Ang katutubong panitikan ay napapailalim sa kategoryang tinatawag na Matandang Panahon.

Ang panahong ito ay nagsimula noong unang pagdating ng mga Negrito o Aeta hanggang sa taong 1521. Sa panahong ito, ang mga sinaunang Pilipino ay mayroon ng sariling sining at panitikan.

Ang sistema ng pagsulat sa panahong ito ay tinatawag na Alibata. Ito ay binubuo ng tatlong patinig at 14 na katinig. Ang mga simbolong ito ay isinulat ng mga sinaunang Pilipino sa mga dahon, balat ng mga punong-kahoy, at makikinis na bato. Ang mga ginamit naman nila sa pag-ukit ay ang mga matutulis na bato at kahoy.

Ang paraan naman ng pananalita ay nasasailalim sa pag-uuri ng panitikan na ayon sa paghahalin. Ang ayon sa paghahalin ay may tatlo pang kabahaging uri: pasalindila, pasalinsulat, at pasalintroniko. Nabibilang ang katutubong panitikan sa uri na pasalindila. Ang pasalindila ay paraan ng paglilipat ng panitikan gamit ang dila at bibig. Karamihan sa mga panitikan nila ay mga pasalindila tulad ng mga bulong, bugtong, epiko, salawikain, atbp.

Ayon sa alamat ng mga Tagalog, si Bathala at isa sa mga sinaunang Diyos ng Mundo ang lumikha sa mga bagay-bagay sa ating paligid. Kasama niyang nilikha si Amihan (Hari ng Hangin) at si Aman Sinaya (Hari ng Dagat). Si Bathala at iba pang mga Diyos at Diyosa ay naninirahan sa tinatawag na Kalualhatian. Para sa mga sinaunang Pilipino, ang mga espirito ng mga namatay, mga elementong lupa at mga diwata ang nagsisilbing tagapagpamahala at tagapamagitan ni Bathala, ng mga Diyos at Diyosa sa mga tao.

Ang katunggaliang Diyos ni Bathala ay si Bakonawa, ang Hari ng Kasamaan o Kadiliman at ang kaniyang mga alagad na mga Aswang at Mangkukulam. Ayon rin sa alamat, si Bathala ay sumiping sa isang babaeng mortal nang minsang bumisita sa lupa. Sila ay nagpakasal at nagkaroon ng tatlog anak: Si Apolaki (Diyos ng Pakikidigma at Araw), si Mayari (Diyosa ng Buwan), at si Tala (Diyosa ng mga Bituin).

Ang katutubong panitikan ay tumatalakay sa paraan ng pamumuhay ng mga sinaunang Pilipino. Punung-puno ito ng matatandang kaaralang nagsisilbing gabay ng mga tao noong panahon nila. Nasasalamin din ang kanilang mga magagandang kaugalian, paniniwala o prinsipyo. May mga kaugnayan din ito sa simple at karaniwan nilang pang-araw-araw na pamumuhay at pagpapahalaga sa kanilang

May mga ulat tungkol sa mga katutubong Bathalang Pilipino at sa kanilang mga nagawa. Maraming mga awitin o kantahin at berso tungkol sa mga gawaing maka-Diyos upang magsaad ng pagkadeboto; may mga bersong tungkol sa kasaganaan at kaligayahan sa tahanan, sa bukid, sa dagat at kahit saanman at mayroon pang bersong nagsasaad ng pag-ibig at pagkamatapat sa barangay at sa mga namumuno nito.

Iilan na lamang ang natagpuang mga ebidensya ng mga arkeologo sa panahong ito, sapagkat batay sa kasaysayan, pinasunog at pinasira ito ng mga prayle nang dumating ang mga Kastila sa bansa dahil sa paniniwala na ang mga ito ay gawa ng demonyo. Ang mga iba naman na nakasulat sa mga dahon at kahoy ay nasira na dahil sa pagkalipas ng maraming taon.

