Ang Batas Rizal at Pagkapili sa Bayani ng Lahi Ano ang Batas Rizal?

Hunyo 12, 1956- pinagtibay ang Batas ng Republika Blg. 1425 at tinawag itong Batas Rizal. Agosto 16, 1956- Naipanukala kaagad ito bilang tugon ng Lupon ng Pambansang Edukasyon sa pangunguna ng tagapangulo na si Senador Jose P. Laurel Sr. Nasasaad sa batas Rizal na dapat maging bahagi ng kurikulum ng lahat ng dalubhasaan. I. Ano ang layunin ng Batas Rizal? 1. Maikintal sa isipan ng bawat mag-aaral na sa mga akdang isinulat ni Rizal nagmula ang simulain ng kalayaan at nasyonalismo 2. Maipaunawa na ang mga simulain, mithiin, kaisipan at pagpapahalaga sa kalayaan ng bayan ay mga naging dahilan ng kamatayan ni Rizal. 3. Mailahad nang maayos ang mga katangian, kaasalan kakayahan at pagkatao ni Rizal gayundin ang kanyang kaisipan at mga ideya nang sa gayon, malinang ang kagandahang-asal, disiplinang pansarili, mga sibikong Gawain at pagkamabuting mamamayan. I. Paano napili si Rizal bilang Pambansang Bayani? Mga Nagpasiyang pumili ng isang pambansang bayani na magiging huwaran ng mga mamamayang Pilipino. 1. Komisyoner William nararapat na Howard Taft maging 2. W. Morgan Shuster pambansang 3. Bernard Moises bayani ng 4. Dean Warcester Pilipinas. 5. Henry Clay Ide Ayon kay Dr. H. Otley 6. Trinidad Pardo de Beyer, dalubhasa sa 7. Gegorio Araneta Antropolohiya at teknikal 8. Cayetano Arellano na katulong ng 9. Jose Luzurriaga Komisyon,napagkasunduan II. ng lupon na maging Pinagpasiyah pamanatayan sa pagpili ang an nila na si Dr. mga sumusunod: Jose Rizal ang 1. Pilipino 1. May mahinahong 2. Yumao na damdamin 3. May matayog na pagmamahal sa bayan Maliban kay Rizal may limang pangalang pinagpilian at ito ay sina: 1. 2. Marcelo H. del Pilar 3. Graciano Lopez Jaena 4. Heneral Anyonio Luna 5. Emilio Jacinto 6. Jose Rizal Dahilan ng pagkapili kay Rizal Siya ang kauna-unahang Pilipinong umakit upang ang buong bansa ay magkaisang maghimagsik laban sa mga Kastila. 2. Larawan ng Kapayapaan 3. Ang mga Pilipino ay sentimental Ang Buhay at Pag-aaral ni Rizal I. Sa Calamba- unang nag-aral si Rizal sa Calamba at Binan. II. Ang Unang Guro- Ang kanyang ina, tatlong tiyuhin na sina Tiyo Manuel (pagpapalakas ng katawan), Tiyo Jose Alberto ( kahalagahan ng aklat) at Tiyo Gregorio (pagpapahalaga sa sining) III. Mga Inupahang Guro Maestro Celestino, Maestro Lucas Padua at Leon Monroy. IV. Sa Binan 1. Hunyo, 1869-nagtungo si Rizal sa Binan 2. 1870- pinag-aral sa Binan 3. Guro- Justiniano Aquino Cruz 4. Unang pakikipag-away 1. I.

5. 6. 7. I. II. III.

