You are on page 1of 10

Oktubre 2003

Sinuri ng:

1
b. There is a waiting period of 7 years for works of fiction, poetry, drama, music, and art
books;
c. Six months after the lapse of aforementioned waiting period, a license may be granted;

2.) The license to reprint may be granted 6 months after the expiration of the said waiting periods if
the applicant has done the following:
a. The applicant must establish that he had either requested permission from the author to
reprint and this request was denied or that after due diligence, he was unable to find the owner of the
right;

b. If the owner cannot be found, the applicant must send copies of the application by
registered mail to publishers named in the book, submitted to competent authority.

29
Praymer sa Sistema ng Edukasyon, NUSP

Karapatang-ari ng:

Oktubre 2003

2 19
Mga Tala:
1
Ayon sa Privatization ng IBON, pagsapit ng 1980s, tumaas ng 19% ang interest rates ng
pagpapautang ng IMF-WB. Naging net debtor naman ang US sa mga dayuhang korporasyon ng
Germany at Japan, bagay na ikinasaid ng pinansya at ekonomiya ng mga naturang bansa.
2
Making Sense of the WTO, Danilo Arana Arao, Bulatlat.com
3
patakarang binigyang-bisa sa Doha Declaration kung saan maghahapag ng request o offer ang
mga kasaping bansa sa iba pang kasaping bansa alinsunod sa mga kalakal na nais nilang pasukin o
i-commit.
4
GATS: From Doha to Cancun, World Development Movement,
25 Agosto 2003 (Updated 2 Setyembre, 2003)
5
ibid
6
GATS: Service Economy Gets the WTO Treatment, Ruth Caplan, Alliance for Democracy, 50
Years Is Enough Newsletter, Abril 2001
7
ibid.
8
Article 1.3 ng GATS draft (mula sa WTO website)
9
GATS: From Doha to Cancun, World Development Movement, 25 Agosto 2003 (Updated 2
Setyembre, 2003) Ang Institute for Nationalist Studies (INS) ay isang ‘non-
10

11
ibid. stock, non-profit’ na institusyon ng kabataan na nagsusulong
Steering Committee on Higher Education and Research (CD-ESR) Working Party on the
Bologna Process, Second meeting, Strasbourg, 18 Hunyo 2002 ng Alternatibong Edukasyon sa pamamagitan ng isang
12

13
ibid. makabayan, makamasa at siyentipikong kurikulum.
ibid.
14
ibid.
15
ibid. Itinatag ang INS noong Marso 2003 sa pakikipagtulungan ng
16
Ang RGEP ang pagbawas ng mga kurso sa General Education, na istandard ng bawat
pamantasan, at paghati rito sa 3 domain: Agham at Matematika, Social Sciences at Kasaysayan, at
Center for Nationalist Studies (CNS) ng Unibersidad ng
Humanities at Sining, para magbigay-daan sa mga “specialization courses.” Pilipinas at Polytechnic University of the Philippines. Layunin
17
Ipinailalim ng Departamento ng Edukasyon ang lahat ng pampublikong paaralan, mula una nitong ilantad ang kasalukuyang komersyalisado, kolonyal,
hanggang ika-5 baitang sa elementarya at mula una hanggang ikatlong taon sa hayskul, sa Basic
Education Curriculum (BEC). Laman ng kurikulum ang limang sabjek: Filipino, Ingles, at mapaniil na sistema ng edukasyon. Hinihikayat din ng INS
Matematika, Agham at ang tinaguriang Makabayan (kung saan pinagsama-sama na ang dating ang kritikal at mapanlikhang kaisipan sa hanay ng
magkakahiwalay na sabjek tulad ng Araling Panlipunan, Edukasyong Pantahanan at
Pangkabuhayan, at Kagandahang-Asal para sa elementarya. Para sa hayskul, Araling Panlipunan at makabayang kabataan.
Kasaysayan, Teknolohiya at Edukasyong Pantahanan at Pangkalusugan, at Edukasyon sa
Pagpapahalaga.) Sa esensya, binawasan ang oras sa pagtuturo sa Makabayan para magbigay-daan
sa iba pang sabjek ng BEC para “hulmahin ang kabataan bilang kawal ng globalisasyon.” Itinataguyod ng INS ang isang makabayan at demokratikong
18
Historikal na Pagsusuri sa Edukasyon Pilipino, papel na inihanda ng National Union of programa para sa pagpupukaw, pag-oorganisa at
Students in the Philippines (NUSP)
19
ibid. pagpapakilos ng makabayang kabataan mula sa iba’t ibang
20
ibid. sektor ng lipunan.
21
Praymer sa Sistema ng Edukasyon, inihanda ng Congress of Teachers for Nationalism and
Democracy (CONTEND) noong 2000.
22
Ibid.
23
Philippine Human Development Report 2000 ng UN Development Program
24
Tinagurian ding Paris Act of July 24, 1971; kumbensyong naglilinaw sa proteksyon at karapatan
ng mga awtor sa kanilang mga literatura at likhang-sining.
25
GATT’s TRIPS Provisions Likely to Increase Cost of Education, Eloisa D. Miranda, The World
Bulletin Vol.12 Nos. 1-3, UP Law Center, Enero-Hunyo 1996
26
ibid.
27
ibid.
28
1.) Reproduction or reprinting of text and reference books in the country should strictly comply
with the conditions impoed under the Article III and IV of Berne Convention 1971 Appendix as
follows:
a. There is a waiting period of 5 years before any textbook or reference book can be
reprinted by a developing country, except as regards works of natural and physical science including
mathematics, and of technology which is 3 years;
18 3
Table 6.

