Unang Markahan Paksa: Bahaging ginampanan ng heograpiya at tao sa Bilang ng Araw /Sesyon: 40

pagbuo at pag-unlad ng sinaunang kabihasnang Pilipino

ANTAS 1) Resulta/Inaasahang
Pamantayang Pangnilalaman (Content Standard): Bunga
Pamantayan sa Pagganap (Performance Standard):
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa bahaging Ang mag-aaral ay nakapaguugnay-ugnay ng bahaging
ginampanan ng heograpiya at tao sa pagbuo at pag-unlad ng ginampanan ng heograpiya at tao sa pagbuo at pag-unlad
sinaunang kabihasnang Pilipino. ng sinaunang kabihasnang Pilipino.

Kakailanganing Pag-unawa (Essential Understanding): Mahahalagang Tanong (Essential Question):

Ang ugnayan ng tao sa kanyang kapwa at sa heograpiya ay
nagbigay -daan sa pagbuo at pag-unlad ng sinaunang
kabihasnang Pilipino na pinaunlad ng mga karanasan ng
nakaraan na nagpasalin-salin at naging bahagi ng kasaysayan
Nauunawaan ng mag-aaral ang :
• Pinagmulan ng Kapuluan, Lokasyon, Laki,
Hugis, Klima ng Pilipinas , Rehiyonalisasyon at
mga Pangkat-Etnolinggwistiko ng Pilipnas at
Likas na Yaman ng bansa
• Sinaunang kabihasnang Pilipino (aspetong
Paano nabuo at umunlad ang sinaunang kabihasnang
Pilipino?
Ang mag-aaral ay:
 nakapagpapaliwanag ng iba’t ibang teorya ng
pinagmulan ng kapuluan
 nakapaglalarawan ng katangiang pisikal ng bansa
 nakapagpapaliwanag ng mga katangian ng mga
pangkat-etnolinggwistiko ng Pilipinas
 nakapagbabalangkas ng wastong gamit at
pangangalaga ng mga yamang likas ng bansa

1
 pampulitika, pang-ekonomiya, panlipunan at
pangkultural kabilang ang Pagdating at
Paglagananp ng Islam)
• Kahalagahang pangkasaysayan ng pagbuo at
pag-unlad ng sinaunang kabihasnang Pilipino
 nakapagsusuri ng naging ugnayan ng tao at heograpiya
sa pagbuo at pag-unlad ng sinaunang kabihasnang
Pilipino
 naipagmamalaki ang pagkakaroon ng sariling kultura
 natatalakay ang mga isyung pangkapaligiran at kultural
 naipaliliwanag ang kahalagang pangkasaysayan ng
pagbuo at pag-unlad ng sinaunang kabihasnang Pilipino

Inaasahang Pagganap Pagpapatibay ng Antas ng Sa Antas ng Pagganap (At the level

(Product/ Performance):
Ang mag-aaral ay nakapag-uugnay
ugnay ng bahaging ginampanan ng
heograpiya at tao sa pagbuo at pag-
unlad ng sinaunang kabihasnang
Pilipino
Pag-unawaANTAS
(At the2 level
Pagtataya
of of performance):
understanding):
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag- Pagtataya sa lalim ng paguugnay-ugnay
unawa sa pamamagitan ng: ng bahaging ginampanan ng heograpiya
at tao sa pagbuo at pag-unlad ng
Pagpapaliwanag (Explanation) sinaunang kabihasnang Pilipino batay
Ipaliwanag ang ugnayan ng heograpiya sa mga sumusunod na kraytirya:
at tao sa pagbuo at pag-unlad ng
sinaunang kabihasnang Pilipino
A. Batay sa pananaliksik tulad ng
paggamit ng citation at
Kraytirya: Katanggap-tanggap, malalim bibliograpiya
kalidad ng impormasyon B. Kaalaman sa kontekstong
pangkasaysayan
C. Kalidad ng impormasyon
Interpretasyon (Interpretation)
Bigyang-kahulugan ang naging tugon ng
sinaunang tao sa kanilang kapaligiran
sa pagbuo at pag-unlad ng sinaunang

2
kabihasnang Pilipino

Kraytirya: Kaangkupan, makatotohanan

Paglalapat

Magmungkahi ng mga gawaing

pangkapaligiran na tutugon sa
pagpapanatili at patuloy na
pagpapaunlad ng kabihasnang Pilipino.

