MGA

KASANAYANG
PAMPAG-AARAL
1. Pagsulat ng
Impormasyon
2. Pagbabalangkas
PAGSULAT NG IMPORMASYON
• Iba’t ibang paraan ng
pagsulat ng impormasyon:
1. buod
2. tuwirang sipi
3. presis
4. hawig
5. pagsasalin sa Filipino mula sa
Ingles o iba pang wika
PAGSULAT NG IMPORMASYON
• Buod
- tinatawag ding sinopsis
- isang uri ng pinaikling bersyon ng
isang teksto
- taglay nito ang mga pangunahing
ideya ng teksto nang may
bahagyang pagdedetalye upang
mabigyan ng pangkalahatang ideya
ang nagbabasa sa tinatalakay na
paksa
PAGSULAT NG IMPORMASYON
• Tuwirang Sipi
- pinakamadaling pagtatala
- pagkopya ng ideya
- ipaloob sa panipi (“ ”) ang
sipi
-tiyakin na wasto ang
pagkakakopya ng mga datos at
hindi nababago sa proseso ng
pagkopya
PAGSULAT NG IMPORMASYON
- huwag kalimutang banggitin
kung saang sanggunian ito
nakuha
- gamitan ng ellipsis (…) kung
may kahabaan ang tuwirang sipi
PAGSULAT NG IMPORMASYON
• Presis
- galing sa salitang Pranses
“précis”, na ang ibig sabihin ay
pruned or cut-down statement
- maayos at nauunawaang
pahayag ng isang orihinal na
nagpapanatili sa pangunahing
kaisipan, kayarian o balangkas,
pananaw ng awtor at nasusulat
ayon sa himig ng orihinal
PAGSULAT NG IMPORMASYON
• Mga dapat tandaan sa
pagsulat ng presis:
1. ito ay 1/3 lamang ng orihinal,
maaaring isang pangungusap o
isang talata
2. kailangang panatilihin ang punto
de bista ng akda
3. hindi dapat gumamit ng orihinal
na salita ng akda
PAGSULAT NG IMPORMASYON
• Hawig
- tinatawag ding paraphrase
- isang hustong paglalahad ng
mga ideyang gamit ang higit na
payak na salita ng nagbabasa
- kaiba ang presis sa hawig sa
dahilang ang presis ay paglalahad
ng kahulugan ng orihinal sa higit
na maikli at higit na malinaw na
paraan
PAGSULAT NG IMPORMASYON
- samantalang ang hawig ay
isang pagpapakahulugan o
interpretasyon ng isang sumusuri
sa kahulugan ng orihinal
- hindi kailangang maging higit
na maikli kaysa sa orihinal, kung
minsan nga, mas mahaba pa ang
hawig kaysa sa orihinal
PAGSULAT NG IMPORMASYON
• Pagsasalin sa Filipino mula sa
Ingles o iba pang wika
- paglilipat ng ideya mula sa
isang wika (source language)
tungo sa isa pang wika (target
language)
PAGSULAT NG IMPORMASYON
• Ilang konsiderasyong dapat
bigyang-pansin sa pagsasalin:
1. alamin ang konteksto
2. iwasang maging literal
3. tiyakin ang kahulugan ng mga
idyoma at matalinhagang
pahayag
4. huwag nang isalin ang mga
salitang teknikal at siyentipiko
kung walang angkop na katumbas
PAGSULAT NG IMPORMASYON
Dahil nasa tapat lamang ng bahay at mga lutong bahay na
ito, kahit sino pwedeng magluto at magtinda. Bagamat
mayroon talagang mga nakilala sa kanilang pagluluto ,
kung mapapansin, kahit matagal ng bahagi ng pagkain ng
mga tao ang mga lutuing ito, walang isang malawakang
industriyang nabuo para sa mga nabanggit na mga
pagkain. Oo, ginawa itong hanapbuhay ngunit tradisyon
din ang pagluluto ng mga ito. Gawain itong ipinasa’t
minana ng mga magluluto sa kanilang pamilya. Ibinebenta
ito para sa isang kaanak. Sa mahabang panahon, ang diwa
ng pagbebenta ay di para sa kumpetisyon at tubo. Kung
meron man nito, sekondaryang konsiderasyon na lamang
ito. Ang diwa ng pagbabahagi ang siya pang nagbibigay
daan upang paglapitin at pagtagpuin ang mga tao. Hindi
lamang panlaman ng sikmura ang niluluto’t kinakain ng
mga taga-Angono. Nalalaman din nito ang diwa’t
pagpapahalaga sa pamilya, kapwa, pakikipag-kapwa at
pagkakaisa na nagpapatibay sa kultura ng bayan. (Paz,
Vina P. “Pagkaing Angono: Pamana ng Panahon at
Kalikasan.”)
