rin ang mga batas na naipatutupad para sa mga hayop a t mga tao? • Nabibigyan ba nga tamang pangangalaga ang mga hayop? Haypoteses • Karamihan sa mga hayop ay patuloy na naaalisan ng karapatan. • • Hindi pantay ang mga batas na naipapatupad para sa mga tao at hayop. Hindi nabib igyan ng tamang pangangalaga ang mga hayop. Layunin ng Pag-aaral Ang mga pangunahing layunin ng pag-aaral na ito ay upang malaman kung ano ang mg a maaaring gawin upang maitaguyod ang tamang pagpapakita sa paggalang ng mga kar apatang panhayop at kung paano makapamuhay kasama nila nang hindi sila napapaham ak. Layunin rin ng pag-aaral na ito na alamin ang lahat ng mga dapat na sundin na mg a karapatan ng mga hayop, alamin kung bakit nilalabag ang kanilang mga karapatan at alamin ang mga iba’t ibang pinaggagagawa ng mga tao na hindi nagpapakita ng paggalang sa mga naipatupad na karapatan ng mga hayop. Kahalagahan ng Pag-aaral Hindi ginawa ang mga hayop upang pagkasiyahan ng mg a tao. Hindi rin ito ginawa upang pagkaperahan, ni kainin o gawing damit. Nilikha lamang ang mga ito upang n ormal na mamuhay nang gaya rin ng mga tao. Ang mga hayop ay may sariling mga karapatan tu lad rin ng mga tao. Ngunit naalisan sila nga mga ito sa pamamagitan ng mga pagpa pahirap at pagpatay. Ang malala pa rito ay walang itinakdang kaparusahan para sa mga gumagawa nito. Hindi nabibigyan ng kahalagahan ang kanilang mga buhay kahit pa man pare-parehas din naman ang pagpapahalagang ginagawa ng Diyos na siyang t alagang lumalang sa kanila at maging sa mga tao. Isa pa, hindi lamang ang kanilang karapan ang nawala sa kanila. Gayundin ang kat arungang dapat ay tinatamasa nila. Kaya naman ang pananaliksik na ito ay naghahangad ng mga impormasyon upang malam an ng mga mambabasa ang mga maaari nilang maitulong upang mabawasan ang mga hira p na nararanasan ng mga hayop at upang malaman rin na mayroon pa ring mga karapa tan ang mga hayop na kailangang respetuhin at masunod. II. Katawan Sa pag-aaral na ito, maraming nahanap ang mag-aaral na mga iba’t ibang mga pamam araan kung saan pinapakita ang mga hindi pagpapahalaga na mga tao sa mga hayop. Naitala ang lahat ng mga ito at mga ito ay ang sumusunod: MGA HAYOP NA GINAGAMIT BILANG PAGKAIN… Ang mga hayop sa mga pabrika ng sakahan ay trinatrato bilang laman, gatas, at ma kina ng mga itlog. Ang mga manok ay mayroong mga tukang binabalutan ng mga maini t na talim. Ang mga lalaking baka at baboy ay kinakapon at pinapatay na wala man lang pamatay ng sakit. Ginugugol ng mga manok, pabo, at mga baboy pangsakahan a ng kanilang mga buhay sa isang madilim at masikip na mga bodega. Marami sa kanil a ang napupulikat dahil hindi man lang sila makagalaw, makaikot o maiunat man la ng ang kanilang mga bagwis. Nanghihina sila gawa ng kanilang mga sariling dumi. Pinupuno ng alingasaw ng mga masangsang na amoy ang kanilang mga nilalanghap ng mga hangin. Ang mga hayop na pinalaki para sa pagkain ay napipilitang lumaki han ggang sa maaari at tumanda ng mabilis hanggang sa maaari – marami ang nagiging s obrang bigat na umaabot sa pagkapilay dala-dala ang kanilang mismong bigat at pa gkamatay sa loob ng pulgada ng kanilang pangangailangan sa tubig. Hindi nasisilayan ng mga hayop sa mga pabrika ang araw ni makalanghap man lamang ng sariwang hangin hangga’t hindi nagkakabagyo o nauubusan ng makakain sapagkat dinadala na sila ng mga trak papunta sa kani-kanilang mga destinasyon upang doo n mamatay. Ngunit hindi pa man nakakarating sa kani-kanilang mga destinasyon, ma rami na ang mga namamatay o kaya’y mga nagkakasakit dahil sa hirap na mga natamo . Ang mga hayop na nakaligtas sa gantong makaimpyernong pagpapahirap ay binibiti n pabaligtad na nakalantad ang mga hiwahiwang mga lalamunan kadalasang ginagawa habang nakamulat ang kanilang mga mata. Marami pa rin ang mga nabubuhay matapos na maalis ang kanilang mga balat, tinadtad ng pira-piraso at masunog sa tangke. Kung sasanayin natin ang pagkain ng mga gulay lamang, maaari nating maligtas ang mahigit isang daang hayop bawat isang taon sa ganitong dalita. Ang mga hayop ay hindi sa atin para kainin. MGA HAYOP NA GINAGAMIT PARA MAGING PANAMIT… Lana (Wool) Maaaring galing ito sa mga tupa, kambing o mga antelope. Tinatawag i tong “lana”, “mohira,” “pasmina,” o “kasmere.” Ngunit kahit ano pang paraan para tawagin