Kraytirya: Makatotohanan,
napapanahon

Perspektibo (Perspective)

Bigyang-katwiran ang pananaw na ang

sinaunang kabihasnang Pilipino ay
nabuo at umunlad sa pamamagitan ng
pakikipag-ugnayan ng tao sa kanyang
kapwa at sa heograpiya.

Kraytirya: katnggap-tanggap,
naglalahad ng sariling pananaw,

3
kaangkupan ng mensahe

Empatiya (Empathy)
Ilagay ang sarili sa katayuan ng
sinaunang Pilipino. Ipahayag ang
naging damdamin nila sa kanilang
nabuong kabihasnan

Kraytirya: Makatotohanan, may

katapatan

Pagkilala sa Sarili (Self-Knowledge)

Magnilay sa kahalagahang
pangkasaysayan ng pagkabuo at pag-
unlad ng sinaunang kabihasnang
Pilipino

Kraytirya: May katapatan, naglalahad ng

kahinaan at kalakasan

4
 ANTAS 3 Plano sa Pagkatuto

Gabay sa Pagtuturo-Pagkatuto ng Aralin (Teaching Guide):

Sa bahaging ito, lilinangin ng guro ang dating kaalaman, karanasan, antas ng pag-unawa at kasanayan
A.ngPagtuklas
mag-aaral(Explore)
tungkol sa pag-aaral ng bahaging ginampanan ng tao at heograpiya sa pagbuo at pag-unlad ng
sinaunang kabihasnang Pilipino. Iminumungkahi din sa guro na magbigay ng pang-unang pagsusulit (pre-test)
Bilang
gamit ang iba’t panimula,
ibang paraan inaasahan ang and
tulad ng paper guropencil,
na gawin ang at
oral test mga
iba mungkahi sa ibabaang
pa upang mataya na stock/background
makatutulong upang
matayaatang
knowledge antas nggabay
magsilbing kaalaman ng mag-aaral
sa guro tungo
sa pagbibigay ngsaangkop
direksyon ng pagkatuto
na gawain sa bawat sa mag-aaral.
kakailanganing pag-unawa
Inaasahan din at
pagkakamit ngngpamantayang
na magsasagawa pangnilalaman
oryentasyon sa mga inaasahan,at mga
pagganap.
kraytirya Sa
kungbahaging ito,tatayain
paano sila lilinangin ng guro ang ng
at pagpapaunlad dating
kaalaman,
aralin karanasan,
sa pag-aaral antas ng atpag-unawa
ng Kasaysayan at kasanayan
Pamahalaan ng Itanong
ng Pilipinas. mag-aaral
dintungkol sa pag-aaral
sa mag-aaral ng kasaysayan..
kung ano ang nais
Ipaaalam
nilang din saItanong
matutunan. kanila ng
angguro
mga angpaksang tatalakayin
Mahalagang (Kahalagahan
Tanong ng Kasaysayan
“Paano nabuo at ang
at umunlad ang Kaugnayan
sinaunang ng
Kasaysayan
kabihasnang sa Iba
Pilipino? pang Disiplinang
Iminumungkahi Panlipunan.
na tanggapin ng guroIminumungkahi din sangguro
ang lahat ng sagot na magbigay
mag-aaral ng pang-unang
upang mataya kung
pagsusulit
gaano (pre-test)
na ang alam gamit
nila sa angito.
araling iba’t ibang paraan
Inaasahan tulad ng paper
ding lilinangin andna
ang Anim pen, oral test
Aspeto at iba pa upang
ng Pag-unawa mataya ang
ng mag-aaral
mulastock/background knowledge
sa bahaging ito hanggang saat magsilbing
bahaging gabay sa guro sa pagbibigay ng angkop na gawain sa bawat mag-
Paglalapat 5
aaral. Inaasahan din na magsasagawa ng oryentasyon sa mga inaasahan , mga kraytirya kung paano sila tatayain
at pagpapaunlad ng aralin sa pag-aaral ng Kasaysayan at Pamahalaan ng Pilipinas.
 Ang mag-aaral ay:

 nakapagpapaliwanag ng iba’t ibang teorya ng pinagmulan ng kapuluan

 nakapaglalarawan ng katangiang pisikal ng bansa

Mga Mungkahing Gawain

• Magpakita ng graphic organizer the THEN and NOW
• Ipakita Ko, Ikuwento Mo
Magpapakita ang guro ng mga larawan at hayaang gumawa ng kwento ang mga mag-aaral sa kung saan sa
palagay nila nagmula ang bansang Pilipinas
• Magsine Tayo
Magpakita ng video clips o mga larawan ng pagkabuo ng Pilipinas

6
 • Tanong Ko Sagot Mo
Ipasagot sa mga mag-aaral. Naniniwala ba kayo na lahat ng bagay ay may pinagmulan? Magbigay ng
halimbawa tulad ng pinagmulan ng kanilang pangalan, palayaw, tawag sa kanilang bayan o lugar at iba pa.
Sang-ayon ka bang likas sa tao ang mapagtanong ng mga pinagmulan ng bagay-bagay?
Sa kaso ng ating bansa ano ang nais ninyong itanong? Hikayatin ang mag-aaral na bumuo ng sariling
tanong na may kaugnayan sa aralin tulad ng mga sumusunod:
Paano nabuo ang kapuluang Pilipinas?
Saang lugar unang nanirahan ang mga sinaunang pamayanang Pilipino?

Mga Mungkahing Gawain

Buzzsession
Magbahagi ng kanilang opinyon tungkol sa mga teorya. Papiliin ang mag-aaral ng teoryang kanyang
pinaniniwalaan na nagpapaliwanag ng tunay na pinagmulan ng Pilipinas. Itanong din sa mga mag-aaral kung may
kaugnayan ba ito sa pagbuo at pag-unlad ng sinaunang kabihasnan. Gagamit ang mag-aaral ng tsart sa pagsusuri ng
mga teorya. Tulad ng nasa ibaba. Ipabahagi ang kasagutan
Teorya Paglalarawan/Pagpapaliwanag kalakasan Kahinaan Puna
Ang Teorya ng
Continental Drift

7
 Ang Teoryang
Pasipiko

Ang Teoryang
Asyatiko

Ang Teorya ng
Tulay na Lupa

Alamin Mo
Ipaskil ang mapa ng Pilipinas. Maari ring gawin ito sa power point.
Itanong sa mag-aaral:
 Ano ang makikita sa mapa?
 Ano ang istruktura ng ating bansa?
 Bakit ito tinawag na isang kapuluan?
 Paano mo ilalarawan ang katangiang pisikal ng bansa?
 Sinu-sino ang naninirahan sa ating kapuluan?
 Paano sila nabubuhay?
 Paano nakakaapekto sa kanila ang kapaligiran?
Magsagawa ng malayang talakayan.