Enrolment distribution by school type 1994-1998

Year level Public Private

1st year 1994 147,326 561,139

2nd year 1995 122,305 415,637

3rd year 1996 87,156 270,597

4th year 1997 66,044 235,996

Source: CHED

Para maitaguyod ang edukasyon para sa lahat ng kabataang


Pilipino, kailangan ang isang makamasang edukasyon. Hindi ito
makakamit kung hindi bibigyan ng pamahalaan ng sapat na pansin ang
sektor ng edukasyon. Noong 2000, umabot na ng 1.5M ang bilang ng
hindi nakapag-enrol, habang 300,000 lang ang nagsisitapos taun-taon29.

Madagdagan pa ito kung hindi kikilos ang kabataang Pilipino.


Makatarungan ang panawagan ng malakas na kilusang boykoteo ng
mga kabataang estudyante sa Nepal na gawing libre ang kanilang pag-
aaral. Sa pagsulong at pagpapaigting din ng mga kilusang tulad nito,
unti-unting mapagtatagumpay ang mga adhikain ng kabataang Pilipino.

4 17
pamamagitan ng bilateral talks, pagkakasunduan ang hindi
napagkaisahan sa Cancun.

…ang solusyon sa krisis sa edukasyon!


Kailangang itaguyod ang isang makabayang edukasyon na
magsisilbi sa interes at adhikain ng bansa. Sa katangiang nakabatay Ang WTO at ang Krisis ng Edukasyong Pilipino
ang ekonomiya ng Pilipinas sa agrikultura, marapat lang na itaguyod
ng pamahalaan ang edukasyong magsisilbi sa pag-unlad nito. Kapansin- Ang Cancun(gan) ng kasaysayan
pansin ang pagsulpot ng kung anu-anong mga kurso tulad ng caregiving, Matapos ang 5th Ministerial Conference sa Cancun, Mexico, ngayon
at certificate courses sa edukasyon at nursing para sa mga nagnanais higit kailanman kinakailangan ang masusing pagsusuri sa World Trade
tumungo sa ibang bansa. Dahil na rin sa tindi ng krisis pang-ekonomiya, Organization (WTO) at layunin nito.
hindi masisisi ang mamamayang Pilipino sa pagpili ng mga kursong,
bagamat hindi makakaambag sa pambansang kagalingan, Nabigo ang Estados Unidos (US) at European Union (EU) sa
mapapakinabangan naman ng mga dayuhan. kanilang panukalang higit pang palawakin ang kontrol ng WTO sa
pandaigdigang pamilihan. Sa kauna-unahang pagkakataon, naipamalas
Ito rin ang pangunahing dahilan ng pag-usbong na parang kabute ang pagkakaisa ng mga mahihirap na bansang kasapi ng WTO, sa
ng mga paaralang nag-iispesyalisa sa Information Technology. pamumuno ng Brazil at India, sa pagtutol sa mga di-pantay at mapaniil
Ibinabandera ang makabagong teknolohiya, tulad ng “robotics” genre na patakaran ng WTO. Isang malaking tagumpay para sa mga bansang
ng AMA University, para engganyuhin ang mga magulang at mag-aaral. tulad ng Pilipinas ang kaganapang ito. Sa tagumpay na ito, hindi
Malaking kabalintunaan ito sa atrasado at agrikultural na katangian ng matatawaran ang malaking papel na ginampanan ng dambuhalang mga
ekonomiya ng bansa. Bagamat ipinagmamalaki ang pagsulong daw ng kilos-protesta sa buong mundo.
infotech sa edukasyon, hindi naman ito gagamitin sa paglikha,
halimbawa, ng mga makabagong traktora o kagamitang makakaagapay Gayunpaman, inaasahang hindi titigil ang US, kasama ang mga
sa agrikultural na produksyon. alyado nito, sa pagpupursiging ipatupad ang mga nabigong panukala.
Ngayon pa lang, nagkakandarapa na ang mga imperyalistang bansa
Dapat itaguyod ang siyentipikong edukasyon para sa pambansang sa “panliligaw” sa mga miyembrong bansa ng WTO.
industriyalisasyon. Para makamit ito, kailangang iwaksi ang mga
makaluma at bulok na kaisipang ipinalalaganap ng kasalukuyang
Imperyalistang resesyon
kolonyal na kurikulum. Makikita sa sunud-sunod na pandarahas at
Napakahalaga ng WTO para sa imperyalistang US. Taliwas sa
represyon sa mga paaralan at unibersidad kung paanong pinipigilan
ibinabandera nitong “malayang kalakalan” at “malayang kumpetisyon”
ang kritikal at makabayang kaisipan.
sa ngalan ng globalisasyon, walang ibang layunin ang WTO kundi ang
isalba ang US sa tuluyang pagkalugmok ng kanyang ekonomiya. Sa
Kinakailangan ang masusing pagsusuri sa mga teksbuk at
likod ng pretensyon ng kaunlaran, dumaranas ang US ng matinding
sangguniang ipinalalaganap sa mga paaralan. Tungkulin ng bawat
krisis matapos ang sunud-sunod na dagok na naranasan – tulad,
kabataang Pilipinong sumangguni sa mga akdang tunay na naglalahad
halimbawa, ng idinulot ng teroristang pag-atake sa Pentagon at World
ng kasaysayan at kalagayan ng bansa. Taliwas sa nakasanayan, hindi
Trade Center noong Setyembre 11, 2001.
lahat ng napag-aaralan sa loob ng paaralan ang maituturing na
katotohanan.
Sa paghahangad nitong palakihin ang kanyang ekonomiya at higitan
ang ekonomiya ng iba pang imperyalistang bansa, idinulot nito sa sarili
Hindi rin lahat ng kabataang Pilipino ay may pribilehiyong makapasok
ang krisis ng labis na produksyon. Humantong ito sa hindi pag-agapay
sa paaralan. Dahil sa kasalukuyang komersyalisadong katangian ng
ng paglikha ng mga produkto sa pangangailangan at kakayanang bumili
edukasyon, taun-taong nababawasan ang mga mag-aaral.
ng mga manggagawa at mamamayan. Pagsapit ng ika-20 siglo, nahati

