i

Mga Estratehiya at mga Banghay-Aralin

V sa Pagtuturo ng Filipino para sa Elementarya
PAUNANG SALITA
(Baitang 1-3)
Sa paaralang elementarya, ang araling Filipino ay
ISBN 978-971-07-2457-4 tinatawag na Sining ng Komunikasyon sa Filipino mula
Kinder hanggang Ikaanim na Baitang. Sa araling ito,
Karapatang-ari  2007 ng Vibal Publishing House, Inc. magkakaugnay na itinuturo ang mga makrong kasanayang
nauukol sa Pakikinig, Pagsasalita, Pagbasa, at Pagsulat.
Reserbado ang lahat ng karapatan. Ang alinmang bahagi nito ay hindi Makikita sa Pang-elementaryang Kasanayan sa Filipino
maaaring ilathala o ilabas sa anumang anyo, kasama na rito ang pelikula, (Philippine Elementary Learning Competencies) na
nang walang nakasulat na pahintulot ang tagapaglathala at may-akda. ipinamamahagi ng Kagawaran ng Edukasyon o Department
Hindi sakop ng karapatang-ari ang suring-aklat na ilalathala sa mga of Education (DepED ) ang mga batayang kasanayan na dapat
pahayagan at magasin.
matamo ng mga mag-aaral sa bawat taon ng kanilang pag-
Lahat ng drowing na ginamit sa aklat na ito ay pag-aari ng Vibal aaral sa elementarya.
Publishing House, Inc. at di-maaaring kopyahin o gamitin nang walang
Simula noong 1998, ang DepED ay nagsasagawa na ng
nakasulat na pahintulot ang tagapaglathala.
mga pangunahing hakbang upang rebyuhin ang umiiral na
Inilathala at inilimbag sa Pilipinas ng kurikulum. Sa mga konsultasyong isinagawa sa iba’t ibang
v Vibal Publishing House, Inc. sektor, naririto ang karaniwang naging obserbasyon.
1. Paulit-ulit lamang ang istrukturang gramatikal na
Punong Tanggapan: 1253 Gregorio Araneta Avenue, itinuro mula sa elementarya hanggang sa tersyarya.
Quezon City Hindi panlinggwistika ang pagsusuri at pag-
Tanggapang Panrehiyon: Unit 202 Cebu Holdings Center, aanalisang ginagawa.
Business Park, Cardinal Rosales 2. Hindi naihahanda ang mga mag-aaral tungo sa
Avenue, Cebu City
pagpapalawak ng kaalamang hinihingi sa kolehiyo.
Kalamansi St. cor. 1st Avenue, 3. Hindi lubusang nililinang ang apat na komponent ng
Juna Subdivision, Matina,
Davao City
kasanayang komunikatibo (kaalamang gramatikal,
kaalamang diskors, kaalamang strategic, at
Unit 6, 144 M. H. del Pilar St.,
Molo, Iloilo City
kaalamang sosyolinggwistik).
Unit 4. Bldg. A, Pride Rock Business 4. Hindi wastong pagtalakay sa panitikan bilang
Park, Gusa, Cagayan de Oro City isang disiplina.
5. Hindi halos napagtutuunan ng pansin ang paglinang
Kasapi: Philippine Educational Publishers’ Association; Book Develop-
ment Association; Association of South East Asian Publishers; sa mga kasanayan at kaalaman sa masining na
Graphic Arts Technical Foundation pagbasa at malikhaing pagsulat.

