You are on page 1of 5

SANAYSAY

⇒ Sa diksyunaryo: isang komposisyong pampanitikan sa isang natatanging paksa


na higit na maikli at pormal kaysa alinmang akda
⇒ nagtataglay ng sariling pananaw, paniniwala at kaisipan ng sumusulat
⇒ angkop na paraan ng pagpapahayag ng kaisipan sa pagtuklas ng galaw ng buhay

⇒ Alejandro Abadilla: “pagsasalaysay ng isang sanay” o nakasulat na karanasan


ng isang sanay sa pagsasalaysay

⇒ Genoveva E. Matute: pagtalakay sa isang paksa sa paraang tuluyan at sa


malayang paraang naglalantad ng kaisipan, kuru-kuro, palagay at ng kasiyahan
ng sumusulat, upang umaliw, magbigay-kaalaman o magturo

⇒ Dr. Samuel Johnson: isang malayang igpaw ng pag-iisip

Mga Bahagi ng Sanaysay:


1. Panimula - pinakamukha ng sulatin
- kailangang kaakit-akit, nakakapukaw, nakakaganyak, nakakahatak ng
kuryusidad
- pinakamahalagang talata sa isang sulatin dahil dito nakasalalay ang
tagumpay o kabiguan ng akda

Iba’t Ibang Paraan ng Pagsulat ng Panimula:


a. Pasaklaw na Pahayag - resulta o kinalabasan muna ang sinasabi bago isa-
isahin at
pagsunud-sunurin mula sa di-gaanong mahalaga hanggang sa
pinakamahalaga ang mga detalye
- karaniwang makikita sa sa araw-araw na binabasang mga
balita bilang pamamatnubay
- agad - agad matatagpuan ang bawat kasagutan sa mga
katanungang Ano? Sino? Bakit? Saan? Kailan? at Bakit?

Halimbawa:
Isang binatang gurong dumalo sa kaarawan ng kanyang kaibigan ang brutal
na pinatay makaraang saksakin ng apatnapu’t pitong beses ng apat na estudyanteng
nainis sa ginawang pagbati ng una kamakailan sa Santo Tomas, Batangas.

Page 1 of 5
b. Tanong na Retorikal

Halimbawa:
Madalas na marinig natin ang ang pagtatalo tungkol sa kabataan ng kahapon
at ng kasalukuyan. Nahahati sa dalawang pangkalahatang pangkat ang pagtatalo:
ang panig ng kabataan kahapon at ang panig sa kabataan ng kasalukuyan. Ang
suliranin ay “Higit na magaling ang kabataan noon kaysa kabataan ngayon.”
Sumasang-ayon ka ba?

c. Sipi
Halimbawa:
Si Rizal ay nagsabi sa pamamagitan ng bibig ni Isagani sa “El Filibusterismo”
ng ganito: “ Kung ako’y magkaroon na ng ganyang mga uban, Ginoo, at kung sa
paglingon ko sa nakalipas ay makita kong ang aking ginawa ay para sa aking
kapakanan at wala akong ginawa para sa bayang nagbigay sa akin ng lahat, para sa
mga mamamayang tumulong sa akin upang ako ay mabuhay; sa gayon, Ginoo, ang
bawat ubang iyan ay magiging tinik at sa halip na ikarangal ay aking ikahihiya.”

d. Paglalarawan - ginagamit kapag nagtatampok ng tao. Sapagkat nagbibigay-


deskripsyon,
mga malarawan at maaksyong salita ang ginagamit.
Halimbawa:
Si Rosella yata ang pinakamabait sa klase. Malawak ang kanyang pang-
unawa. Mapagbigay at maalalahanin siya lagi. Tapat na tapat siyang makisama.
Lamang, hindi siya masalita. Parang laging napakalalim ng iniisip. Ang pagiging
walang kibo niya’y hiwagang pinagkakatingihan ng lahat.

e. Makatawag-pansing Pangungusap - ito’y isang mapanggitlang panimula dahil


di
karaniwang sinasabi o naririnig sa araw-araw ang pamamariralang ginagamit
dito.