16 5
na ang mundo sa pagitan ng mga imperyalista at kolonya at malakolonya. institusyon at aklatan na “mag-reprint ng anumang libro o literatura mula
Patay na ang malayang kumpetisyon at kalakalan ng nakaraang sa ibang bansa bilang pansamantala o permanenteng lunas sa
sistemang kapitalista. nagtataasang presyo ng mga ito, na hindi na kayang pondohan pa ng
gobyerno.”
Natunghayan ng buong mundo ang pandaigdigang krisis pang-
ekonomiya noong ika-20 siglo. Kinatangian ito ng dalawang Digmaang Ayon sa mga tala ng Reprint Committee noong 1978 hanggang
Pandaigdig na nagbigay-daan sa pag-usbong ng makabagong Hunyo 1993, may 3,018 titulo ang reprinted sa bisa ng mga ito para
imperyalismo. Hindi na lamang naramdaman ang matinding krisis sa gamiting teksbuk at sanggunian sa kolehiyo27. Malaki ang naitulong nito
mga kolonya at malakolonya kundi lalo na sa loob ng mga imperyalistang sa pagpapagaan sa gastusin sa edukasyon.
bansa.
Pero ayon sa TRIPS, kailangang sumunod ang mga kasaping bansa
Matapos ang Ikalawang Digmaang Pandaigdaig, hindi na muling sa Artikulo 21 ng Apendiks ng 1971 Berne Convention hinggil sa
nakabawi pa ang ekonomiya ng imperyalistang US. Makabuluhang salik reproduksyon at reprinting ng mga teksbuk at iba pang sanggunian28
dito ang tagumpay ng mga sosyalistang bansa at ang papaigting na
anti-imperyalistang kilusan sa buong mundo. Ginamit ng US ang Sa pamamagitan ng mga mahihigpit na kundisyong ito, napakahirap
taktikang Keynesianismo para bawiin ang milyun-milyong dolyar at at halos imposible nang makapag-reprint ng mga teksbuk para sa mga
rekursong nagastos sa pakikidigma. Sa taktikang ito, kumikita ang US paaralan. Bago pa man makumpleto ang mga rekisito, lumang-luma na
sa pamamagitan ng pagpopondo o pagpapautang para sa konstruksyon ang mga librong for reprinting at panis na ang laman. Lalo na namang
ng mga imprastraktura at iba pang istruktura sa ibang bansa. mapag-iiwanan ang nahuhuli nang sistema ng edukasyon ng Pilipinas
dahil walang sapat na pondo para bumili ng mga sanggunian mula sa
Binuo ang International Monetary Fund (IMF) at World Bank (WB) ibang bansa.
noong 1944 para diumano’y magbigay-tulong sa mga bansang lubhang
nasalanta ng digma. Pinondohan ng IMF-WB ang rekonstruksyon ng Isa lamang ito sa maaaring maging epekto ng TRIPS sa bulok nang
mga istruktura ng mga kapwa-imperyalistang bansang Alemanya at kalagayan ng edukasyon. Malaki rin ang implikasyon nito sa larangan
Hapon. Pangunahing layunin ng US na muling palakasin ang hanay ng ng teknolohiya, computer technology at iba pa.
mga bansang anti-Komunista upang tapatan ang ibayo pang paglakas
ng Sosyalistang Rusya at pigilan ang napipintong tagumpay ng Hindi globalisasyon…
Rebolusyong Tsina. Ang lahat ng ito ay mga paraang isinasagawa ng pamahalaan para
madulas na maipatupad ang “globalisasyon ng edukasyon.” Ito ang
Hindi natanto ng US na higit na magiging sagabal sa mga plano pangunahing adyenda ng neo-liberal na programa ng WTO – ang buksan
nito ang muling pag-unlad ng Alemanya at Hapon. Gayundin, lubhang ang lahat ng sektor ng industriya at serbisyo para magsilbi sa global
nagpabigat sa sarili nitong ekonomiya ang malalaking gastusing arena. Hindi na lamang nag-aaral ang kabataang Pilipino para
pangmilitar na ipinampondo sa inilunsad nitong Cold War. Sa yugtong pagsilbihan ang dayuhang imperyalista, ang edukasyon mismo ay
ito ng kasaysayan, kinailangan na niyang magpanibagong taktika – hindi itinuturing na ring kalakal.
na nakasasapat ang simpleng pag-eeksport lamang ng mga produkto
at kagamitang-militar. Bagamat hindi hayagang sinasabi ng rehimeng Arroyo ang com-
mitments nito sa WTO hinggil sa sektor ng edukasyon, malinaw sa
Sa pagdaan ng panahon, nangibabaw ang papel ng IMF- WB sa mga patakarang pang-edukasyon ang pagsang-ayon niya rito. Sa loob
ekonomiya ng mundo. Pagsapit ng dekada ‘80, ipinangangalandakan ng maikling panahon ng kanyang panunungkulan, sunud-sunod ang
na ng US sa mundo ang katagang “malayang kalakalan” sa ngalan ng pagtaas ng matrikula, binawasan ang badyet at ginawang Inggles ang
globalisasyon. Sa pamamagitan ng IMF-WB, mas madulas na napadaloy midyum ng instruksyon. At ngayon naman, sariwa pa ang tagumpay ng
ng US ang pondo at pinansyal na kapital sa kanyang mga kolonya at makabayan at anti-imperyalistang mamamayan, may plano nang
neo-kolonya. Kaliwa’t kanan din ang pagpapautang nito sa mga maglunsad ng post-Cancun dialogue ang Pilipinas at US. Sa
6 15
badyet para sa militar. Pinapatunayan ng misalokasyon sa badyet mahihirap na bansa para tumubo sa interes at para pagtakpan din ang
na unti-unti nang binibitiwan ng pamahalaan ang responsibilidad nito mismong pagkalugmok nito sa utang sa iba pang mga imperyalista.
sa edukasyon. Bago pa man matapos ang dekada ‘80, ang US na ang pangunahing
mangungutang sa buong mundo1.
Table 5.