ii
 6. Hindi lubusang nakatutulong upang matutuhan ng mga
mag-aaral ang iba pang asignatura na ginagamitan ng
Filipino bilang wikang panturo.
7. Nanatiling napakababa ng iskor sa National Secondary
Achievement Test (NSAT) 64% sa loob ng tatlong taon.
Sa tulong ng mga obserbasyong nakalap mula sa mga
isinagawang konsultasyon, nabuo ang kapasyahang nararapat
na magkaroon ng pagre-refocus ang kurikulum ng Filipino sa
batayang edukasyon. Narito ang mga naisagawang hakbangin
tungo rito.
1. Naghanda ng isang batayang framework
Sa nasabing framework, malinaw na ang
pangunahing mithiin ng pagtuturo ng Filipino ay
makalinang ng isang mag-aaral na maging mahusay sa
pakikipagtalastasan sa Filipino, kinakailangang taglay
niya ang apat na kasanayang makro – pagbasa, pagsulat,
pagsasalita, at pakikinig. Dapat ding taglayin niya ang
mga kaalamang hinihingi tulad ng kaalamang
gramatikal, diskors, strategic, at sosyolinggwistik. Sa
proseso ng pagkatuto, ang mga aralin ay hahanguin sa
mga asignaturang pangnilalaman.
2. Tiniyak na deskripsyon bilang isang asignatura
Sa binagong kurikulum para sa batayang edukasyon,
ang Filipino ay makikilala bilang isa sa mga pantulong
na asignatura. Bilang pantulong na asignatura sa
elementarya, binigyan ng pokus ang paglinang sa apat
na makrong kasanayan at sa kaisipang Pilipino.
Sa lebel 1-3, ang mga makrong kasanayan ay
lilinangin sa mga komunikasyong sitwasyunal sa tulong
ng iba’t ibang materyales tulad ng mga tugma, tula,
kwento, at mga dayalog na ang layon ay makapagtamo
iii
ng masteri. Sa pagtatapos ng lebel 3, inaasahang ang
lahat ng mag-aaral ay marunong nang bumasa at
umunawa ng mga simpleng talata.
Sa lebel 4-6 naman, ang pantulong na asignatura na
ito ay lilinang sa kakayahan at kasanayan ng mga mag-
aaral na gamitin ang Filipino sa malikhain at kritikal
na pag-iisip at maging mahusay sa pakikipagtalastasan.
At sa pagtatapos ng lebel 6, inaasahang ang mag-aaral
ay nakapagbubuod ng binasa at pinakinggan, nakabubuo
ng pangungusap gamit ang mga sangkap ng iba’t ibang
bahagi ng pananalita, nakagagamit ng diksyunaryo, the-
saurus, at iba pang sanggunian sa paghanap ng
impormasyon. Inaasahan ring nakapag-aayos ng
napakinggang teksto at naililipat ang impormasyon
tungo sa iba pang anyo ng pagpapahayag. Nagagamit
ang iba’t ibang pangungusap sa pagpapaliwanag,
nakapagbibigay-solusyon sa mga suliranin batay sa
karanasan at mga natutuhang kaalaman sa anumang
sitwasyon, at nakasusulat ng iskrip, paglalarawan,
pictorial essay, o talumpati sa tulong ng mga ideya/tala
na binuo ng klase.
Sa kasaysayan ng pagtuturo ng wika, tayong mga
guro ay nakaranas sa pagdating at paggamit ng
maraming pamaraan na unti-unting kumukupas o
nawawala sa paglipas ng ilang panahon. Isa itong
siklikal na proseso ng pagbabago at pag-unlad ng
pagtuturo at pagkatuto ng wika kung kaya patuloy na
naghahanap ang mga guro ng mga estratehiya/
pamamaraan sa epektibong pagtuturo ng ugnayan ng
mga makro ng komunikasyon tulad ng pakikinig,
pagsasalita, pagbasa, at pagsulat. Samantala, liwanagin
muna natin kung ano ang pamaraan.
 Ganito ang tatlong hierarchy na elemento ng epektibong
pagtuturo ng wika ayon kay Edward Anthony.
(1) Pagdulog
(2) Pamaraan
➤ ➤
(3) Teknik (3) Teknik
➤
(3) Teknik
Ayon kay Anthony, ang pagdulog ay isang set ng
pagpapalagay hinggil sa kalikasan ng wika, pagtuturo, at
pagkatuto. Ang pamaraan ay isang panlahat na pagpaplano
para sa isang sistematikong paglalahad ng wika at batay ito sa
isang pagdulog. Ang teknik ay ang tiyak na gawain na malinaw
na makikita sa pagtuturo at konsistent sa isang pamaraan at
katugong pagdulog.
Sadyang inihanda namin ang mga hulwarang banghay-
aralin na gumamit ng iba’t ibang pagdulog, pamaraan, at teknik
sa mabisang pagtuturo ng mga makrong kasanayang pangwika
tulad ng pakikinig, pagsasalita, pagbasa, at pagsulat.
iv
Sinikap na mailahad sa aklat na ito ang mga napapanahong
kaalaman at impormasyon hinggil sa mga praktikal
at epektibong dulog sa pagtuturo ng Filipino sa una hanggang
ikatlong baitang. Ibinatay ito sa mga teorya at simulaing
magbigay-hugis at buhay sa mga ito upang mabisang magamit
ng mga guro sa paglinang ng kakayahang komunikatibo ng mga
mag-aaral.
Ang aklat na ito ay nahahati sa dalawang bahagi. Ang unang
bahagi ay tungkol sa mga pagdulog, estratehiya/pamamaraan/
teknik sa pagtuturo ng Filipino. Ang ikalawang bahagi naman
ay mga banghay-aralin na may iba’t ibang mungkahing
estratehiya sa pagtuturo ng Filipino sa apat na makro:
pakikinig, pagsasalita, pagbasa, at pagsulat. Integratibo ang
mga aralin dito sapagkat nagkakaroon ng pag-uugnayan ang
mga kasanayan at paksang-aralin gayundin ang mga seleksyong
tinatalakay sa wika at pagbasa.
Binigyang-diin ang paggamit ng dating kaalaman/iskema
ng mga mag-aaral upang maunawaan nila ang tekstong
pakikinggan, babasahin, o isusulat. Ang pag-uugnayan ng wika
sa pagsulat; pagbasa at pagsulat ay binigyang-diin sapagkat
kapwa prosesong kognitibo ang nililinang sa tulong ng dating
kaalaman sa wika (linguistic knowledge) at kaalaman sa paksa
(world knowledge).
Ang aklat na ito ay hindi lamang para sa mga datihang mga
guro kundi lalong higit para sa mga malapit nang maging guro
at mga bagong guro na nangangailangan ng tulong kung paano
nila haharapin ang pagtuturo ng Filipino lalung-lalo na sa lebel
elementarya sa una hanggang ikatlong baitang.
Ang mga May-akda