PAGSULAT NG IMPORMASYON
• Buod
Bagama’t hanapbuhay, ang
pagluluto ng pagkaing Angono ay isa
ring tradisyong ipinasa’t minana sa
pamilya. Sekondarya lamang ang
kumpetisyon at tubo. Ang diwa ng
pagbabahagi, pagpapahalaga sa
pamilya, kapwa, pakikipagkapwa at
pagkakaisa na nagpapatibay sa
kultura ang mas nangingibaw sa
tradisyong ito.
PAGSULAT NG IMPORMASYON
• Tuwirang Sipi
“Nalalaman din nito ang diwa’t
pagpapahalaga sa pamilya, kapwa,
pakikipag-kapwa at pagkakaisa na
nagpapatibay sa kultura ng bayan.”
PAGSULAT NG IMPORMASYON
• Presis
Ang pagluluto ng pagkaing
Angono ay isa sa kanilang
pinagkakakitaan ngunit isa ring
pamanang kinagawian kung saan
higit na nangingibabaw ang mga
kaisipang nagpapatibay sa kanilang
kultura.
PAGSULAT NG IMPORMASYON
• Hawig
Ang pagluluto ay hindi lamang isang
pinagkakakitaan ng mga taga-
Angono. Isa rin itong mahalagang
elementong pangkultura na
ipinamana sa mga nagdaang
henerasyon. Ang mga diwang
nangingibabaw at pinahahalagahan sa
tradisyong ito ang higit na
nagpapalabas at nagpapatibay sa
malakas at matibay nang kultura ng
mga taga-Angono.
 PAGBABALANGKAS
- pagbuo ng sistematikong
paghahanay ng mga ideya upang
malinaw ang kanilang ugnayan
- sa pagbabalangkas ng mga
ideya, inaasahan ding makalilikha
ng masinop na paghahanay at pag-
uugnay ng mga datos na magiging
batayan sa pagbuo ng mga
obserbasyon at kongklusyon
 PAGBABALANGKAS
• Mga Hakbang sa
Pagbabalangkas
1. Ayusin ang thesis na pangungusap.
- ito ang siyang pinakabuod na
nagpapahayag ng ubod o katas ng
ideya
- ito ang pinakagabay ng buong
balangkas
 PAGBABALANGKAS
Halimbawa:
Paksa: Isang Pagsusuri sa Mass
Housing Projects ng Pamahalaan
Thesis: Nagiging daan sa korapsyon
ang mass housing projects ng
pamahalaan.
Paksa: Advertisement sa Telebisyon
Thesis:?
 PAGBABALANGKAS
2. Isipin at ilista ang mga susing
ideya.
- ito ay ang mga salitang may
laman sa isang pahayag gaya ng
mga konsepto, teorya, katawagan,
termino atbp.
I. Pangunahing Ideya
A. Di-pangunahing ideya
B. Di-pangunahing ideya
 PAGBABALANGKAS
Halimbawa:
I. Mga Varayti ng Filipino sa
Katagalugan
A. Varayti ng Filipino sa Bulacan
B. Varayti ng Filipino sa Batangas
C. Varayti ng Filipino sa Cavite
 PAGBABALANGKAS
3. Tiyakin ang kaayusan ng mga
ideya.
Ilang Batayan sa Pag-aayos
a. Kronolohiya
I. Kasaysayan ng Filipino
A. Panahon ng Kastila
B. Panahon ng Amerikano
C. Panahon ng Hapon
PAGBABALANGKAS
b. Heograpiya
I. Varayti ng Tagalog
A. Tagalog Bulacan
B. Tagalog Nueva Ecija
C. Tagalog Rizal
D. Tagalog Laguna
PAGBABALANGKAS
c. Uri/Perspektiba/Anyo
I. Kabuluhang naidudulot ng
laser sa iba’t ibang larangan
A. Sa larangan ng medisina
B. Sa larangan ng edukasyon
C. Sa larangan ng siyensya
 PAGBABALANGKAS
4. Desisyunan ang uri at lebel na
gagamitin.
2 Uri ng Balangkas
a. balangkas sa paksa
b. balangkas sa pangungusap
Lebel ng Balangkas
I.
A.
1.
a
 PAGBABALANGKAS
• Mga Prinsipyo ng
Pagbabalangkas
1. Ukol sa Titulo ng mga Bahagi
- iwasang gumamit ng simula,
katawan, wakas
- ideya na mismo ang ilagay
2. Ukol sa Pangunahin at Di-
pangunahing ideya
I. Gamit ng Laser I. Kalikasan ng
Laser
 PAGBABALANGKAS
3. Ukol sa Paralel na mga Ideya
I. Kapinsalaang dulot ng laser sa
tao
A. Pangkalusugan
B. Kultural
II. Kapinsalaang dulot ng laser sa
tao
A. Pangkalusugan
B. Pangkultural
 PAGBABALANGKAS
4. Ukol sa Pagiging Konsistent ng
Uri ng balangkas
5. Ukol sa Pagiging Di Bitin ng mga
Bahagi
I. Kalikasan ng Laser
A. Katangian
I. Kalikasan ng
Laser
A. Katangian
B. Uri