Schools in Top 5000 Corporations of the Philippines


World Takeover Organization
Sa pamamagitan pa rin ng IMF-WB, ipinatupad ng US ang General
1999 2000
Agreement on Tariff and Trade (GATT) na naglalayong baklasin ang
School Rank School Rank mga restriksyon sa “malayang kalakalan” sa pagitan ng mga bansa. Sa
GATT inilatag ang mga alituntunin para sa “malayang pagpapalitan” ng
1. Centro Escolar University 617 1. Centro Escolar University 580 produkto, puhunan at serbisyo sa pagitan ng mga bansang nakapaloob
2. AMA 880 2. University of the East 867 dito.
3. University of the East 935 3. Mapua 1187
4. Mapua 1260 4. Far Eastern University 1196
5. Far Eastern University 1294 5. Univ. of Perpetual Help Rizal 1228 Nabuo ang WTO sa pinakahuling GATT Round sa Uruguay noong
6. Univ. of Perpetual Help 1392 6. University of Mindanao 1299 1994. Pormal itong itinatag noong 1995. Simula noon, naging
7. STI 1481 7. AMA 1338 makapangyarihang mekanismo ito para sa pagtiyak ng implementasyon
8. PMI 1621 8. STI 1394
9. TIP 1772 9. PMI 1572 ng mga patakaran ng globalisasyon. Hindi na lamang mga kasunduan
10. Target Group Philippines 2081 10. TIP 1718 sa kalakalan sa industriya at produktong agrikultural (Agreement on
Agriculture o AoA) ang pinangasiwaan ng WTO, kundi maging kalakalan
Source: Securities and Exchange Commission sa serbisyo (General Agreement on Trade in Services o GATS),
pamumuhunan at copyright (Trade-related Aspects of Intellectual Prop-
Habang parami naman ng parami ang mga paaralang pinag-aarian erty Rights o TRIPS) ay nakapailalim na rin dito.
at pinatatakbo ng mga pribado at dayuhang korporasyon. Kabilang na
rito ang mga nag-uusbungang info-tech at specialization schools tulad Niratipikahan ng Senado ng Pilipinas ang GATT noong 1994. Taong
ng AMA University, System Technology Institute (STI), Centro Escolar 1995 nang opisyal na naging kasapi ang Pilipinas sa WTO.
University (CEU), at Far Eastern University (FEU). Kasalukuyang may 146 kasaping bansa ang WTO, at patuloy pa itong
nagpapalawak ng saklaw sa buong mundo. May 25 pang bansa ang
Intellectual Poverty nakahanay para sa aksesyon o pagsapi sa WTO. Kabilang ang Cam-
Kung halos di magkandarapa ang WTO na ipasailalim ang mga bodia at Nepal sa mga bansang malapit nang aprubahan ang pagiging
sektor ng serbisyo sa GATS, hipokrito naman ito sa usapin ng intellec- kasapi.
tual property rights. Sa Trade-related Aspects of Intellectual Property
Rights (TRIPS), gayon na lamang ang proteksyunismong itinataguyod Simula ng panduDohagi
ng US sa kalakalan. Bukod sa mga batayang pangangailangan tulad Apat na Ministerial Conferences na ang inilunsad ng WTO: sa
ng gamot, lubos ding maapektuhan ng TRIPS ang sektor ng edukasyon. Singapore (Disyembre 9-13, 1996), Geneva (Mayo 18-20, 1998), Se-
attle (Nobyembre 30-Disyembre 3, 1999), at Doha (Nobyembre 9-14,
Nakasaad sa Article 9 ng TRIPS na obligadong sumunod ang mga 2001).
kasaping bansa ng WTO na sumunod sa mga patakaran ng Berne
Copyright Convention of 197124. Pangunahing layunin ng TRIPS at Berne Sa mga kumprensyang ito, pinakamatingkad ang layuning
Convention ang “patatagin ang proteksyon sa intellectual property rights” magpalawak ng saklaw ng mga panukala sa inilunsad na Doha Devel-