ito, nangangahulugan pa rin ito ng masamang balita para sa mga hayop. Sa industriya ng lana, linggo pa lamang matapos maisilang, binubutas na ang tain ga ng mga batang tupa, hinihiwa ang kanilang mga buntot at pinapahirapan ang mga lalaki, lahat ay walang mga pampahilom. Para mapigilan ang sakit na flystrike ( pangangati ng balat), gumagawa ng operasyon ang mga siyentista galing sa Austral ia, kung saan nabibilang ang malaking parte ng mga laman ng tupa . Katad (Leather) Hindi isang produkto galing sa lugar kung saan pinapatay ang mga hayop. Ang tagumpay ng ekonomiya sa mga sakahan ng pabrika ay tuwirang may kina laman sa sa pagbebenta ng mga paninandang katad. Habang nababawasan ang panganga ilangan sa pagkain ng mga hayop at mga produktong katad, nababawasan rin ang bil ang ng mga kalabaw na napupunta sa mga pabrika ng mga sakahan. Katad (Leather) Hindi isang produkto galing sa lugar kung saan pinapatay ang mga hayop. Ang tagumpay ng ekonomiya sa mga sakahan ng pabrika ay tuwirang may kina laman sa sa pagbebenta ng mga paninandang katad. Habang nababawasan ang panganga ilangan sa pagkain ng mga hayop at mga produktong katad, nababawasan rin ang bil ang ng mga kalabaw na napupunta sa mga pabrika ng mga sakahan. Mga Balahibo ng Hayop (Fur) Sa lahat ng mga taong gumagamit ng mga palamuti at m ga barong na gawa sa mga balahibo ng hayop, nasa kamay nila ang mga dugo ng mga alamid, leon, tigre, at iba pang mga hayop. Ginugugol nila ang kanilang buhay sa mga maliliit na hawla kung saan mayroong mga anal na nagiging dahilan ng kanila ng sakit sa puso. Ang mga iba ay binabalatan ng buhay. Ang mga mababangis na uri ng hayop ay hinuhulog na lamang sa mga bitag at mga patibong bago sila mamatay o patayin. Para maiwasan ang mga nasabing mga pangyayari, iwasan natin ang pamimi li at paggamit ng mga damit na yari sa mga balahibo ng hayop. Ang mga hayop ay h indi sa atin upang ating suotin. PAGSUSURI SA MGA HAYOP Marami ang mga hayop sa mga laboratoryo at marami ring mg a tala ang hindi nakatago para sa lahat ng mga hayop. Natantiya ang bilang ng mg a hayop na napahirapan at pinatay sa Estados Unidos bawat taon at lumabas na mil yon-milyong mga hayop ang mga nadamay sa mga ganitong pagpapahirap. Ang Animal W elfare Actay humihiling na ibigay ng mga laboratory ang bilang ng mga hayop na kanilang nagamit sa mga eksperimento, ngunit hindi nito s inasama ang mga daga at ibon (ginagamit sa mga 80 hanggang 95 porsiyentong mga p ag-aaral). Dahil hindi kasama ang mga hayop na iyon sa nasabing kilos, nananatil i silang hindi bilang, at maaarilang nating hulaan kung ilan ang mga talagang na gdudusa at namamatay bawat taon. Marami pa ring produktong pambahay at mga kumpa niyang pangkosmetiks ang mga naglalagay ng mga kanilang mga produkto sa tiyan ng mga hayop at pinapahid sa kanilang mga kutis, nialalagay sa kanilang mga mata o kaya’y pinipilit ang mga hayop na amuyin ang kanilang ginawang mga produktong p angwisik. Parating iniiwang nakabukas ang mga tiyan ng mga hayop, nilalason, at pinipilit na patirahin sa mga mapapayat na aserong mga hawla sa maraming taon. K ahit ipinapakita ng mga pag-aaral na ang mas pinalawak na pisyolohikang pagbabag o sa mga nasasangkot, ang mga reaksyon pa rin ng mga tao sa mga karamdaman at mg a medisina ay ibang-iba sa mga hayop. Ang mga ginagamit ngayong mga pamamaraan n a hindi nasasangkot ang mga hayop ay mas makatao, mas wasto, mas mura, at hindi gumugugol ng maraming oras kaysa sa mga pageeksperimento ng mga hayop, pero masy adong mabagal ang pagbabago at hindi layong mag-iba ng mga mananaliksik ng kanil ang estratihiya para sa mas mataas na uri ng teknolohikal na pagsulong. Ang pags ubok sa mga hayop ay hindi lamang pumipigil sa atin na mag-aral ng mas mahahalag ang mga impormasyon , pinipinsala rin nito ng tuluyan ang mga hayop at pati ang mga tao bawat taon. Ang mga hayop ay hindi sa atin para pag-eksperimentuhan. MGA HAYOP NA GINAGAMIT SA PAGLILIBANG Hindi gusto ng mga hayop na sumakay sa mga bisekleta, tumayo sa kanilang mga ulo , magbalanse sa mga malalaking bola, ni tumalon sa mga apoy. Nakakalungkot man, wala silang mapagpipilian. Gumagamit ang mga tagapagsanay ng mga kasangkapang pa ngmamalabis tulad ng mga pamalo, latigo at pilitin silang magtanghal. Hindi lama ng pang-aabuso mula sa mga tagapagsanay ang