8
 Iyong Hanapin
Bigyan ng pagkakataon ang mag-aaral na magsaliksik sa silid-aklatan, internet o magsagawa ng pakikipanayam
tungkol sa mga sinaunang pamayanan o pangkat-etnolinggwistiko at paano ang heograpiya ay nakaapekto sa pagbuo
at pag-unlad ng mga nasabing pamayanan o pangkat.
Pamprosesong Tanong:
1. Saan matatagpuan ang mga pamayanan/pangkat na ito?
2. Paano sila namumuhay?
3. Anu-ano ang kanilang pagkakatulad at pagkakaiba?
4. Paano sila naiimpluwensya ang kanilang kapaligiran?
5. Paano sila nakibagay sa kanilang kapaligiran?
6. Paano sila nakipag-ugnayan sa ibang pamayan/pangkat?
7. Paano mo maiuugnay ang heograpiya sa pagbuo at pag-unlad ng sinaunang pamayanang Pilipino sa mga
halimbawang ito? (Balikan ang Kakailanganing Tanong)
Magsagawa ng malayang talakayan. Maaring isagawa ito sa iba’t ibang paraan tulad ng round table discussion, panel
discussion, brainstorming, tri-question at iba pa.
Kaya Mo Ito
Magpagawa ng graphic organizer sa mag-aaral upang maipakita ang tatlong pangunahing pangkat- etnolinggwistiko
tulad ng nasa ibaba: Tatlong
Pangunahing
Pangkat-
etnolinggwistiko

9
 Pangkat- ng mga Pangkat ng mga
Mga Katutubong
Kristiyano Muslim
Pamayanang
Kultural

Ivatan Bicolano Tausog Lumad Ifugao

Ilocano Cebuano
Ibanag Waray Yakan Samal Ibaloy Isneg
Badjao Bontoc Gaddang
Pampango Pangasinense Maranao

Pagkatapos nito ay ipabahagi sa mag-aaral ang kanilang sariling pamayanan sa kasalukuyan. Magsagawa ng talakayan sa
mga pangunahing isyung may kinalaman sa paksa tulad ng: R.A. No. 8371o The Indigenous People’s Rights Act of 1997 at
ang tungkol sa ancestral land. Pag-usapan din kung paano nakaapekto ang lugar kung saan sila nakatira sa uri ng kanilang
pamumuhay. (Dapat makintal sa kanilang isipan ang paggalang sa pagkakaiba-iba ng kultura ng bawat pamayanan at
mapahalagahan ang bahaging ginanmpanan ng heograpiya at tao sa pagbuo at pag-unlad ng sinaunang kabihasnan.)

WOW Philippines
Ipakita ang video ng WOW Phillipines o mga larawan ng mga magagandang tanawin sa bansa
Ipasuri ang nakita sa video o larawan. Hayaan ang mag-aaral na magtanong tungkol sa nakita.
Bumuo ng apat Learning Teams. Bigyan ang bawat team ng kanilang paksa. Pagawain ang bawat team ng gabay na
tanong.

10
 Team 1 Paksa: Layunin at Batayan ng Rehiyonalisasyon
Team 2 Paksa: Ang Likas na Yaman
Team 3 Paksa: Mga Pangunahing Usaping Pangkapaligiran (Climate Change, Waste Management,at iba pa )
Team 4 Paksa: Mga Batas Tungkol sa Likas Yaman
Magsagawa ng malayang talakayan.
Magpagawa ng isang komitment o programa tungkol sa tamang paggamit at pangangalaga ng mga yamang likas ng bansa.
Bigyang diin ang paggamit ng 3R (reduce, re-use, recycle)
Bigyan ng formative test ang mag-aaral.

C. Pagpapalalim (Deepening)

Sa bahaging ito pagtitibayin ang nabuong wastong Kakailanganing Pag-unawa ng mag-aaral sa

pamamagitan ng mapanghamong tanong/gawain upang sila’y magnilay, muling balikan ang mga natutuhan
na, muling mag-isip at baguhin ito kung kinakailangan. Dito isasagawa ang malalim na talakayan tungkol sa
kahalagahan ng heograpiya sa paglinang ng sinaunang kabihasnang Pilipino. Ihahanda ng guro ang mag-
aaral upang mailapat ang kanyang natutunan sa pagsasagawa ng Inaasahang Pagganap sa bahaging
Paglalapat. Inaasahang tutugunan ng guro ang pagiging kakaiba ng mag-aaral, ang kanyang kalakasan at
kahinaan sa pamamagitan ng pagtututurong kailangan/angkop sa kanya. Bigyan din ng pagkakataon ang
mag-aaral na mataya niya ang kaniyang natutuhan at kakayahan