ng mga kasaping bansa25. Sa pamamagitan nito, hindi na basta-bastang opment Agenda (DDA) noong 2001. Pangunahing layunin ng DDA ang
makakapagsalin o limbag ang sinuman nang walang pahintulot ng may- panimulang mga negosasyon hinggil sa “non-agricultural tariffs, trade
akda o naglimbag. Taliwas ito sa Presidential Decrees 285, 400 at 120326 at environment2”. Kabilang na rito ang pagsakop maging sa mga
na pawang nagbibigay-pahintulot sa mga pampublikong paaralan,
14 7
subsidyong ibinibigay ng mga gobyerno, pamumuhunan (investment), 2001 Growth in 2002
Nominal Real nominal Nominal Real
mga pulisiya sa kumpetisyon (competition policy), pangangasiwa sa per capita per capita
expenditure (%)
kalakalan (trade facilitation), transparency in government procurement (PhP billion) (PhP billion)
Debt Payments
at intellectual property. Interest 1,758.50 204.27 1,819.90
181.6 12.5
Principal 95.6 387.10 62.8 155.6 579.60
Sa Doha Declaration din itinakda ang iskedyul para sa kontrobersyal Total 277.2 359.87
Education,
na request-offer phase3 ng GATS negotiations. Naghapag ang US, EU, Culture&Manpower 121.5 1,176.50 6.7 129.67 1,155.30
Canada at Hapon ng mga kumprehensibong mga kahilingan para sa Military&Police 80.48 779.30 24.7 100.33 893.80
negosasyong nakapailalim sa GATS sa 146 kasaping bansa ng WTO – Public Order&Safety 47.70 461.90 13.7 54.22 483.00
PNP 29.2 19.9 35.0
bagay na ikinabahala ng mga mahihirap na kasaping bansa dahil hindi NAPOLCOM 0.62 3.2 0.64
sila sang-ayon sa pagbubukas ng kanilang mga batayang serbisyo sa Defense(DND) 32.78 317.40 40.7 46.11 410.80
dayuhang kalakal4. Health 13.64 132.10 6.4 14.52 129.40
Housing & 2.48 24. 00 (10.1) 2.23 19.90
Community Dev’t.
Pagpasok ng Agosto 2003, 30 kasapi lang ng WTO ang naghapag Table 2
ng inisyal na offers. Hindi nakapagsumite ang kalakhan ng mga Source: General Appropriations Act 2002, Bayan Muna Briefing Paper for National Budget
mahihirap na bansa dahil sa mahigpit na dedlayn ng negosasyon at 2002
kawalan ng institusyunal at pantaong rekurso5. Maraming bansa rin ang
nag-aalinlangang magbukas ng kalakal dahil na rin sa di-pantay na Declining Share of Education in the National Budget
kakayanan ng mga mayaman at mahirap na bansa sa global services. 1955 30.78%
Batid nilang hindi sila ang makikinabang sa kalakalan sa ilalim ng mga 1960 27.50%
patakaran ng GATS. Gayunpaman, patuloy na ginagamit ng US at EU 1970 24.47%
ang GATS bilang pulitikal na pamamaraan para pwersahin ang mga 1975 11.33%
gobyernong pumaloob sa kasunduang ito. 1980 9.01%
1981 7.68%
Edukalakal: pabiGATS sa mamamayan 1984 10.50%
Lubos na makikinabang ang mga dominanteng bansa sa WTO sa 1992 12.8%
GATS. Noong 2001, binubuo na ng kalakal sa serbisyo ang 70% ng 1997 18.13%
ekonomiya ng US, at higit sa 60% ng pandaigdigang ekonomiya6. Bukod 1998 17.81%
sa serbisyo sa industriya, na itinuturing nang pinakamaunlad na sektor Source: Josefina Cortes, Education and National Development
ng kalakal sa buong mundo, ang mga sektor ng kalusugan, edukasyon
at tubig ang pumapangalawa sa “lucrative services.” Mahigit-kumulang Table 4.
$2 trilyon ang kalakal ng edukasyon sa pandaigdigang ekonomiya7. SCU budget (in billions)