nararanasan ng mga elepante, oso, ti gre at iba pang mga hayop, nagdudusa rin sila sa sukdulang pag-iisa, pagkainip, panghahadlang dahil sa kanilang pagkakakulong sa mga masisikip na hawla sa bawat buwan at bawat mga lungsod na mapupuntahan. Sa halip na tratuhin na parang mga gamit na isinasakay at inalalabas sa mga trak at ano mang mga pinagtataguan, ang mga gantong hayop ay dapat nasa kanilang natural na tirahan, naglilibang, nagha hanap ng mga mapapangasawa at gumagawa ng sariling pamilya. Ang mga hayop ay hindi sa atin para pagkasiyahan. III. Metodolohiya Disenyo ng Pag-aaral Ang pag-aaral na ito ay hindi humihiling ng mahabang panahon upang makuha ang la yunin at upang malaman ang mga resulta, Gamit lamang ang mga katunayan at mga pa ngyayari na galing sa internet at mga opinyon ng mga tao galing sa kanilang mga sagot sa tanong na naibasa sa kanila. Ang paraan ng pagkuha ng mga opinyon ng mga tao ay hindi lamang pagtatanung ng a ktuwal sa mga rumiresponde. Nakalat rin ang kwestiyuner sa internet upang sinuma ng gustong sumagot ng mga maikling tanong na iyon, ay masasagot na, na hindi na kailangang gumamit pa ng papel at lapis, at masasagot lamang sa loob ng dalawa h anggang limang minuto. Kagamitan ng Pag-aaral Ang mga ginamit na mga materyales sa pag-aaral na ito ay ang mga panulat at tala an upang mas makuha ng detalyado ang mga sinasabi ng mga rumiresponde. Malaki ri n ang tulong ng internet dahil karamihang sa mga impormasyon na narito ay galing sa mga nahanap na kaugnay na mga katanungan. Proseso ng Pag-aaral Upang makakuha ng mas maraming impormasyon galing sa mga pangyayaring may kinala man sa mga hayop, nakisali ang mananaliksik sa isang organisasyong may malaking pagpapahalaga sa mga hayop. Ito at ang organisasyon ng “peta” kung saan noong un a pa lang ay gumagawa na ng mga paraan upang malayo ang mga hayop sa mga pagmama lupit ng mga ginagawa ng mga tao. Ang mga impormasyon ay eksklusibo lamang para sa mga magpapamiyembro sa organisasyong ito upang hindi manganib ang bawat magig ing plano na gagawin. At kung isa na sa mga miyembro, maaari ng maghanap ng mga impormasyon hanggang saan naisin. Gumamit rin ang mananaliksik ng mga website tulad ng pinoyhenyo.com, friendster. com at ang yahoomessenger para makuha ang mga opinyon ng mga iba’t ibang tao na galing sa ibang mga lugar hindi lamang sa Baguo at sa Pilipinas hinggil sa kawal ang-hustiyang pinaparanas ng mga tao sa mga hayop. Isa ring pamamaraang ginamit ay ang pag-iinterbyu sa mga taong kilala hindi lama ng sa mga taong may pagkahilig sa mga pag-aalaga ng mga hayop at sa halip, sa mg a tao ring kilala dahil sa pagmamalupit sa mga hayop at pagkain ng mga di-pangka raniwang mga hayop. Estadistikang Tritment ng Datos Tatlongpu’t lima ang rumisponde sa mga nabigyan at nabasahan ng mga kwestiyuner. Ang mga resulta ng kanilang mga sagot ay narito: May inaalagaang hayop Walang inaalagang hayop 64% 36% Mga inaalagaang hayop Aso Pusa Kabayo 61% 13% 13% Daga 13% Nakatira sa loob ng bahay Nakatira sa labas ng bahay 63% 37% Mas gusto ang karne Mas gusto ang gulay 45% 55% Nakakain na ng karne ng aso Hindi pa nakakain ng karne ng aso 63% 37% Sa mga nakakain na ng karne ng aso…. Palagian Paminsan-minsan Tuwing may okasyon Isa hanggang dalawang beses lang 0% 14% 43% 43% Sa mga hindi pa nakakakain ng karne ng aso… May balak kumain Walang balak kumain 0% 100% Sang-ayon sa pagkain ng pusa, aso, kabayo Hindi sang-ayon sa pagkain ng pusa, as o, kabayo 36% 64% May damit na gawa sa balahibo ng hayop Walang damit na gawa sa balahibo ng hayop 18% 82% Nakisali sa pagpapasabong Hindi nakikisali sa mga pagpapasabong 9% 91% Sang-ayon sa mga sabong Hindi sang-ayon sa mga sabong 9% 91% Sang-ayon sa pag-eeksperimento sa mga hayop Hindi sang-ayon sa pag-eeksperimento sa mga hayop 55% 45% Mas maraming ginagawa ang tao Mas maraming ginagawa ang hayop 100% 0% Pantay lamang ang mga tao at mga hayop Hindi pantay ang mga yao at mga hayop 27% 73% Mga nararamdaman sa pagpatay sa mga hayop gamit ang mainit na tubig Naaawa Ayos lang Nagagalit 73% 18% 9% IV. OBSERBASYON, PAGSUSURI at INTERPRETASYON Sa mga naging resulta ng pag-aaral, pinapakitang marami pa ring nawiwili sa paga alaga ng mga hayop. Mas marami ang populasyon ng mga taong may inaalagaang hayop sa loob at labas ng kanilang mga bahay. Marami