MGA NILALAMAN
Paghahanda ng Banghay-Aralin .............................................
A. Ang Banghay-Aralin Ayon sa Bagong Kurikulum Para
sa Antas Elementarya, 2; B. Mga Mungkahing Gawaing
Pansilid-aralan na Isinasagawa ng mga Guro Araw-araw, 2;
C. Mabisang Pag-uugnay ng mga Gawaing Nakapaloob
sa Pinagsanib na mga Aralin, 3
Ang Pagtuturo ng Pakikinig ....................................................
A. Mga Uri ng Pakikinig, 3; B. Dulog sa Pagtuturo ng
Pakikinig, 3; C. Pag-aangkop ng Pagtuturo ng Pakikinig sa
mga Pangangailangan ng Mag-aaral, 4; D. Mga Proseso sa
Pakikinig, 4; E. Ang Pamaraang Audiolingual (ALM), 5;
F. Ang Suggestopedia, 5; G. Ang Silent Way, 6; H. Ang Total
Physical Response (TPR), 6; I. Pagpaplano ng Isang Aralin
sa Pakikinig, 7
Ang Pagtuturo ng Pagsasalita ................................................
Bagong Pananaw sa Pagtuturo ng Wika, 7
Ang Pagtuturo ng Pagbasa .....................................................
• Mga Hulwarang Teorya ng Pagbasa ..........................
• Mga Yugto ng Pagbasa ...................................................
Yugto ng Kahandaan sa Pagbasa, 9; Yugto ng
Panimulang Pagbasa, 10; Yugto ng Debelopmental na
Pagbasa, 11; Yugto ng Malawakang Pagbasa, 11
• Palatandan ng Kahandaan sa Pagbasa ....................
• Ilang Pananaw at Paghahambing ng Pagtuturo
ng Pagbasa Noon at Ngayon ........................................
• Implikasyon sa Pagtuturo ng Pagbasa .....................
• Paglalapat ng mga Estratehiya sa Pagtuturo
ng Panimulang Pagbasa ................................................ 13
2 Read Aloud, 13; Mga Paraan ng Pagsasagawa ng
Read Aloud, 13; Ang Pagtuturo ng Panimulang Pagbasa
sa Modelong Interactive, Collaborative, at Integrative, 15
A. Mga Bagong Pananaw, 15; B. Mga Gawaing
Lilinang sa Panimulang Literasi, 16; C. Pakikinig ng
Kwento/Pagbasa ng Kwento, 17
• Mga Estratehiya sa Pagtuturo ng Pagbasa
3 Nang May Pang-unawa .................................................. 19
• Iba Pang Teknik at mga Gawain
sa Pagtuturo ng Talasalitaan ....................................... 24
• Mga Pagdulog, Estratehiya/Pamaraan/Teknik
sa Pagtuturo ng Komunikasyon sa Filipino ............. 26
I. Pagdulog na Nakabatay sa Nilalaman
(Content Based Approached) ....................................... 27
II. Pagdulog sa Pinagsanib o Integratibong
Pagtuturo (Integrative Approach) ............................... 28
7
III. Ang Integratibong Pagtuturo Batay
sa mga Estratehiyang Brain Based ............................ 28
IV. Mga Estratehiyang Lilinang sa Multiple
8 Intelligences (MI) .......................................................... 28
9 V. Mga Estratehiyang Magagamit
9 sa Interaktibong Pagtuturo ......................................... 29
• Mga Modelong Estratehiya at Instruksyunal na Teknik
(Model Strategies and Instructional Techniques) ............. 31
A. Mga Instruksyunal na Teknik..................................... 31
11 B. Ang Pagkatuto na Tulung-tulong
(Cooperative Learning) ................................................ 32
11 C. Ang Pamaraang Silent Way ........................................ 32
12 D. Ang Pagkukumpol (Clustering) .................................. 33
E. Ang Pamaraang Four Pronged ................................... 33
v
Ang Pagtuturo ng Pagsulat .................................................
• Kahandaan sa Pagsulat ..........................................
• Panimulang Pagsulat ..............................................
• Mga Batayang Pamatnubay ...................................
MGA BANGHAY-ARALIN
Unang Baitang
Aralin 1 .....................................................................................
A. Pakikinig: Pag-uulit ng Huni ng mga Hayop , 37;
B. Pagsasalita: Paggamit ng Magagalang na Pagbati, 41;
C. Pagbasa: Pagtukoy ng mga Bagong Salita at Kahulugan
Nito, 43; Pagbasa nang may Wastong Galaw ng Mata, 44;
D. Pagsulat: Pagsunod sa mga Pamantayan sa Pagsulat, 45
Aralin 2 .....................................................................................
A. Pakikinig: Pagtukoy sa Huling Tunog/Pantig ng Salitang
Napakinggan, 47; B. Pagsasalita: Pagpapakilala ng Sarili, 48;
C. Pagbasa: Pagkilala ng mga Bagong Salita at Kahulugan
Nito, 50; Pag-uuri-uri ng Magkakatulad na Bagay Ayon sa
Kulay, Hugis, Laki, 50; D. Pagsulat: Pagdurugtung-dugtong
ng Putul-putol na Guhit, 51
Aralin 3 .....................................................................................
A. Pakikinig: Pagsasabi ng mga Tunog ng Katinig/Patinig
na Pinagsama sa Napakinggang Pantig/Salita , 53;
B. Pagsasalita: Pagkilala ng Gamit ng Ako, Ikaw, Siya, 55;
C. Pagbasa: Pagkilala sa Kahulugan ng mga Bagong Salita
sa Tulong ng mga Larawan, 57; Pagbuo ng mga Salita sa
Pagsasama-sama ng mga Pantig, 58; D. Pagsulat: Wastong
Pagsulat ng Titik N-n, 60
33 Aralin 4 ..................................................................................... 61
34 A. Pakikinig: Pagbibigay ng mga Salitang Magkakatugma,
35 61; B. Pagsasalita: Pagtukoy sa mga Salitang Nagsasaad
35 ng Kilos, 63; C. Pagbasa: Pagkilala sa Kahulugan ng Salita
sa Tulong ng Puzzle; 65; Pagbasa sa Unang Tingin ng mga
Label ng mga Bagay/Larawan, 65; D. Pagsulat: Pagsulat
ng Malalaki at Maliliit na Titik ng Alpabeto, 67
Aralin 5 ..................................................................................... 68
A. Pakikinig: Pag-uulit ng Mahahalagang Pangyayari
sa Kwentong Napakinggan, 69; B. Pagsasalita: Pagbuo
36 ng Payak/Pasalaysay at Patanong na Pangungusap, 71;
C. Pagbasa: Pagkilala sa Salita sa Tulong ng Puzzle/
Pahulaan, 74; Pagtukoy sa mga Sagot sa Tanong na Literal,
74; D. Pagsulat: Pagsulat ng Pasalaysay at Patanong
na Pangungusap na Idinidikta, 76
Ikalawang Baitang