Pag-aaral ng Pagpinta Araw-araw na buhay Pagtatapos ng Pag-aaral Ang Kawalang Katarungan sa Ina ng Bayani Ang Pagbitay sa Tatlong Paring Martir Sa Ateneo Hunyo 10, 1872 Padre Magin Fernando Padre Manuel Burgos Ang sistemang Edukasyon ng mga Heswita Imperyo Romano ( interno) Imperyo Carthagena ( externo) Emperador (pinakamahusay na estudtante) Tribuna (pangalawang pinakamahusay) Dekuryon ( pangatlo) Senturyon ( pang-apat) Tagapagdala ng bandila (panglima) Unang Taon ni Rizal sa Ateneo (1872-1873) *Unang Guro- Padre Jose Bech Pangalawang taon (1873-1874) *Paghula sa Pagpapalaya sa Ina Pangatlong Taon-isang medalya lamang sa Latin ang kanyang nakamit Ikaapat na Taon * Hunyo 16, 1875- naging interno siya sa Ateneo * Padre Francisco de Paulo Sanchez Huling Taon sa Ateneo Nagkamit ng pinakamataas na grado sa lahat ng asignatura-Pilosopiya, Bayolohiya, Kimika at Wika. Sa Santo Tomas at ang kanyang buhay Pag-ibig Mga Babae sa Buhay ni Rizal 1. Julia(Minang)- Abril 1877 2. Segunda Katigbak unang pag-ibig at unang kabiguan Disyembre 1877 3. Bb. L ( Jacinta Laza) 4. Leonora Rivera 1878- Kumuha ng kursong Medisina Kumuha pa rin siya ng bokasyonal sa Ateneo upang maging mahusay na agrimensor Mayo 21, 1878 kumuha ng pagsusulit sa pagka-agrimensor Nobyembre 25 1881- nakamit ang lisensya 1879- A La Juventud Filipina(Sa kabataang Filipina) Pebrero 1880 A Filipinas (Sa Pilipinas) El Consejo de los Dioses Disyembre 8, 1880 Junto Al Pasig( Sa Tabi ng Pasig)- dulang isinulat ni Rizal na itinanghal sa Ateneo 1881 isinulat ang tulang alay kay Padre Pablo Roman(Rektor ng Ateneo) Mga Dahilan ng Pag-alis ni Rizal sa UST) 1. hindi na siya nasisiyahan sa mga pamamaraan ng pagtuturo sa UST 2. ibig niyang magpakadalubhasang mabuti upang mapagaling ang mga mata ng kanyang mahal na ina 3. may hangarin siyang masaksihan at mapag-aralan ang kabuhayan ng mga tao sa Europa. Mga Paglalakbay Biyahe Patungong Maynila Paglisan Paglalakbay Sa Singapore Mga Panaginip ni Rizal Sa Point De Galle Sa Colombo Patungong Suez Sa Marseilles Sa Port Bou ( hangganan ng Espanya at Pransaya) Sa Barcelona Sa Paris Sa Madrid

II.

I. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13.

 1. 2. 3. 4.

Hunyo 21, 1884- natamo ang lisensya sa panggagamot buhat sa Pamantasang Sentral ng Madrid. Buhay sa Espanya Buhay sa Heidelberg Pagdating sa Vienna Mga Dalaw na Ipinagbilin Roma, 27 Hunyo 1887

Kaligirang Kasaysayan ng Noli MeTangere I. Ideya ng Pagsulat Dahil sa pagbasa niya ng Uncle Toms Cabin ni Harriet beecher Stowe(Sinasabi rin na naging inspirasyon niya rin sa pagsulat ang nobelang The Wondering Jew ni Eugenio Sew) na naglalarawan sa kaawa-awang kalagayan ng mga pinagmalupitang alilang Negro,naisip ni Rizal na maghanda ng isang nobelang maghahayag ng mga paghihirap ng mga kababayan sa ilalim ng mga mapangaping Espanyol.(Nooy isa pa siyang estudyante ng Universidad Central de Madrid) II. Dahilan ng Pagsulat ni Rizal ng Noli Me Tangere Ipinaliwanag ni Dr Jose Rizal sa Kanyang liham sa matalik na kaibigang si Dr. Ferdinand Blumentritt ang mga dahilan kung bakit niya isinulat ang nobela. Ang mga ay ang mga sumusunod: 1. Matugon ang paninirang puring ipinaratang ng mga Kastila sa mga Pilipino at sa bansa. 2. Maiulat ang kalagayang panlipunan, uri ng pamumuhay, mga paniniwala, pag-asa, mithiin o adhikain, karaingan at kalungkutan. 3. Maihayag ang maling paggamit ng relihiyon na ginawang dahilan o sangkalan sa paggawa ng masama. 4. Maipaliwanag ang pagkakaiba ng tunay sa di-tunay na relihiyo. Ang huli ay gumamit ng pamahiin at banal na salita upang makuha ang salapi at mapaniwala ang mga tao sa mga baga-bagay na mahirap matanggap. 5. Mailantad ang kasamaang nakukubli sa karingalan ng pamahalaan. 6. Mailarawan ang mga kamalian, masasamang hilig, kapintasan at kahirapan sa buhay. III. Ang Pagsulat ng Noli Pagtatapos ng 1884, Madrid- Sinimulan at natapos angb kalahati ng Noli. Paris,1885- pagkaraan makapagtapos ng pag-aaral sa Madrid, punagpatuloy niya ang pagsusulat at natapos niya ang kalahati ng pangalawang hati Alemanya- natapos ang huling sangkapat Wilhemsfield, Abril hanggang Hunyo 1886- Natapos ang mga huling kabanata Berlin,taglamig ng Pebrero 1886- ginawa ang huling rebisyon ng manuskrito ng Noli. ( May sakit at walang pera, nawalan na siya ng pag-asang mailathala ito kaya sa kanyang desperasyon ay muntik na niyang ihagis sa apoy ang manuskrito). Si Viola, Tagapagligtas ng Noli- Pumayag na tustusan ang pagpapalimbag ng Noli, pinahiram din niya si Rizal ng panggastos sa pang-araw-araw. (1886) Pagkaraan ng kapaskuhan, inayos ni Rizal ang kanyang nobela. Para makatipid sa gastos ng pagpapalimbag, inalis niya ang ilang bahagi ng manuskrito kasama na ang buong kabanata ng Elias at Salome Pebrero 21, 1887 Natapos ang Noli at handa na upang mailathala. Kasama niya si Viola sa pagsarbey ng murang imprentahan- Ang Berlin Buchdruckrei-Action-Gesselschaft ang may pinakamababang singil-300 piso para sa 2000 sipi ng nobela. Natapos ang pagpapalimbag ng Noli- Marso 21, 1887. Marso 29, 1887 binigay ni Rizal ang proof ng Noli, panulat na ginamit niya at komplementaryong sipi kay Viola tanda ng pasasalamat. Ang pamagat ng Nobela Ang Noli Me Tangere ay isang pariralang Latin na ang ibig sabihin ay Huwag Mo Akong Salingin. Hindi Ito Orihinal na ideya ni Rizal kung Hindi nakuha niya ito sa Bibliya.