Awiting Bayan tulang inaawit na nagpapahayag ng damdamin, kaugalian, karanasan, pananampalataya, gawain o hanapbuhay ng mga taong naninirahan sa isang pook Bugtong isang masining na paglalarawan ng isang bagay na nais tukuyin. Ito ay ginagamit bilang pang-aliw sa mga pagtitipon. May sukat o tugma. Salawikain isinasaad sa maiiksing pangungusap subalit ito ay makahulugan at makabuluhan

Alamat nagsasalaysay tungkol sa pinagsimulan ng mga bagay-bagay. Mito kuwento tungkol sa mga Diyos o Diyosa Epiko mahabang tula na inaawit o binibigkas. Ito ay tungkol sa mahiwagang pangyayari at kabayanihan ng isang mamamayan. Kasabihan nagbibigay patnubay sa ating pang-araw-araw na pamumuhay Bulong paghingi ng pasintabi sa mga di nakikitang espirito gaya ng mga lamang lupa tulad ng duwende.

Palaisipan tulad ng bugtong, nagpapatalas din ng isipan ngunit hindi ito nakataludtod, walang sukat o tugma at nakasulat sa anyong pakuwento. Sawikain salita o grupo ng mga salitang patalinhaga ang gamit. Ito ay nagbibigay ng hindi tuwirang kahulugan Kwentong Bayan

Oyayi o Ayayi awiting panghele sa bata Diyona awitin tungkol sa kasal o pagharana Kundiman awit ng pag-ibig Kumintang awit ng pandigma Soliranin awit sa paggagaod Tikam awit ng pandigma na pang-akit sa pakikihamok o pagbati sa bayaning nagtatagumpay

Talindaw awit sa pamamangka Kutang-kutang awiting panlansangan Maluway awit sa sama-samang paggawa Pananapatan panghaharana sa Tagalog Sambotani awit ng pagtatagumpay Balitaw awit sa paghaharana ng mga Bisaya Dalit awit sa panrelihiyon Pangangaluwa awit sa araw ng mga patay ng mga Tagalog Dunga-aw awit sa patay ng mga Ilokano

Labaw Donggon (Ilonggo) Parang Sabir (Moro/Tausug) Ibalon (Bicolano) Tatuang, Tulalang, Tuwaang (Bagobo) Hudhud (Ifugao) Indarapatra at Sulayman (Magindanaw) Hinilawod (Bisaya)

Bathala/Alah pangunahing Diyos Amihan Diyos ng hangin Aman Sinaya Diyosa ng dagat Idionale Diyos ng mabuting gawain Anion Tabo Diyos ng hangin at ulan Apolaki Diyos ng digmaan Hanan Diyos ng mabuting pag-aani

Mapolan Masalanta Patron ng mangingibig Libongan Tagatanod sa pagsilang ng isang buhay Limoan Tagapangasiwa sa namamatay Tala Diyos ng pang-umagang bituin Mayari Diyosa ng Buwan Bakonawa Hari ng Kasamaan o Kadiliman

Patianak Tagatanod sa lupa Mamanjig Tagapangiliti ng bata Limbang Tagatanod sa kayamanang nasa ilalim ng lupa

Tiktik isang ibong kasama ng aswang Tanggal/Aswang matandang babaeng sumisipsip ng dugo ng sanggol. Sa kanyang paglalakbay, iniiwan ang kalahati ng kaniyang katawan. Tama-Tama maliit na taong kumukurot o nagpapaiyak ng sanggol Kapre maitim na higanteng laging nakatabako Salot nagsasabog ng sakit

http://www.scribd.com/doc/35466487/Kasaysayanng-Panitikan-sa-Pilipinas http://eskwela-apcnstp.wikispaces.com/file/view/Panitikang+Pilipino.pdf http://cytheria-07.xanga.com/640066805/-pagsibolpaglago-at-pamumunga-ng-panitikang-filipino/ http://www.ppt2txt.com/r/60ffb083/ http://www.pinoyhenyo.com/Ano_ang_kasaysayan_ ng_Panitikang_Pilipino-20081013065645428.html http://oboids.wordpress.com/2007/04/13/mitolohiyan g-pinoy-si-bathala/ http://www.affordablecebu.com/load/literature/awi ting_bayan/22-1-0-956