Aralin 1 ..................................................................................... 78
46
A. Pakikinig: Pagtukoy sa Tunog ng mga Sasakyan at
Pagsasabi ng Kahulugan ng Tunog Nito, 79; B. Pagsasalita:
Magagalang na Pananalita sa: (Pagtanggap ng Panauhin,
Paghingi ng Pahintulot, Pakikipag-usap sa Matatanda,
Pasasalamat), 81; C.Pagbasa: Pag-uugnay ng Larawan
sa Salita, 84; Pagbasa nang may Wastong Paglilipon ng
mga Salita , 84; D. Pagsulat: Pagsipi ng Pangungusap
na may Wastong Anyo at Hugis ng mga Titik ng Salita, 86
53
Aralin 2 ..................................................................................... 87
A. Pakikinig: Pagsagot sa Tanong Tungkol sa Detalyeng
Narinig, 87; B. Pagsasalita: Wastong Gamit ng Kami, Tayo,
Sila, Kayo , 90; C. Pagbasa: Pagkilala ng Salita sa
Pamamagitan ng Kahulugan, 92; Pagsagot sa mga Tanong
Tungkol sa Binasa, 92; D. Pagsulat: Wastong Pagsulat ng
mga Titik na B, C, D, E, F, G, J, O, P, Q, R, at S, 94
vi
Aralin 3 .....................................................................................
A. Pakikinig: Pagsasalaysay na Muli ng Kwento, 97;
B. Pagsasalita: Wastong Gamit ng Salitang Kilos , 98;
C. Pagbasa: Pagsusunud-sunod ng mga Salita Ayon sa
Alpabeto, 101; Pagsusunud-sunod ng mga Pangyayari, 102;
D. Pagsulat: Wastong Pagsulat ng mga Titik na S, G, H, K, L,
Q, at X, 103
Aralin 4 .....................................................................................
A. Pakikinig: Pagsasabi ng Sanhi at Bunga ng mga
Pangyayari, 105; B. Pagsasalita: Wastong Gamit ng Ngalan
ng mga Buwan Bilang Pang-abay , 107; C. Pagbasa:
Pagbibigay ng mga Salitang Pareho ang Kahulugan,109;
Pagbibigay ng Sanhi at Bunga ng mga Pangyayari, 110;
D. Pagsulat: Kabit-kabit na Pagsulat ng Ngalan ng
mga Buwan, 111
Aralin 5 ....................................................................................
A. Pakikinig: Pagtukoy ng Mahahalagang Impormasyong
Narinig , 114; B. Pagsasalita: Pagkilala at Pagbibigay
ng Halimbawa ng mga Pangungusap na Padamdam, 115;
C. Pagbasa: Pagtatambal ng Salita sa Larawan , 118;
Pagtatala ng Mahahalagang Impormasyong Nabasa, 118;
D. Pagsulat: Paggamit ng Malaking Titik at Bantas na
Pandamdam, 120
Ikatlong Baitang
Aralin 1 .....................................................................................
A. Pakikinig: Wastong Bigkas ng mga Salitang may Tunog
na /e/, /i/, /o/, at /u/, 122; B. Pagsasalita: Pagsasakilos ng
mga Sinabi ng Tauhan,124; C. Pagbasa: Pagsasaayos ng
Pantig sa Pagbuo ng Bagong Salita ,128; Pagtukoy sa
Mahahalagang Detalye sa Kwento, 128; D. Pagsulat: Wastong
Gamit ng Kuwit sa Serye ng mga Salita, 129
96 Aralin 2 ..................................................................................... 130
A. Pakikinig: Wastong Pagbigkas ng mga Salitang
may Diptonggo, 131; B. Pagsasalita: Wastong Paggamit
ng mga Pangngalan sa Pangungusap,133; C. Pagbasa:
Pagkilala/Pagbasa ng mga Salitang may Diptonggo,135;
Pagsusunud-sunod ng mga Pangyayari, 136; D. Pagsulat:
Paggamit ng Malaking Titik sa Pagsulat ng mga Pangngalang
Pantangi,138
104
Aralin 3 ..................................................................................... 139
A. Pakikinig: Pagsasakilos ng Nagustuhang Bahagi ng
Napakinggang Kwento, 142; B. Pagsasalita: Paggamit sa
Pangungusap ng mga Salitang Inihahalili sa Pangalan ng Tao,
144; C. Pagbasa: Pagkilala sa mga Salitang Nakapaloob sa
Mahabang Salita,146, Pagbibigay-hinuha sa Angkop na
Pamagat ng Paksa/Talata,147; D. Pagsulat: Pagsulat ng Talata
Tungkol sa Sariling Karanasan, 148
112
Aralin 4 ..................................................................................... 149
A. Pakikinig: Pagtukoy sa Damdamin ng Tauhan,152;
B. Pagsasalita: Paggamit ng Iba’t Ibang Aspekto ng
Pandiwa,153; C. Pagbasa: Pagbasa nang Mabilis ng mga
Salitang Hiram,156, Pagtukoy sa mga Bahagi ng Aklat, 156;
D. Pagsulat: Pagsulat ng Maikling Kathambuhay, 158
Aralin 5 ..................................................................................... 160
A. Pakikinig: Pagsasalaysay ng Napakinggang Kwento,
121 161; B. Pagsasalita: Pag-uuri-uri ng mga Pang-uring
Naglalarawan ,164; C. Pagbasa: Pagtukoy sa mga
Magkakaugnay na Salita, 167; Pagbuo ng Palagay Tungkol
sa mga Pangyayari, 167; D. Pagsulat: Pagsulat ng Liham
Paanyaya, 168
vii
1
 • MGA BANGHAY-ARALIN
UNANG BAITANG
ARALIN 1
B. Pagsasalita
Mga Mungkahing Estratehiyang Ginamit sa Four Pronged • Nagagamit ang magagalang na pagbati sa umaga/
Approach sa Pinagsanib na Pagtuturo ng mga Makrong tanghali/hapon/gabi
Kasanayan sa Pakikinig, Pagsasalita, Pagbasa, at Pagsulat C. Pagbasa
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat • Natutukoy ang mga bagong salita at kahulugan nito
Paggamit ng: Paggamit ng: Paggamit ng: Paggamit ng: • Nakababasa nang may wastong galaw/hagod ng mata
mula sa kaliwa-pakanan, itaas-pababa
* Dating
* Dating * Dating * Dating D. Pagsulat
Kaalaman
Kaalaman Kaalaman Kaalaman
(Teoryang
(Teoryang (Teoryang • Nakasusunod sa mga pamantayan sa pagsulat gaya
Iskema) * Big Book ng pag-upo, paghawak ng lapis, posisyon ng katawan
Iskema) Iskema)
* Komik Istrip/ (Read Aloud)
Big Book * Venn Dia- * Modelo II. PAKSANG-ARALIN
gram * Pakwadrong
* Pinatnuba- Pagsasalaysay * Demonstra- A. Pag-uulit ng Huni ng mga Hayop
yang Pakiki- * Paligsahan (Story syon/ Pagpa-
nig at Pag- B. Paggamit ng Magagalang na Pagbati
Frame) pakita ng
iisip * Larawan Gawain C. Naligaw si Kambing Liit
* Graphic Orga- * Laro • Pagtukoy ng mga Bagong Salita at Kahulugan Nito
nizer • Pagbasa nang may Wastong Galaw ng Mata
* Paraang
D. Pagsunod sa mga Pamantayan sa Pagsulat
Clustering
(Pagkukumpol)
Pagpapahalaga: • Pag-aalaga/Pagmamahal sa hayop
* Laro
• Pagiging magalang
* Paligsahan

