You are on page 1of 3

Sources: http://adzuhsfil3.blogspot.com/2007/06/panitikang-filipino-sa-ibat-ibang.html http://www.slideshare.net/menchu25/panitikan-sa-panahon-ng-kastila-presentation http://grace713.multiply.com/journal/item/21/PANITIKAN http://www.scribd.com/doc/25142357/Kaligirang-Pangkasaysayan tl.wikipedia.org/wiki/Nobelang_Pilipino A.

Kaligirang Kasaysayan - Mula 1565 (noong nanatili si Miguel Lopez de Legazpi sa Pilipinas bilang unang Kastilang gobernador-heneral) hanggang 1872 (digmaan sa Kabite) - Layunin ng mga Kastila sa pananakop ng Pilipinas: 3Gs God, Gold, Glory - Pinalitan ng Alpabetong Romano ang Alibata - Wikang Kastila ay naging wika ng Panitikan; naging bahagi ng wikang Filipino - Naging bahagi ng panitikang Filipino ang panitikang Europeo - Sinalin ang makalumang panitikan sa ibat ibang wikain - Pagkakalathala ng ibat ibang aklat na pambalarila sa wikang Filipino - Nahahati ang panitikan sa dalawa: Pamaksang Pananampalataya at Kabutihang-Asal at Panitikang Panrebolusyon 1. Panitikang Pamaksang Pananampalataya at Kabutihang-Asal o Dahil pananampalataya ang pangunahing pakay ng mga Kastila, karamihan sa mga unang akda ay ukol sa pananampalataya o Konseptong maharlika/dugong bughaw o Piling-pili lamang ang nakasusulat 2. Panitikang Panrebolusyon o Karamihan sa mga akda ay may diwang rebolusyonaryo at nagbukas sa kamalayang Pilipino sa di-makataong pagtrato sa kanila ng mga Kastila at nag-uudyok na kalabanin ang pamahalaan o Dahil sa pang-aalipin ng mga Kastila sa mga Pilipino, nagsilunsad ng mga kilusan ang iilang Pilipinong hindi sumang-ayon sa pamamalakad ng mga prayle at pamahalaang Kastila o Gumamit ng mga pseudonym o ibat ibang sagisag-panulat ang mga Pilipinong manunulat upang maprotektahan ang mga sarili mula sa mga Kastila B. Uri ng Panitikan Uri: Senakulo Pagsasadula ng mga pangyayari sa Pasyon ni Kristo Kadalasang ginaganap sa mga lansangan o sa bakuran ng simbahan Santa Cruzan at Tibag Paghahanap ni Santa Elena sa krus na kinamatayan ni Kristo Isinasagawa sa buwan ng Mayo Pasyon Makarelihiyon Ukol sa pagpapasakit, pagkamatay at pagkabuhay ni Kristo Tulang may 5 saknong na may 8 pantig Inaawit tuwing Kwaresma Awit Tulang pasalaysay 12 pantig Hango sa tunay na buhay Korido Mula sa salitang corrido (Mehikano) kasalukuyang pangyayari 8 pantig Katapangan, kabayanihan, kababalaghan Duplo Paligsahan sa pagbigkas ng tula

Isinasagawa bilang paglalamay sa patay Karagatan Larong may paligsahan sa tula ukol sa singsing ng isang dalagang nahulog sa gitna ng dagat, at kung sinong binate ang makakuha rito ay siyang pagkakalooban ng pag-ibig ng dalaga Komedya/Moro-moro Tagumpay ng mga Kastila Dula ukol sa himagsikan sa pagitan ng mga Kastila at Muslim Karilyo Dulaang puppet Pagpapagalaw ng mga anino ng mga pira-pirasong kartong hugis tao sa likod ng isang kumot na puti na may ilaw Panunuluyan Dulang tinatanghal sa lansangan Paghahanap ng matutuluyan nina Maria at Joseph sa Bethlehem Dalit Pag-aalay ng bulaklak kasabay ng pag-awit sa Birheng Maria Dung-aw Binibigkas nang paawit ng isang naulila sa piling ng bangkay ng yumaong mahal sa buhay Sarsuwela Komedya o melodramang may kasamang awit at tugtog Tatlong yugto Masisidhing damdamin tuulad ng pag-ibig, paghihiganti, panibugho, atbp. Parabula Hango sa Banal na Kasulatan Kantahing-Bayan Folk songs Nagpapakilala ng ibat ibang pamumuhay at pag-uugali ng mga tao at mga kaisipan at damdamin ng bayan Saynete Dulang panlibangan Paglalahad ng kaugalian ng isang lahi o katutubo

C. Mga Tanyag na Akda at mga Manunulat - Doctrina Cristiana (1953) Padre Juan de Placencia at Padre Domingo Nieva o Pinakaunang aklat sa bansa o Tagalog at Kastila o Dasal, sampung utos, pitong sakramento, pitong kasalanang mortal, pangungumpisal, katesismo o 87 pahina - Nuestra Senora del Rosario (1602) Padre Blancas de San Jose o Ikalawang aklat na nalimbag sa Pilipinas o Nalimbag sa Imprenta ng Pamantasan ng Sto. Tomas sa tulong ni Juan de Vera o Talambuhay ng mga santo, nobena, impormasyon ukol sa relihiyon - Barlaan at Josaphat San Juan Damaceno o Isinalin ni Padre Antonio de Borja sa Tagalog o Ikatlong aklat na nalimbag sa Pilipinas o Unang nobela sa Pilipinas o Orihinal na nasa wikang Griyego - Pasyon o Aklat ukol sa pagpapakasakit kay Kristo o Binabasa tuwing Mahal na Araw o Apat na bersyon sa Tagalog na ayon sa pangalan ng mga manunulat De Pilapil (pinakatanyag)

De Belen Dela Merced De Guia Urbana at Feliza Padre Modesto de Castro (ama ng klasikong tuluyan sa Tagalog) o Ukol sa kabutihang-asal o Kwento ng dalawang magkapatid na nagsusulatan Si Tandang Basio Macunat (1885) Padre Miguel Lucio Bustamante o Nobela Apostolado de la Presa (1894) o pahayagan Arte Y Regalas de la Lengua Tagala Padre Blancas de San Jose o Isinalin sa Tagalog ni Tomas Pinpin noong 1610 Compendio de la Lengua Tagala (1703) Padre Gaspar de San Agustin Vocabulario de la Lengua Tagala (1613) Padre Pedro de San Buenaventura o Unang talasalitaan sa Tagalog Vocabulario de la Lengua Pampango (1732) Padre Diego Bergano o Unang aklat na pangwika sa Kapampangan Vocabulario de la Lengua Bisaya (1711) Mateo Sanchez Arte de la Lengua Bicolana (1754) Padre Marcos Lisboa o Unang aklat pangwika sa Bicol Arte de la Iloka Francisco Lopez o Unang balarilang Iloko Successos Felices (Fortunate Events) (1637) Tomas Pinpin o Pinakaunang newsletter sa bansa o 14 pahina Del Superior Govierno o Pinakaunang pahayagan sa bansa o Nalathala noong Agosto 8, 1811 o 15 tomo Ibong Adarna Jose dela Cruz o Korido Florante at Laura Francisco Baltazar (ama ng balagtasan) o Awit Ninay - Pedro Paterno o Unang nobela Ang Bandido sa Pilipinas - Graciano Lopez-Jaena o noong panahon ng propaganda na tungkol sa paghihimagsik

You might also like