11
 Ang mag-aaral ay:
 nakapagsusuri ng naging ugnayan ng tao at heograpiya sa pagbuo at pag-unlad ng sinaunang kabihasnang
Pilipino
 naipagmamalaki ang pagkakaroon ng sariling kultura
 natatalakay ang mga isyung pangkapaligiran at kultural
 naipaliliwanag ang kahalagang pangkasaysayan sa pagbuo at pag-unlad ng sinaunang kabihasnang Pilipino

Mga Mungkahing Gawain

Pagsasagawa ng Case Study. Pangkatin ang mga mag-aaral at magsagawa ng case study ng isang piling pangkat
ng pamayanan na matatagpuan sa kanilang rehiyon. Ang pananaliksik ay dapat nakasentro sa paraan ng kanilang
pamumuhay at ang kaugnayan ng heograpiya sa pagbuo at pag-unlad ng kanilang kultura at ang mga posibleng
panganib o banta sa pagpapanatili nito. Sa nakalap na impormasyon dapat silang makabuo ng teorya ukol sa kung
paano nagsimula at napaunlad ang paraan ng pamumuhay ng napiling pangkat na pinag-aaralan.

Ipabahagi sa klase ang isinagawang case study.

Maari ding magsagawa ng debate at iba pang pangkatang gawain upang maipakita ang iba’tibang pagtugon ng mga
sinaunang tao sa kanilang kapaligiran sa pagbuo at pag-unlad ng sinaunang kabihasnang Pilipino.
Pasulatin ng reflection/journal ang bawat mag-aaral ng kahalagahang pangkasaysayan ng pagbuo at pag-unlad ng
sinaunang kabihasnang Pilipino .
Ipabuo ang Kakailanganing Pag-unawa.
Bigyan ng summative test ang mag-aaral.

D. Paglalapat (Transfer)
Sa bahaging ito, aktwal na isasagawa ng mag-aaral ang Inaasahang Pagganap bilang patunay na
nauunawaan niya ang aralin. Muli, balikan ang mga kraytirya sa pagtataya ng nasabing gawain.
Ipadama/ipakita sa mag-aaral ang kahalagahan at kaugnayan ng Inaasahang Pagganap sa kanyang
sarili/sariling lugar o rehiyon upang patuloy na mapakinabangan ang likas na yaman ng bansa ng mga
susunod pang henerasyon at madama ang kahalagahang 12pangkasaysayan ng pagbuo at pag-unlad ng
sinaunang kabihasnang Pilipino.
 Ang mag-aaral ay:
 nakapaguugnay-ugnay ng bahaging ginampanan ng heograpiya at tao sa pagbuo at pag-unlad ng sinaunang
kabihasnang Pilipino

Ating Gawin
Magsagawa ng gawaing magpapamalas sa ugnayan ng bahaging ginampanan ng heograpiya at tao sa pagbuo at
pag-unlad ng sinaunang kabihasnang Pilipino.

Pangwakas:
Napakahalaga ang naging ugnayan ng heograpiya at tao sa pagbuo at pag-unlad ng sinaunang kabihasnang Pilipino.

Mga Kakailanganing Kagamitan:

 Video clips
 Graphic Organizer

13
 Mapa ng Pilipinas
 Papel, pentel pen at iba’t ibang larawan yamang likas, pangkat-etnolinggwistiko at iba pa
 Babasahin tungkol sa pasimula ng bansang Pilipinas
 Mga Kraytirya sa Pagtataya
 Internet, www.wowphilippines.com;

14