I. LAYUNIN SANGGUNIAN/MGA KAGAMITAN

A. Pakikinig Pang-elementaryang Kasanayan sa Pagkatuto (PEKSP);
• Nagkakaroon ng kawilihan sa pakikinig ng kwento batayang aklat sa Filipino Unang Baitang; larawan o cut-outs
sa pamamagitan ng paggaya ng napakinggang huni ng mga alagang hayop; naka-tape na huni ng mga hayop;
ng mga hayop Big Book

36
III. MGA MUNGKAHING ESTRATEHIYA/GAWAIN SA PAGKATUTO Hinahanap niya ang kanyang ina at mga kapatid.
Gawain A — Pakikinig Nagtanong siya sa mga hayop na nakita niya sa
daan. Ginamit nila ang kani-kanilang huni sa
A. Bago Makinig kanilang usapan.” Papag-bigayin ng tanong ang mga
* Paggamit ng Dating Kaalaman (Teoryang Iskema) mag-aaral upang maging gabay nila sa pakikinig.
Ipakita ang cut-outs ng mga alagang hayop. Itanong: B. Habang Nakikinig
“Alin sa mga hayop na ito ang kilala ninyo? Saan * Paggamit ng Komik Istrip/Big Book
nakatira ang mga hayop na kilala ninyo? Sino sa inyo ang * Pinatnubayang Pakikinig at Pag-iisip
may alagang hayop? Paano ninyo inaalagaan ang inyong
Gamitin ang Big Book upang makatulong sa pagkaka-
alagang hayop?” Pag-usapan ang pagpapahalaga sa mga
roon ng kawilihan ang mga mag-aaral sa pakikinig ng
alagang hayop. Ipaliwanag na isang kwento tungkol sa
kwento. Basahin nang malakas ang kwento. Magtanong
isang alagang hayop ang iparirinig ng guro sa klase.
sa bawat napakinggang pahina upang masubaybayan/
• Pagpapayaman ng Talasalitaan malinang ang pag-unawa sa pinakinggang bahagi
Ipakilala ang bagong salita mula sa iparirinig ng kwento.
na kwento.
1. huni – ang tunog o sinasabi ng mga hayop. Naligaw si Kambing Liit
2. alagang hayop – hayop na inaalagaan ng tao
Maganda ang panahon. Namasyal ang mag-iinang kambing.
sa bahay.
Nakarating sila sa malawak na kaparangan na sariwa ang damo.
3. kaparangan – malawak at madamong lupain.
4. naligaw – nasa maling direksyon, wala sa Meeh! Meeh! Busog na busog Meeh! Meeh!
wastong pook na patutunguhan. ako ng sariwang damo.
Sige. Hwag ka nang
5. liit – pinaikling salita sa maliit. Inay, maaari po bang lalayo sa mga punong iyon.
• Pagtatakda ng Pamantayan sa Pakikinig maglaro doon sa lilim ng mga
punungkahoy?
Itanong: “Upang maunawaan ninyo ang kwentong
iparirinig ko, ano ang dapat ninyong gawin?”
Inaasahang sagot:
1. Makikinig po nang mabuti.
2. Hwag pong makipag-usap sa kalapit na
kaklase.
• Pagbibigay ng Layunin sa Pakikinig
Sabihin: “Makikinig kayo sa isang kwento
tungkol sa pagkawala ng maliit na kambing.

37
 Itanong:
1. Saan namasyal ang mag-iinang kambing?
2. Saan gustong maglaro ni Kambing Liit?
3. Ulitin ang huni ni Kambing Liit at ni Inang Kambing.
Sa paglalakad, nasalubong niya si Tagpi.
Laro nang laro si Kambing Liit sa lilim ng mga punungkahoy.
Takbo! Lundag! Sirko! ang kanyang ginawa. Ilang saglit pa at
natapos na siyang maglaro subalit napalayo siya sa kanyang ina.
Hindi na niya matandaan ang daan pabalik sa kaparangan. Naligaw Aw! Aw! Aw!
si Kambing Liit ! Magandang umaga,
Kambing Liit. Bakit ka
Meeh! Meeh! Naku! Wala na nag-iisa?
si Inay at ang mga kapatid ko.
Naliligaw na ako. Hindi,
Kambing Liit. Meeh! Meeh! Magandang
umaga, Tagpi. Naliligaw ako.
Nakita mo ba si Inay at ang mga
kapatid ko?