Page 2 of 5
Halimbawa:
Masarap ang magmeryenda sa CR!

f. Salawikain o Kasabihan
Halimbawa:
“Ang kaibigan ay nagmamahal sa lahat ng panahon at sa oras ng kagipita’y
kapatid na tumutulong.”

g. Salaysay
Halimbawa:
Samantalang nakasakay ako sa taksi patungo rito sa inyong paaralan, iba’t
ibang tagpuan ng mga kabataan ang nasaksihan ko: mga babae’t lalaking
nagdudumaling naglalakad na may hawak na mga aklat; mga nagtitinda ng sigarilyo
at diyaryo; mga batang nanglilimahid na nagtutulak ng kariton ng mga basura’t
kalawanging kagamitan; mga kabataang lalaking nangakatayo sa bangketa; mga
kabataang sumisigaw at may dala-dalang plakard; mga nanonood sa mga bilyaran at
iba pang libangan; at mga basta’t naglalakad na tila namasyal lamang at marami
pang ganito’t gayong tagpo ng kabataan at bigla, sa isip ko, naitanong ko: sino kaya
sa mga kabataang iyon ang maibibilang sa mga kabataang nag-aangkin ng
kamalayang pambansa?

2. Katawan/Gitna - dito makikita ang mga kaalaman


- binubuo ito ng mga talatang kinapapalooban ng mga
pangunang kaisipan at mga pantulong o pamunong mga detalyeng maayos
maayos ang masuring pagkakauri-uri at pagkakasama-sama at makatwiran
ang pagkakahanay-hanay at pagkakasunud-sunod tungo sa malinaw na
ikapaliliwanag ng paksa

Iba’t Ibang Paraan ng Pagsulat ng Katawan/Gitna


a. Pakronolohikal - ayon sa tamang pagkakasunud-sunod ng mga pangyayari
mulang
pinakamatagal hanggang sa pinakakasalukuyan

Page 3 of 5
b. Paanggulo - ibinabatay sa personal na masasabi o reaksyon ng bawat tao
tungkol sa mga
bagay-bagay o isyu tungo sa isang obhektibong paglalagom
- sa pamamagitan ng pagtitimbang-timbang sa bilang ng reaksyong
nakuha, ang konklusyon ay madaling magagawa

c. Paghahambing - sa unang seksyon sisimulan muna ang ang pagkakaiba tungo


sa ikalawang
seksyon na ang mga pagkakapareho naman

d. Papayak/Pasalimuot -sinisimulan itong iayos sa mga bagay na komplikado


kasunod ang
mga bagay na simple o vice-versa

3. Wakas

Iba’t Ibang Paraan ng Pagwawakas:


a. Tuwirang sinabi
Halimbawa:
Mula ngayon at di na magtatagal ang bukambibig na sabi ni Jose Rizal na,
“Ang kabataan ang pag-asa ng bayan” ay mapapatunayan na.

b. Panlahat na Pahayag
Halimbawa:
Makabuluhan, samakatuwid, ang palasak nating kawikaang “ Ang hindi
lumingon sa pinanggalingan ay hindi makararating sa paroroonan.”

c. Pagtatanong
Halimbawa:
Ano pa ang ating hinihintay? Magtatamad-tamaran na lamang ba tayo
habang buhay? Kailan natin bubuksan ang pinto ng maunlad na kinabukasan?

d. Pagbubuod - pinakagamitin sa pagwawakas


Halimbawa:
Marahil, sa atin, napakaliit ng P50. Kulang pa ngang pambili ng quarter
pounder sa Mc Do. Pero sa mga kasama nating manininda, isang puhunan na iyon
para may makain bukas.

Page 4 of 5
Page 5 of 5

You might also like