sa kanila ang may mahilig sa mga aso at ang ilan naman ay nawiwili sa mga pusa, daga at kabayo. Ang tsart sa iba ba ay nagpapakita ng diperensiya ng bilang ng mga taong may inaalagaang hayop sa bilang ng mga taong walang inaalagaang hayop. Maipapakita naman sa susunod grapiko ang mas pinili ng mga taong kainin. Sa resulta ng pag-aaral, mas pinili pa rin ng mga tao ang pagkain ng gulay kaysa ang pagkain sa mga karne ng mga hayop. Ang huling tsart naman ay nagpapakita ng pagsang-ayon at hindi pagsang-ayon ng m ga tao sa mga iba’t ibang uri ng pagpapahirap sa mga tao. Sa resulta ng pag-aaral, ang tanging sinang-ayunan lamang ng karamihan sa lahat ng pagpapahirap ay ang pag-eeksperimento sa mga hayop sapagkat karamihan ng mga natanong ay mga estudyante, kung kaya’t nais din nilang mabigyan ng sapat na imp ormasyon tungkol sa mga maaaring mangyari sa mga katawan kapawa ng tao at mga ha yop. V. Pangwakas Buod ng Tinalakay na Paksa Sa lahat ng mga nakalat na impormasyon galing sa internet at mga tugon ng mga ta o, makikitang marami pa rin ang nagpapahalaga sa mga buhay ng mga hayop. Ngunit hindi nila alam kung paano makatulong sa kanila sa praktikal ng mga paraan. Hind i rin nila alam na ang kanilang mga pang-araw-araw na mga gawain ay may kinalama n sa pagpapahirap sa mga hayop. Marami ang mga pamamaraan na pagpapahirap sa mga hayop tulad ng pagpatay sa kani la ng walang-awa. Kasama na rito ang pagbuhos ng mainit na tubig, pagbabalat at paghiwa sa kanila habang buhay pa. Hindi rin sila nabibigyan ng maayos na tiraha n upang makapahinga, sa halip, nilalagay lamang sila sa mga liblib, masisikip at mababahong mga yungib. Ang mga karaniwang nakikita rin ng marami ngunit para sa iba ay ayos lang ay mga paraan din ng pagdudusa ng mga hayop. Ang pagkain sa ka nila, pagsusuot, ang pinagkakasiyahan sila sa pamamagitan ng mga sabong at iba p ang may kinalaman sa mga sirkus, at ang pageeksperimento sa kanila. Hindi maituturing na pantay ang mga karapatang maaaring maibigay sa mga tao at h ayop ngunit ang masama lang ay ang tuluyang pag-alis ng kanilang mga karapatan. Ang ilan sa kanila ay hindi na nabibigyan ng maayos na pangagalaga . Solusyon sa Suliranin Marami ang maaaring maging praktikal na solusyon upang maiwasan ang mga paghihir ap na dinaranas ng mga hayop. Ang isa sa mga paraang ito ay ang pagkain ng mga g ulay sa halip na mga karne ng mga hayop. Kahit ang mga manok na kadalasang pabor itong kainin ng marami ay nabibilang na sa mga pinakainaabusong hayop. Marami ring mga uso, magaganda at mas matitibay na mga alternatibong damit, wala ng rason para gumamit ng mga damit na yari sa balat ng mga hayop. At, isa pa, ma lalaman nating ang mga alternatibong ito ay mas mura pa kaysa sa mga nabibiling mga damit na lana. Laganap na rin sa ngayon ang mga mga makabagong teknolohiya na malamang na mas m akatao, wasto, mura, at kaunti lamang ang magugugol na panahon para mapag-aralan . Sa halip na pag-eeksperimento sa mga hayop ang gawin, mas makabubuti ang pag-a aral gamit ang mga mas pinabagong mga kagamitan kaysa dumaan pa sa mga pagpapahi rap sa mga hayop. Isa rin sa mga pinakamainam na paraan ay ang pagkakaroon ng sariling alagang hay op kahit sa labas ng bahay. Hindi lang natin sila matutulungan sa kanilang paghi hirap, kundi matutulungan rin nila tayo upang malayo rin sa mga kapahamakan. Rekomendasyon Nalaman na kung ano-ano ang mga ginagawang pagpapahirap sa mga hayop. Mas makabubuti naman kung ang mga sumusunod ay makukuha sa susunod na mga pagaar al: • Kung anu-ano ang ginagawang mga pagpoprotesta ng marami hinggil sa mga karapatan ng mga hayop. • Kung saang lugar mas laganap ang mga pagpapahirap sa mga hayop. • Kung anu-ano ang mga hayop na nangangailangan pa ng mas maraming pagaalaga • Kung-ano ang pananaw ng Bibliya sa mga ganitong pagpapahirap. VI. Talasanggunian Adams, Carol J. The Sexual Politics of Meat: A Feminist-Vegetarian Critical Theo ry. New York: Continuum, 1996. Auxter, Thomas. The Right Not to Be Eaten Best, S teven. Terrorists or Freedom Fighters? Reflections on the Liberation of Animals, Lantern Books, 2004. ISBN 159056054x Clark, Ward M. Misplaced Compassion: The A nimal Rights Movement Exposed, Writer s Club Press, 2001. Dunayer, Joan. "Animal Equality, Language and Liberation" 2001. Favre, David S. Animal Law: Welfare, I nterests, and Rights, Aspen Law, Stu. Stg. edition, 2008\ Mann, Keith, (2007) Fr om Dusk til Dawn: An Insider s View of the Growth of the Animal Liberation Move ment, Puppy Pincher Press, ISBN 978-0-9555850-0-5 Scruton, Roger. Animal Rights and Wrongs Claridge Press, 2000 Wolfe, Cary. Animal Rites: American Culture, the Discourse of Species, and Posthumanist Theory, Chicago: University of Chicago P ress: 2003. VII. Halimbawa ng Kwestiyuner PAGLABAG SA KARAPATANG PANHAYOP (Kwestiyuner) Pangalan: ____________________________ Gulang: ______ Estado: ___ May Asawa’t An ak ___ Walang asawa Lagyan ng Tsek(√) ang mga napiling sagot… 1. May inaalagaan kang bang hayop? ___ __Meron a. _____Wala Kung mayroon, anong klaseng hayop? _____Pusa _____ Iba pa(pakitala) _____Daga __ ___Kabayo _____Aso _____Manok b. Saan nakatira? _____Sa loob ng bahay _____ Iba pa(pakitala) 2. Anong mas pipiliin mong kainin? _____Karne _____Gulay _____Sa labas ng bahay 3. Nakakain ka na ba ng karne ng aso? _____Oo a. _____Hindi Kung oo, ilang beses? _____Paminsan-minsan _____Isa hanggang Dalawang beses lama ng _____Palagian _____Tuwing may okasyon b. Kung hindi, may balak kang kumain? _____Meron _____Wala 4. Sang-ayon ka ba sa pagkain sa mga kabayo, pusa at aso? _____Oo _____Hindi 5. May damit ka ba na gawa sa balahibo ng hayop? _____Meron _____Wala 6. Nakisali ka na ba sa mga pagpapasabong? _____Oo 7. Sang-ayon ka ba dito? ____ _Oo _____Hindi _____Hindi 8. Sang-ayon ka ba sa pag-eeksperimento sa mga hayop? _____Oo _____Hindi 9. Naniniwala ka bang pantay lamang ang mga karapatan ng mga hayop sa tao? _____ Oo _____Hindi 10. Sa tingin mo, sino ang may mas maraming nagagawa? _____Mga tao _____Mga hayo p 11. Anong nararamdaman mo sa pagpatay sa mga hayop gamit ang mainit na tubig? __ ___Nakakatuwa _____Nagagalit _____Ayos lang _____Nakakapandiri _____Naaawa APENDIKS Mga Sinagutang Kwestiyuner: PAGLABAG SA KARAPATANG PANHAYOP (Kwestiyune r) Pangalan: Gabriel Bartolome Chammag Gulang: 16 Estado: ___ May Asawa’t Anak __√ Walang asawa Lagyan ng Tsek(√) ang mga napiling sagot… 1. May inaalagaan kang bang hayop? __√ Meron _____Wala a. Kung mayroon, anong klaseng hayop? __√ Aso _____Pusa _____Daga _____Kabayo _____Manok b. Saan nakatira? _____ Iba pa(pakitala) _____Sa loob ng bahay _____ Iba pa(pakitala) 2. Anong mas pipiliin mong kainin? __√ Karne _____Gulay __√ Sa labas ng bahay 3. Nakakain ka na ba ng karne ng aso? _____Oo a. Kung oo, ilang beses? _____Pala gian _____Paminsan-minsan __√ Hindi _____Tuwing may okasyon _____Isa hanggang Dalawang beses lamang b. Kung hindi, m ay balak kang kumain? _____Meron __√ Wala 4. Sang-ayon ka ba sa pagkain sa mga kabayo, pusa at aso? _____Oo __√ Hindi 5. May damit ka ba na gawa sa balahibo ng hayop? _____Meron __√ Wala 6. Nakisali ka na ba sa mga pagpapasabong? _____Oo 7. Sang-ayon ka ba dito? _____Oo __√ Hindi __√ Hindi 8. Sang-ayon ka bas a pag-eeksperimento sa mga hayop? _____Oo __√ Hindi 9. Naniniwala ka bang pantay lamang ang mga karapatan ng mga hayop sa tao? __√ O o _____Hindi 10. Sa tingin mo, sino ang may mas maraming nagagawa? __√ Mga tao _____Mga hayop 11. Anong nararamdaman mo sa pagpatay sa mga hayop gamit ang mainit na tubig? __ ___Nakakatuwa _____Nagagalit _____Ayos lang _____Nakakapandiri __√ Nakakaawa PAGLABAG SA KARAPATANG PANHAYOP (Kwestiyuner) Pangalan: Grace Decano Gulang: 24 Estado: ___ May Asawa’t Anak __√ Walang asawa Lagyan ng Tsek(√) ang mga napiling sagot… 1. May inaalagaan kang bang hayop? __√ a. Meron _____Wala Kung mayroon, anong klaseng hayop? __√ Aso _____Pusa _____ Iba pa(pakitala) _____Daga _____Kabayo _____Manok b. Saan nakatira? _____Sa loob ng bahay _____ Iba pa(pakitala) 2. Anong mas pipiliin mong kainin? _____Karne __√ Gulay __√ Sa labas ng bahay 3. Nakakain ka na ba ng karne ng aso? __√ a. Oo _____Hindi Kung oo, ilang beses? _____Paminsan-minsan _____Isa hanggang Dalawang beses lama ng _____Palagian __√ Tuwing may okasyon b. Kung hindi, may balak kang kumain? _____Meron _____Wala 4. Sang-ayon ka ba sa pagkain sa mga kabayo, pusa at aso? _____Oo __√ Hindi 5. May damit ka ba na gawa sa balahibo ng hayop? __√ Meron _____Wala 6. Nakisali ka na ba sa mga pagpapasabong? __√ Oo _____Hindi 7. Sang-ayon ka ba dito? _____Oo __√ Hindi 8. Sang-ayon ka bas a pag-eeksperimento sa mga hayop? _____Oo __√ Hindi 9. Naniniwala ka bang pantay lamang ang mga karapatan ng mga hayop sa tao? _____Oo __√ Hindi 10. Sa tingin mo, sino ang may mas maraming nagagawa? __√ Mga tao _____Mga hayop 11. Anong nararamdaman mo sa pagpatay sa mga hayop gamit ang mainit na tubig? __ ___Nakakatuwa _____Nagagalit _____Ayos lang _____Nakakapandiri __√ Naaawa PAGLABAG SA KARAPATANG PANHAYOP (Kwestiyuner) Pangalan: Jael Ayabon Gulang: 16 Estado: ___ May Asawa’t Anak __√ Walang asawa Lagyan ng Tsek(√) ang mga napiling sagot… 1. May inaalagaan kang bang hayop? ___ __Meron a. __√ Wala Kung mayroon, anong klaseng hayop? _____Pusa _____ Iba pa(pakitala) _____Daga __ ___Kabayo _____Aso _____Manok b. Saan nakatira? _____Sa loob ng bahay _____ Iba pa(pakitala) 2. Anong mas pipiliin mong kainin? _____Karne __√ Gulay _____Sa labas ng bahay 3. Nakakain ka na ba ng karne ng aso? __√ a. Oo _____Hindi Kung oo, ilang beses? _____Paminsan-minsan _____Isa hanggang Dalawang beses lama ng _____Palagian __√ Tuwing may okasyon b. Kung hindi, may balak kang kumain? _____Meron _____Wala 4. Sang-ayon ka ba sa pagkain sa mga kabayo, pusa at aso? __√ Oo _____Hindi 5. May damit ka ba na gawa sa balahibo ng hayop? _____Meron __√ Wala 6. Nakisali ka na ba sa mga pagpapasabong? _____Oo 7. Sang-ayon ka ba dito? ____ _Oo __√ Hindi __√ Hindi 8. Sang-ayon ka bas a pag-eeksperimento sa mga hayop? __√ Oo _____Hindi 9. Naniniwala ka bang pantay lamang ang mga karapatan ng mga hayop sa tao? _____ Oo __√ Hindi 10. Sa tingin mo, sino ang may mas maraming nagagawa? __√ Mga tao _____Mga hayop 11. Anong nararamdaman mo sa pagpatay sa mga hayop gamit ang mainit na tubig? __ ___Nakakatuwa _____Nagagalit _____Ayos lang _____Nakakapandiri __√ Nakakaawa PAGLABAG SA KARAPATANG PANHAYOP (Kwestiyuner) Pangalan: Jo Angela Macayana Gulang: 23 Estado: ___ May Asawa’t Anak __√ Walang asawa Lagyan ng Tsek(√) ang mga napiling sagot… 1. May inaalagaan kang bang hayop? __√ a. Meron _____Wala Kung mayroon, anong klaseng hayop? _____Pusa _____ Iba pa(pakitala) __√ Daga ___ __Kabayo _____Aso _____Manok b. Saan nakatira? __√ Sa loob ng bahay _____Sa labas ng bahay _____ Iba pa(pakitala) 2. Anong mas pipiliin mong kainin? __√ Karne _____Gulay 3. Nakakain ka na ba ng karne ng aso? __√ a. Oo _____Hindi Kung oo, ilang beses? _____Paminsan-minsan __√ Isa hanggang Dalawang beses laman g _____Palagian _____Tuwing may okasyon b. Kung hindi, may balak kang kumain? _____Meron _____Wala 4. Sang-ayon ka ba sa pagkain sa mga kabayo, pusa at aso? __√ Oo _____Hindi 5. May damit ka ba na gawa sa balahibo ng hayop? _____Meron __√ Wala 6. Nakisali ka na ba sa mga pagpapasabong? _____Oo 7. Sang-ayon ka ba dito? ____ _Oo __√ Hindi __√ Hindi 8. Sang-ayon ka ba sa pag-eeksperimento sa mga hayop? __√ Oo _____Hindi 9. Naniniwala ka bang pantay lamang ang mga karapatan ng mga hayop sa tao? _____ Oo __√ Hindi 10. Sa tingin mo, sino ang may mas maraming nagagawa? __√ Mga tao _____Mga hayop 11. Anong nararamdaman mo sa pagpatay sa mga hayop gamit ang mainit na tubig? __ ___Nakakatuwa _____Ayos lang _____Nakakaawa __√ Nagagalit _____Nakakapandiri PAGLABAG SA KARAPATANG PANHAYOP (Kwestiyuner) Pangalan: Glenda Serrana Gulang: 18 Estado: ___ May Asawa’t Anak __√ Walang asaw a Lagyan ng Tsek(√) ang mga napiling sagot… 1. May inaalagaan kang bang hayop? __√ a. __√ Meron _____Wala Kung mayroon, anong klaseng hayop? Aso _____Pusa _____ Iba pa(pakitala) _____Dag a _____Kabayo _____Manok b. Saan nakatira? _____Sa loob ng bahay _____ Iba pa(pakitala) 2. Anong mas pipiliin mong kainin? __√ Karne _____Gulay __√ Sa labas ng bahay 3. Nakakain ka na ba ng karne ng aso? __√ a. Oo _____Hindi Kung oo, ilang beses? __√ Paminsan-minsan _____Palagian _____Tuwing may okasyon _____Isa hanggang Dalawang beses lamang b. Kung hindi, may balak kang kumain? _____Meron _____Wala 4. Sang-ayon ka ba sa pagkain sa mga kabayo, pusa at aso? __√ Oo _____Hindi 5. May damit ka ba na gawa sa balahibo ng hayop? _____Meron __√ Wala 6. Nakisali ka na ba sa mga pagpapasabong? _____Oo 7. Sang-ayon ka ba dito? ____ _Oo __√ Hindi __√ Hindi 8. Sang-ayon ka ba sa pag-eeksperimento sa mga hayop? __√ Oo _____Hindi 9. Naniniwala ka bang pantay lamang ang mga karapatan ng mga hayop sa tao? _____ Oo __√ Hindi 10. Sa tingin mo, sino ang may mas maraming nagagawa? __√ Mga tao _____Mga hayop 