Itanong: Itanong:
1. Ano ang nangyari kay Kambing Liit? 1. Sino ang nasalubong ni Kambing Liit?
2. Ulitin ang huni ni Kambing Liit. 2. Gayahin ang huni ni Tagpi.

38
 Tanghali na. Patuloy
pa rin sa paglalakad
si Kambing Liit.
Nasalubong naman
niya si Inahing Bibi.
Hapon na. Napagod na sa paglalakad si Kambing Liit. Naupo
siya sa tabi ng isang puno. Siyang pagdating ni Inahing Baka.
Mooo! Mooo!
Magandang hapon sa
iyo, Kambing Liit. Bakit
ka nag-iisa riyan?

Naliligaw po ako.
Di ko po makita si Inay
at ang mga kapatid ko.

Kwak! Kwak! Kwak!

Magandang tanghali,
Kambing Liit. Saan ka
pupunta?

Naliligaw po ako. Di
ko po makita si Inay at
ang mga kapatid ko.

Itanong: Itanong:
1. Sino ang nasalubong ni Kambing Liit 1. Nang mapagod si Kambing Liit, ano ang
kanyang ginawa?
ng tanghaling iyon?
2. Ulitin ang huni ni Inahing Baka.
2. Ulitin ang huni ni Inahing Bibi.
3. Ano ang kanilang pinag-usapan?

39
 3. Ano ang ginawa ni Kambing Liit kay Inahing Baka?
4. Ulitin ang huni ng mga kambing at ni Inahing Baka.
C. Pagkatapos Makinig
Mooo! Mooo!
Aba! May naririnig Magkaroon ng talakayan tungkol sa napakinggang
ako. Boses iyon ni kwento.
Inang Kambing. Meeh! Meeh! Itanong kung sinu-sino ang hayop sa kwento.
Kambing Liit!
Ipakita ang mga larawan ng mga hayop. Ipaulit/
Kambing Liit! Na-
Ipagaya ang huni ng bawat hayop.
saan ka? Narito kami.
Pag-usapan at papunuan ang tsart ng tinalakay na
iba’t ibang huni ng hayop.
* Paggamit ng Graphic Organizer
* Paraang Clustering (Pagkukumpol)

Huni ng mga Hayop

Meeh! Meeh!
Nandiyan na po ako.
Mga Hayop Ginagawang Huni

Nagpasalamat si Aso Aw! Aw! Aw!

Kambing Liit kay Inahing Tuwang-tuwa si Kambing Liit
Baka. At mabilis siyang nang makita si Inang Kambing
tumakbo patungo sa at kanyang mga kapatid. Bibi Kwak! Kwak! Kwak!
napakinggang huni ni
Inang Kambing.
Baka Mooo! Mooo!
Itanong:
1. Nakita rin ba ni Kambing Liit ang kanyang ina at mga kapatid? Kambing Meeh! Meeh!
2. Sino ang tumulong kay Kambing Liit?

40
 Maaaring dagdagan ang tsart o gumawa ng bagong
tsart para sa iba pang mga hayop.
* Pagkakaroon ng Laro
Pangkatin ang klase sa dalawa (A at B). Bigyan ang
Pangkat A ng cut-outs ng mga hayop. Ipakikita ng bawat
isa sa pangkat ang kanyang cut-out. Ipaulit sa bawat mag-
aaral sa Pangkat B ang huni ng ipinakitang cut-out.
* Pagkakaroon ng Paligsahan
Magpaligsahan sa pagbibigay ng mga huni ng hayop.
Papagbigayin ang bawat pangkat ng mga ngalan ng isang
hayop. Ipabigay ang huni ng mga ito. Ang unang
makapagbibigay ng tamang huni ang mabibigyan ng
puntos. Ang bawat pangkat na magkakaroon ng maraming
puntos ang magwawagi.
IV. PAGTATAYA
Ipakita ang mga ginupit na larawan ng mga alagang hayop.
Tawaging isa-isa ang mga mag-aaral at ipaulit ang huni ng
ipakikitang ginupit na hayop. Obserbahan kung magagawa ito
ng mga mag-aaral.
V. TAKDANG-ARALIN
Magdrowing ng larawan ng mga alagang hayop. Isulat
sa ilalim nito ang: Ang Aking Alagang Hayop.
Gawain B – Pagsasalita
A. Paghahanda
* Paggamit ng Dating Kaalaman (Teoryang Iskema)
Itanong: “Ano ang bati ninyo sa inyong guro sa
umaga? sa tanghali? sa hapon?”
Pagpaparinig ng tugma.
Ang bilin sa akin ng ina’t ama ko
Gamitin ang “po” at “opo” sa matatandang tao.
Itanong: “Ano ang bilin ng ama at ina sa anak?”
Anong uri ng bata ang gumagamit ng “po” at “opo”?
B. Paglalahad
1. Ipakitang muli ang Big Book. Buksan ito sa mga pahina
na naghahanap si Kambing Liit sa ina at mga kapatid.
Sabihin: “Sa paghahanap sa ina at mga kapatid, iba’t
ibang hayop ang nasalubong at napagtanungan ni
Kambing Liit. Ano ang magalang na salita na ginamit
ni Kambing Liit sa:
1. pagbati kay Tagpi ng umagang iyon? (Buksan ang
aklat, basahin ang magalang na salita. Ipakita ang
plaskard, “Magandang umaga”.)
2. pagbati sa tanghali kay Inahing Bibi? (Gawin ang
paglalahad ng magalang na pagbati na nasa
Big Book.)
3. pagbati sa hapon kay Inahing Baka? (Gawin ang
paglalahad ng magalang na pagbati na nasa
Big Book.)
4. sa gabi, ano naman kaya ang magalang na pagbati?
(Ipakita ang plaskard, “Magandang gabi”.)
5. Ano naman ang magagalang na pagsagot sa
matatandang tao? (Ipakita ang plaskard, “Opo,
Hindi po, po”.)
2. Paalala sa mga Guro
Kung may araling ganito sa batayang aklat ng mga
mag-aaral, gamitin ito sa paglalahad at paghahalaw ng
araling ito.
41
 C. Paghahalaw E. Paglalapat
* Paggamit ng Venn Diagram Itanong:
Pag-usapan ang magagalang na pananalita 1. Kailan ginagamit ang sumusunod na magagalang
na ginagamit sa umaga, tanghali, hapon, at gabi. na pagbati?
Ipasuri/Papunuan ang Venn Diagram. a. Magandang umaga ang magalang na pagbati
sa umaga.
b. Magandang tanghali ang magalang na pagbati
sa tanghali.
Pananalita
c. Magandang hapon ang magalang na pagbati
Panahon 1. Magandang sa hapon.
Magagalang
1. Umaga umaga d. Magandang gabi ang magalang na pagbati sa gabi.
na Pananalita
2. Tanghali 2. Magandang 2. Ano ang magagalang na pananalita sa pakikipag-usap
po
tanghali sa nakatatanda?
3. Hapon
opo 3. Magandang Ang po at opo ang magagalang na pananalita sa
4. Gabi hapon pakikipag-usap sa matatanda.
4. Magandang
gabi F. Pagsasanay
* Pagkakaroon ng Paligsahan
Gamitin ang batayang aklat sa bahaging ito.
1. Magkaroon ng paligsahan. Hatiin ang klase sa
D. Paglalahat dalawang pangkat.
Ipasagot ang sumusunod na mga tanong. Ang unang pangkat ay magtatanong: “Ano
1. Ano ang magagalang na pagbati ang ginagamit ang magalang na pagbati sa ____________/
sa ____________? pakikipag-usap sa matatanda?
a. umaga c. hapon Ang ikalawang pangkat ay sasagot sa tanong.
b. tanghali d. gabi Magandang ____________ ang magalang na pagbati
2. Kailan ginagamit ang ____________? sa umaga. Po, opo ang magagalang na pakikipag-
usap sa matatanda.
a. Magandang umaga d. Magandang gabi
Ang pangkat na magkakaroon ng higit na
b. Magandang tanghali e. po, opo
maraming puntos ang siyang mananalo.
c. Magandang hapon