Bagamat isinasaad sa GATS na “hindi kasama sa kalakal ang mga Year % increase Amount
serbisyong ibinibigay ng gobyerno” at “hindi rin kabilang ang mga
serbisyong wala sa komersyal na batayan, o hindi nakikipagkumpetisyon 1998 14.593
sa isa o marami pang service suppliers8,” nananatiling nasa panganib 1999 -5% 13.866
ang sektor ng edukasyon. Ayon sa US Coalition of Service Industries, -0.4% 13.810
layunin ng WTO na “(to) fully embrace important new sectors in the 2001 -4% 13.226
liberalization effort. These new sectors…include…existing ones that
Source: CHED
have not received sufficient attention, like education.9” Sa pamamagitan
ng makapangyarihang mga makinarya tulad ng US Coalition of Service

8 13
aaral para magsilbi sa dayuhang interes sa ngalan ng global develop- Industries at ng European Service Forum10, madaling maipapatupad
ment. ng US ang panukalang GATS. Kapag naisakatuparan ito, matatali sa
mga makaisang-panig na obligasyon ang mga kasaping bansa – kahit
Lalong sumidhi ang pagsasamantala sa sektor ng edukasyon sa pa lumalabag ang mga ito sa kanya-kanyang mga Konstitusyon.
pagsasabatas ng Education Act of 1982 na nagbigay-daan sa malayang
pagtataas ng matrikula sa mga pribadong paaralan21. Nagsilbi itong Sa kasalukuyan, kabilang ang Australia, New Zealand, Europe,
suhol sa mga may-ari ng pribadong paaralan para itaguyod ang mga South Africa, China, Russia, Brazil, Bolivia at Mexico sa mga bansang
dikta ng WB sa edukasyon. tumutuligsa sa mga probisyon ng GATS.