11. Anong nararamdaman mo sa pagpatay sa mga hayop gamit ang mainit na tubig? __ ___Nakakatuwa _____Nagagalit _____Ayos lang _____Nakakapandiri __√ Nakakaawa PAGLABAG SA KARAPATANG PANHAYOP (Kwestiyuner) Pangalan: Marizze Reyes Gulang: 28 Estado: __√ May Asawa’t Anak ___ Walang asawa Lagyan ng Tsek(√) ang mga napiling sagot… 1. May inaalagaan kang bang hayop? ___ __Meron a. __√ Wala Kung mayroon, anong klaseng hayop? _____Pusa _____ Iba pa(pakitala) _____Daga __ ___Kabayo _____Aso _____Manok b. Saan nakatira? _____Sa loob ng bahay _____ Iba pa(pakitala) 2. Anong mas pipiliin mong kainin? _____Karne __√ Gulay _____Sa labas ng bahay 3. Nakakain ka na ba ng karne ng aso? _____Oo __√ Hindi a. Kung oo, ilang beses? _____Paminsan-minsan _____Isa hanggang Dalawang beses lama ng _____Palagian _____Tuwing may okasyon b. Kung hindi, may balak kang kumain? _____Meron __√ Wala 4. Sang-ayon ka ba sa pagkain sa mga kabayo, pusa at aso? _____Oo __√ Hindi 5. May damit ka ba na gawa sa balahibo ng hayop? _____Meron __√ Wala 6. Nakisali ka na ba sa mga pagpapasabong? _____Oo 7. Sang-ayon ka ba dito? ____ _Oo __√ Hindi __√ Hindi 8. Sang-ayon ka ba sa pag-eeksperimento sa mga hayop? _____Oo __√ Hindi 9. Naniniwala ka bang pantay lamang ang mga karapatan ng mga hayop sa tao? __√ O o _____Hindi 10. Sa tingin mo, sino ang may mas maraming nagagawa? __√ Mga tao _____Mga hayop 11. Anong nararamdaman mo sa pagpatay sa mga hayop gamit ang mainit na tubig? __ ___Nakakatuwa _____Nagagalit _____Ayos lang _____Nakakapandiri __√ Nakakaawa PAGLABAG SA KARAPATANG PANHAYOP (Kwestiyuner) Pangalan: Mark Cyril F. Sim Gulang:16 Estado: ___ May Asawa’t Anak __√ Walang as awa Lagyan ng Tsek(√) ang mga napiling sagot… 1. May inaalagaan kang bang hayop? ___ __Meron a. __√ Wala Kung mayroon, anong klaseng hayop? _____Pusa _____ Iba pa(pakitala) _____Daga __ ___Kabayo _____Aso _____Manok b. Saan nakatira? _____Sa loob ng bahay _____ Iba pa(pakitala) 2. Anong mas pipiliin mong kainin? _____Karne __√ Gulay _____Sa labas ng bahay 3. Nakakain ka na ba ng karne ng aso? _____Oo a. __√ Hindi Kung oo, ilang beses? _____Paminsan-minsan _____Palagian _____Tuwing may okasyon _____Isa hanggang Dalawang beses lamang b. Kung hindi, may balak kang kumain? _____Meron __√ Wala 4. Sang-ayon ka ba sa pagkain sa mga kabayo, pusa at aso? _____Oo __√ Hindi 5. May damit ka ba na gawa sa balahibo ng hayop? _____Meron __√ Wala 6. Nakisali ka na ba sa mga pagpapasabong? _____Oo 7. Sang-ayon ka ba dito? ____ _Oo __√ Hindi __√ Hindi 8. Sang-ayon ka bas a pag-eeksperimento sa mga hayop? _____Oo __√ Hindi 9. Naniniwala ka bang pantay lamang ang mga karapatan ng mga hayop sa tao? _____ Oo __√ Hindi 10. Sa tingin mo, sino ang may mas maraming nagagawa? __√ Mga tao _____Mga hayop 11. Anong nararamdaman mo sa pagpatay sa mga hayop gamit ang mainit na tubig? __ ___Nakakatuwa _____Nagagalit __√ Ayos lang _____Nakakapandiri _____Nakakaawa PAGLABAG SA KARAPATANG PANHAYOP (Kwestiyuner) Pangalan: Mayumi C. Bibal Gulang: 17 Estado: ___ May Asawa’t Anak __√ Walang asa wa Lagyan ng Tsek(√) ang mga napiling sagot… 1. May inaalagaan kang bang hayop? __√ Meron a. _____Wala Kung mayroon, anong klaseng hayop? _____Pusa _____Daga _____Kabayo __√ Aso _____Manok b. Saan nakatira? _____ Iba pa(pakitala) _____Sa loob ng bahay _____ Iba pa(pakitala) 2. Anong mas pipiliin mong kainin? _____Karne __√ Gulay __√ Sa labas ng bahay 3. Nakakain ka na ba ng karne ng aso? _____Oo a. __√ Hindi Kung oo, ilang beses? _____Paminsan-minsan _____Isa hanggang Dalawang beses lama ng _____Palagian _____Tuwing may okasyon b. Kung hindi, may balak kang kumain? _____Meron __√ Wala 4. Sang-ayon ka ba sa pagkain sa mga kabayo, pusa at aso? _____Oo __√ Hindi 5. May damit ka ba na gawa sa balahibo ng hayop? __√ Meron _____Wala 6. Nakisali ka na ba sa mga pagpapasabong? _____Oo 7. Sang-ayon ka ba dito? ____ _Oo __√ Hindi __√ Hindi 8. Sang-ayon ka bas a pag-eeksperimento sa mga hayop? _____Oo __√ Hindi 9. Naniniwala ka bang pantay lamang ang mga karapatan ng mga hayop sa tao? _____ Oo __√ Hindi 10. Sa tingin mo, sino ang may mas maraming nagagawa? __√ Mga tao _____Mga hayop 11. Anong nararamdaman mo sa pagpatay sa mga hayop gamit ang mainit na tubig? __ ___Nakakatuwa _____Nagagalit _____Ayos lang _____Nakakapandiri __√ Nakakaawa PAGLABAG SA KARAPATANG