42
 * Paggamit ng Larawan B. Magbigay pa ng ibang sitwasyong magagamit ang
2. Ilahad sa tsart ang mga larawan ng iba’t ibang magagalang na pananalita. Obserbahan ang bawat mag-
hayop. Ipakuha ang larawan sa mag-aaral na aaral sa pagsagot sa bawat sitwasyon.
tatawagin at ipabigkas ang huni nito.
V. TAKDANG-ARALIN
* Pagkakaroon ng Laro
Isulat sa inyong notbuk ang magalang na pagbati sa _____.
3. Makinig sa babasahing pahayag ng guro. Itaas ang
kanang kamay kapag tama ang sagot. Ipadyak ang 1. umaga 3. hapon
paa kapag mali. 2. tanghali 4. gabi
1. Ikapito nang umaga. Nasalubong mo si Doktor
Silva, ang dentista ng inyong paaralan. Paano Gawain C – Pagbasa
mo siya babatiin?
A. Bago Bumasa
a. Magandang tanghali po, Doktor Silva.
• Panimulang Gawain
b. Magandang umaga po, Doktor Silva.
* Paggamit ng Dating Kaalaman
c. Saan po kayo pupunta, Doktor Silva?
Sabihin: “Alamin natin ang kaliwa at kanang
2. Hapon na nang dumating ang tatay mula sa direksyon. Itaas ang inyong kaliwang kamay. Itaas
trabaho. Ano ang ibabati ng mga anak sa kanya? ang inyong kanang kamay.”
a. Magandang umaga po, Tatay. Ipadyak ang kanang paa/kaliwang paa. Ituro ang
b. Magandang tanghali po, Tatay. bintana na nasa kanan ng silid.”
c. Magandang hapon po, Tatay. Ipakita/Ipakilala ang bagong batayang aklat
sa Filipino. Ipaliwanag kung paano iingatan ang
IV. PAGTATAYA bagong aklat. Itanong: “Ibig ba ninyong makapag-
basa na?”
Ibigay ang sumusunod na mga gawain.
• Pangganyak na Tanong/Paglalahad ng Layunin
A. Pakinggang mabuti ang bawat sitwasyon. Anong sa Pagbasa
magalang na pagbati ang sasabihin mo?
Sabihin: “Sa ating pagbabasa, saan tayo dapat
1. Nasalubong mo ang ina ng iyong kaibigan habang
magsimula, sa kanan o sa kaliwa? sa itaas o sa ibaba?
naglalakad ka patungo sa paaralan.
Ito ang ating pag-aaralan ngayon.”
2. Isang tanghali, nakasabay mo sa pagpunta sa
• Pagpapalawak ng Talasalitaan
kantina ang inyong punungguro.
Muling balikan ang mga bagong salita at kahulugan
3. Sa pagpasok mo sa hapon, nakasalubong mo ang
nito na tinalakay sa bahaging Pakikinig.
inyong guro.