Sa kasalukuyan, patuloy ang ganitong mga iskema sa edukasyon. Mga kategorya ng edukasyon at commitments sa iba’t ibang sektor
Kaliwa’t kanan ang pagtaas ng matrikula, hindi lamang sa mga pribado, ng edukasyon11:
kundi maging sa mga publiko at state colleges at universities. Kung Batay sa United Nations Provisional Central Product Classification
susuriin, higit na tumindi ang pagtaas ng matrikula simula nang (CPC), nahahati sa limang kategorya ng serbisyo ang kalakal sa
maratipikahan ang GATT-WTO sa Pilipinas. Sa loob ng 3 taon, tumaas edukasyon:
ng 50% ang gastusin ng bawat pamilya sa edukasyon – mula P2,822/
estudyante noong 1994 hanggang P3,801/estudyante noong 199722. · Primaryang edukasyon, kabilang ang preschool at iba pang
Umaabot na rin sa P16,000-P20,000 bawat taon ang nagagastos sa serbisyo sa primaryang edukasyon, pero hindi kasama ang child care
pagpapaaral ng bawat pamilyang kumikita ng P255 minimum wage. services (daycare, atbp.);
Hindi pa kasama ang matrikula sa bayaring ito23. · Sekundaryang edukasyon, kabilang ang mataas na paaralan,
teknikal at bokasyunal na sekundaryang edukasyon, at teknikal at
Table 1. HOW MUCH DOES A 21-UNIT SEM COST?(figures bokasyunal na mga serbisyo para sa may mga kapansanan;
in pesos; 2002-2003) BASIC TUITION · Tertiary education, kabilang ang post secondary technical and
SCHOOL 31, 626 vocational education services, gayundin ang mga serbisyo sa tertiary
level tungo sa pagkakaroon ng university degree o katumbas nito;
Ateneo de Manila University-Quezon City 33, 306 · Adult education, o edukasyon para sa mga matanda labas sa
De La Salle Univ.-Coll. of St. Benilde 23, 142 regular na sistema ng edukasyon;
· Other education, kabilang ang iba pang serbisyo sa edukasyon
Ateneo – Makati (Law) 20, 538 – 28, 812 na hindi nabanggit, pero hindi kasama ang mga serbisyong may
Asia Pacific College 23, 268 kinalaman sa recreation matters (physical education, sports, atbp.)
AMA Computer College-San Juan 23, 163
AMA Computer College-Sta. Mesa
Sa kasalukuyan, 44 sa 144 kasaping bansa pa lang ng WTO ang
may komitment sa edukasyon, 21 sa kanila ang may komitment sa
St. Scholastica’s College 18,270 – 23,625
nakatataas na edukasyon (higher education)12. Kabilang ang mga
O.B. Montessori Center 19,404
University of Sto. Tomas 14, 805 – 20, 853
bansang Congo, Lesotho, Sierra Leone at Jamaica sa mga tuwirang
Lyceum of the Philippines-Manila 10,395-18,900 nagpasailalim ng kanilang serbisyo sa higher education, habang isinama
naman ng Australia maging ang mga probisyon nito sa serbisyo sa
(Sources: Commission on Higher Education Report on Tuition Increase mga pribadong edukasyon, kasama ang mga unibersidad13.
2002-03, Ibon Foundation) 2000
Tanging ang Australia, New Zealand, USA at Japan sa 21 bansa na
Sa pagkaratipika rin ng GATT-WTO, unti-unti nang binabawasan may higher education commitments ang nagsumite ng panukalang
ng pamahalaan ang subsidyo sa edukasyon. Parating pumapangalawa naghahayag ng kanilang mga interes at isyu14.
o mas mababa pa ang alokasyon ng edukasyon sa debt servicing at