PANHAYOP (Kwestiyuner) Pangalan: Justin Lee Foronda Gulang: 16 Estado: ___ May Asawa’t Anak __√ Walang asawa Lagyan ng Tsek(√) ang mga napiling sagot… 1. May inaalagaan kang bang hayop? __√ Meron a. _____Wala Kung mayroon, anong klaseng hayop? _____Pusa _____Daga _____Kabayo __√ Aso _____Manok b. Saan nakatira? _____ Iba pa(pakitala) __√ Sa loob ng bahay _____ Iba pa(pakitala) 2. Anong mas pipiliin mong kainin? _ _√ Karne _____Gulay _____Sa labas ng bahay 3. Nakakain ka na ba ng karne ng aso? __√ Oo a. _____Hindi Kung oo, ilang beses? _____Paminsan-minsan __√ Isa hanggang Dalawang beses laman g _____Palagian _____Tuwing may okasyon b. Kung hindi, may balak kang kumain? _____Meron _____Wala 4. Sang-ayon ka ba sa pagkain sa mga kabayo, pusa at aso? _____Oo __√ Hindi 5. May damit ka ba na gawa sa balahibo ng hayop? _____Meron __√ Wala 6. Nakisali ka na ba sa mga pagpapasabong? _____Oo 7. Sang-ayon ka ba dito? __√ Oo _____Hindi __√ Hindi 8. Sang-ayon ka bas a pag-eeksperimento sa mga hayop? _____Oo __√ Hindi 9. Naniniwala ka bang pantay lamang ang mga karapatan ng mga hayop sa tao? __√ O o _____Hindi 10. Sa tingin mo, sino ang may mas maraming nagagawa? __√ Mga tao _____Mga hayop 11. Anong nararamdaman mo sa pagpatay sa mga hayop gamit ang mainit na tubig? __ ___Nakakatuwa _____Nagagalit _____Ayos lang _____Nakakapandiri __√ Nakakaawa PAGLABAG SA KARAPATANG PANHAYOP (Kwestiyuner) Pangalan: Abelle Uban Gulang: 17 Estado: ___ May Asawa’t Anak __√ Walang asawa Lagyan ng Tsek(√) ang mga napiling sagot… 1. May inaalagaan kang bang hayop? __√ __Meron a. _____Wala Kung mayroon, anong klaseng hayop? __√_Pusa _____Daga _____Kabayo _____Aso _____Manok b. Saan nakatira? _√__Sa loob ng bahay _____ Iba pa(pakitala ) 2. Anong mas pipiliin mong kainin? _√__Karne _____ Iba pa(pakitala) _____Sa labas ng bahay _____Gulay 3. Nakakain ka na ba ng karne ng aso? _√__Oo a. _____Hindi Kung oo, ilang beses? _____Paminsan-minsan _____Isa hanggang Dalawang beses lama ng _____Palagian _√__Tuwing may okasyon b. Kung hindi, may balak kang kumain? __√_Meron _____Wala 4. Sang-ayon ka ba sa pagkain sa mga kabayo, pusa at aso? _√__Oo _____Hindi 5. May damit ka ba na gawa sa balahibo ng hayop? _____Meron __√_Wala 6. Nakisali ka na ba sa mga pagpapasabong? _____Oo __√_Hindi 7. Sang-ayon ka ba dito? _____Oo __√_Hindi 8. Sang-ayon ka ba sa pag-eeksperimento sa mga hayop? _√__Oo _____Hindi 9. Naniniwala ka bang pantay lamang ang mga karapatan ng mga hayop sa tao? _____ Oo _√__Hindi 10. Sa tingin mo, sino ang may mas maraming nagagawa? __√_Mga tao _____Mga hayop 11. Anong nararamdaman mo sa pagpatay sa mga hayop gamit ang mainit na tubig? __ ___Nakakatuwa _____Nagagalit __√_Ayos lang _____Nakakapandiri _____Naaawa PAGLABAG SA KARAPATANG PANHAYOP (Kwestiyuner) Pangalan: Melody Togmoy Gulang: 16 Estado: ___ May Asawa’t Anak __√ Walang asawa Lagyan ng Tsek(√) ang mga napiling sagot… 1. May inaalagaan kang bang hayop? __√ Meron _____Wala a. Kung mayroon, anong klaseng hayop? _____Pusa __√ Iba pa(pakitala) _____Daga ____ _Kabayo _____Aso _____Manok b. Saan nakatira? _____Sa loob ng bahay _____ Iba pa(pakitala) 2. Anong mas pipiliin mong kainin? _____Karne __√ Gulay __√ Sa labas ng bahay 3. Nakakain ka na ba ng karne ng aso? __√ Oo a. _____Hindi Kung oo, ilang beses? _____Paminsan-minsan __√ Isa hanggang Dalawang beses laman g _____Palagian _____Tuwing may okasyon b. Kung hindi, may balak kang kumain? _____Meron _____Wala 4. Sang-ayon ka ba sa pagkain sa mga kabayo, pusa at aso? _____Oo __√ Hindi 5. May damit ka ba na gawa sa balahibo ng hayop? _____Meron __√ Wala 6. Nakisali ka na ba sa mga pagpapasabong? _____Oo 7. Sang-ayon ka ba dito? ____ _Oo __√ Hindi __√ Hindi 8. Sang-ayon ka ba sa pag-eeksperimento sa mga hayop? __√ Oo _____Hindi 9. Naniniwala ka bang pantay lamang ang mga karapatan ng mga hayop sa tao? _____ Oo __√ Hindi 10. Sa tingin mo, sino ang may mas maraming nagagawa? __√ Mga tao _____Mga hayop 11. Anong nararamdaman mo sa pagpatay sa mga hayop gamit ang mainit na tubig? __ ___Nakakatuwa _____Nagagalit _____Ayos lang _____Nakakapandiri __√ Naaawa Mga Litrato: Pag-eeksperimento sa mga hayop Pinagkakasiyahan ang mga hayop Ginagamit bilang damit Hindi nabibigyan ng maayos na tirahan Inaabuso sa kahit anong paraan Pagpoprotesta para sa karapatan ng mga hayop