43
 • Pagtatakda ng Pamantayan
Sa pagbasa nang pabigkas, bumasa nang may
katamtamang lakas ng boses.
B. Habang Bumabasa
* Paggamit ng Big Book (Read Aloud)
Ipakitang muli ang Big Book. Sabihin: “Babasahin
kong muli sa inyo ang kwento ni Kambing Liit. Sasabay
kayo sa akin sa pagbabasa.”
* Paggamit ng Pakwadrong Pagsasalaysay (Story Frame)
Sabihin: “Ganito ang pagbasa nang mula sa kaliwa–
pakanan.”
K 1
Kaliwa ➤ Tumawag ng mga mag-aaral. Ipagamit ang stick sa
➤
➤
K2 Ganito ang pagbasa nang mula sa itaas, pababa
sa susunod na hanay:
➤ 1. Sinu-sino ang hayop sa kwento?
3
K Muli, mula sa kaliwa-pakanan
➤ kikita ang mabuting pag-aalaga at pagmamahal
➤
➤
K4 At muli, mula sa itaas, pababa sa kanan.
Sabihin: “Babasahin ko nang malakas ang kwento
sa Big Book. Susundan ninyo ako sa pagbasa. Gagamitin
lamang ninyo ang inyong mga mata. Sundan ninyo ang
stick na aking gagamitin habang binabasa ko ang
kwento tulad ng pinag-aralan natin sa K1-K2-K3-K4.”
44
Basahin nang malakas ang bawat pangungusap sa
tulong ng stick mula kaliwa-pakanan at pabalik sa
dulong itaas, pababa sa kanan. Basahin ang kwento –
unang pahina muna at isunod ang iba pang pahina na
bumubuo ng kwento. Obserbahan ang mga mag-aaral
kung nakasusunod ang bawat isa sa wastong pagbasa
kaliwa-pakanan; pabalik sa dulong itaas, pababa sa
susunod na linya.
C. Pagkatapos Bumasa
• Pagtalakay sa Binasa
Pagsagot sa mga pangganyak na tanong/Pagtalakay
sa nilinang na kasanayan.
• Pag-unawa
pagpapakita ng pagbasa sa mga linya ng pangungusap
mula kaliwa-pakanan at pabalik mula sa dulong itaas,
pababa sa kasunod na linya.
• Pagpapahalaga
Itanong:
2. Aling hayop ang inyong alaga? Paano ninyo maipa-
sa inyong alagang hayop?
3. Ano ang magagalang na pananalita sa kwento?
Ginagamit ba ninyo sa araw-araw ang mga salitang
ito? Kailan? Anong uri ng bata ang gumagamit ng
magagalang na pagbati at ng po at opo sa pakikipag-
usap sa matatandang tao?
IV. PAGTATAYA
Ilahad sa pisara/tsart ang naritong pagtataya. Obserbahan
ang bawat mag-aaral sa pagsasagawa nito.
 Basahin ang ngalan ng mga nakalarawan mula kaliwa- Sabihin: “May mga pamantayan sa pagsulat.
pakanan at pabalik mula sa dulong itaas, pababa sa kasunod (Ipakita ang pamantayan sa pagsulat at ang
na linya. pagsasagawa ng guro ng bawat pamantayan.)
Tingnan ninyo kung paano ko ito gagawin.”
1. Umupo nang tuwid.
2. Ilapat sa sahig ang mga paa.
(Ipakita naman ang pamantayan sa paghawak ng
kambing aso bibi baka lapis at papel.)
Sabihin: “Gagawin ko naman ang larawan sa
pamantayan sa paghawak ng lapis.”
1. Ipakilala muna ang daliring hinlalaki, hintuturo, at
gitnang daliri. Sabihin: “Hawakan ang lapis ng
inahing manok ibon kalabaw pusa tatlong daliri: hinlalaki, hintuturo, at gitnang daliri
isang pulgada mula sa dulo ng tasa ng lapis.”
V. TAKDANG-ARALIN
B. Habang Sumusulat
Magdrowing ng dalawang kwadro ng mga alagang hayop. Ipagaya sa mga mag-aaral ang wastong pag-upo,
Gawin ito mula kaliwa-pakanan. posisyon ng paa, at paghawak ng lapis na gagawing muli
K1 ____________ ____________ ____________ ng guro.
2
K ____________ ____________ ____________
C. Pagkatapos Sumulat
Gawain D – Pagsulat * Demonstrasyon/Pagpapakita ng Gawain
A. Bago Sumulat Ihanda ninyo ang silya na uupuan ng tatawaging
mga mag-aaral at ipahanda sa kanila ang lapis.
1. Paghahanda
Pangkatin ang mga mag-aaral sa anim na pangkat.
* Paggamit ng Dating Kaalaman (Teoryang Iskema)
Sabihin: “Ngayong kayo ay nasa unang baitang Tawagin ang mga mag-aaral sa bawat pangkat.
na, ano ang inyong ginagawa habang nagtuturo ang Sabihin: “Gagawin ninyo ang wastong paraan ng
guro? (Inaasahang sagot: “Nakikinig po, Umuupo po pag-upo, posisyon ng mga paa, at wastong paghawak
nang maayos.”) Ano naman ang kagamitan ninyo sa ng lapis. Gagawin ninyo ang sasabihin ko.”
pag-aaral? Ipakita nga ninyo ito sa akin.” 1. Umupo nang tuwid.
2. Paglalahad 2. Ilapat ang paa sa sahig.
* Paggamit ng Modelo 3. Hawakan ang lapis ng hinlalaki, hintuturo, at
Ipakita sa klase ang wastong pag-upo, posisyon gitnang daliri isang pulgada mula sa dulo ng tasa
ng mga paa, at wastong paghawak ng lapis at papel. ng lapis.

45
IV. PAGTATAYA
Magpadrowing ng alagang hayop. Obserbahan ang bawat
mag-aaral kung naisasagawa ang wastong pag-upo, posisyon
ng mga paa, at paghawak ng lapis.

V. TAKDANG-ARALIN
Isulat sa inyong notbuk ang kahilingan sa ibaba.
1. Buo mong pangalan 4. Mga magulang
2. Tirahan 5. Mga kapatid
3. Kaarawan

46