12 9
Modes of Supply: 4 na paraan kung paano ikinakalakal ang tuwirang pagpopondo mula sa mga pribado o dayuhang sektor; 2.)
serbisyo ng edukasyon sa WTO15: tuluyan nang pagpapadron ng mismong pambansang kurikulum (mula
sekundarya hanggang tertiary public education) ayon sa kurikulum ng
imperyalista. Isang halimbawa na ang pag-apruba ng Board of Regents
mode 1 – cross-border-supply (e.g. distance delivery or e-educa-
(BOR) ng Unibersidad ng Pilipinas sa Revitalized General Education
tion; virtual universities); o palitan ng serbisyo mula sa bansa ng isang
Program (RGEP) noong 200216, at ng pagpapatupad ng Millenium Cur-
kasaping bansa tungo sa isa pang kasapi sa pamamagitan, halimbawa,
riculum17.
ng mga “virtual universities,” o mga “home study system” at “corre-
spondence schools”
Habang patuloy na sinasabi ng WTO na may kapangyarihan ang
mode 2 – consumption abroad of education services (e.g. students mga gobyerno na piliin kung anumang sektor ng serbisyo ang nais nitong
studying in another country); o ang pagpapadala ng mga estudyante ng ipailalim sa GATS, hindi ito maituturing na opsyon ng mga bansang
isang kasaping bansa para mag-aral sa paaralan ng isa pang kasaping tulad ng Pilipinas. Ito ay dahil liberalisado na ang halos lahat ng sektor
bansa (exchange-student system) sa serbisyo sa pamamagitan ng mga multilateral at bilateral na
pakikipagkasunduan sa US.
mode 3 – commercial presence (e.g. branch or sattelite campus;
franchises; twinning arrangements); o ang pagtungo ng mga service Hindi rin maikakaila ang lubusang pagkatuta ng kasalukuang
supplier ng isang kasaping bansa tungo sa isa pang kasaping bansa rehimen sa mga patakaran ng imperyalista. Sa katunayan, si Pangulong
para magbenta ng serbisyo. Isang halimbawa ang pagtatayo ng mga Gloria Macapagal-Arroyo ang naging pangunahing tagapamandila ng
dayuhang paaralan, tulad ng Brent, Informatics, University of Asia and GATT-WTO bago pa man ito ratipikahan ng Senado noong 1994.
the Pacific, sa Pilipinas.
Kasaysayan ng misedukasyon
mode 4 – presence of natural persons (e.g. teachers travelling to Mauugat sa kasaysayan ang pagkabulid ng sektor ng edukasyon
foreign country to teach); nagreresulta sa porma ng kalakal kung saan sa mga patakaran ng imperyalistang US.
may “mobility of people,” o mismong tao na ang kinakalakal para
magbigay ng serbisyo. Maaaring magpadala, halimbawa, ang US ng Binuo ni dating pangulong Ferdinand Marcos ang Presidential Com-
kanilang iskolar para magturo sa mga paaralan sa Pilipinas. mission to Survey Philippine Education (PCSPE), na pinondohan ng
Ford Foundation, para iayon ang edukasyon sa “global economic de-
Kahit na sinasabi ng US na hindi makakaapekto ang “public-private velopment.18” Bilang resulta, itinatag ang mga “polytechnic school sys-
mix,” o komersyal na kalakalan sa pagitan ng mga pribado at tems” at edukasyong bokasyunal para umayon sa mga pangangailangan
pampublikong paaralan, sa pondong ibinibigay dapat ng pamahalaan ng mga multinasyunal na kumpanya. Isang halimbawa ang dating Phil-
para sa edukasyon, usapin pa rin kung sino ang higit na makikinabang ippine College of Commerce na ginawang Polytechnic University noong
sa pagsanib na ito. Halimbawa, bagamat hindi dapat kasali ang mga dekada ’80. Sa iskemang ito, unti-unting tinanggalan ng soberanya ang
state college at university tulad ng UP at PUP sa probisyong GATS, kurikulum ng Pilipinas, at umusbong ang mga kursong hindi nagsisilbi
maaari pa ring ipabilang ang mga ito dahil nakikipagkumpetisyon ang sa ekonomiya ng Pilipinas, bagkus, nakabatay sa dikta ng pandaigdigang
mga ito sa mga pribadong unibersidad tulad ng Ateneo at De La Salle pamilihan19.
University.
Ginamit ang dayuhang kapital para lalong paramihin ang mga
Dahil higit na maunlad ang sistema ng edukasyon at teknolohiya ng bagong graduate na sinanay na magsilbi sa dayuhang interes. Naglaan
US, kahina-hinala rin ang kanilang pahayag na makikinabang ang ng $767M ang WB para pondohan ang Textbook Development Pro-
dalawang nakikipagkalakalang bansa sa liberalisasyon ng edukasyon. gram ng Rehimeng Marcos20. Naglabas ng humigit-kumulang 85-92
Maaari itong magresulta sa 1.) government cutbacks o pagbawas ng milyong kopya ng mga bagong teksbuk na nakabatay sa sistema ng
badyet sa edukasyon, hanggang sa papalaking pondo o di kaya’y primarya at sekundaryang edukasyon ng US. Patunay ito na sa maagang
yugto pa lamang ng edukasyong Pilipino, hinuhubog na ang mga mag-
10 11

You might also like