IV.

Ang Pag-uwi ni Rizal sa Pilipinas Noong Hulyo 3, 1887, lumulan ng bapor sa Marseilles, Pransya si Rizal upang umuwi sa Pilipinas sa kabila ng babala sa kanya ni Paciano na huwag umuwi dahil sa mga pagbabanta sa kanyang buhay.

Mga kadahilana ng kanyang pag-uwi: 1. ooperahan niya ang mata ng kanyang ina 2. mapagsilbihan ang mga kababayang matagal ng pinagmamalupitan ng mga Kastila 3. alamin kung gaano nakaapekto ang kanyang isinulat sa mga Pilipino at Espanyol sa Pilipinas. 4. magtanung-tanong kung bakit wala siyang mabalitaan tungkol kay Leonor Rivera.

II.

Ang kaguluhang Likha ng Noli Ne Tangere Isang katotohanan na malaki ang epekto ng nobelang Noli Me Tangere sa bansa, sa mga Kastila lalo na sa mga kababayang Pilipino ni Rizal. Nakapagpagising ito ng mga damdamin ng mga Pilipino sapagkat pawang katotohanan ang laman nito. Nakapagpagalit naman ito sa mga Kastila lalo na sa mga Prayle, sapagkat karamihan ng mga pangyayaring negatibo tungkol sa ginagawa nilang pamamahala sa simbahan at pakikialam sa pamahalaan ay malinaw na nailarawan ni Rizal. Ayon sa mga kumakalaban sa nobela, naglalaman itong supersibong pahayag na kumakalaban sa pamahalaan athindi dapat basahin sapagkat mortal na kasalanan ang basahin ito.

Bu ha y ni Dr. Jo se Riz al pa gb ab ali ktan aw KA BA YA N

M AI TU TU RI NG na nag mu la sa ma y kay ang pa mil ya ang ati ng pa mb ans ang bay ani ng si Dr. Jos e Riz al. An g kan yan g am ang

si Do n Jos e ay isa ng ma gsa sak a ng tub o, at kat iwa la ng ma law ak na lup ain . Sa ma nta lan g ang kan yan g ina ng si Do nya Te od ora ay ma y ma taa s na pin agara lan na bih ira sa kab aba iha n no

on g pan aho ng iyo n. An g pa mil ya Riz al ay nak atir a sa ko ng kre ton g bah ay na ma y ma law ak na har din , pri bad on g akl ata n, ku ng saa n ma tata gp uan ang daa ndaa ng kol eksiy on ng akl at.

Ba ga ma n at ma ra mi ng kap ati d na bab ae si Jos eo Pe pe na ma aar ing ma gala ga sa kan ya, ku mu ha pa ang kan yan g am a ng yay a na siy ang nag ala ga sa kan ya. Si Do nya Te od ora na ma n

ang su mu bay bay sa pan im ula ng edu kas yo n ng bat ang Riz al. Tin uru an niy a ito ng ma gba sa, ma gda sal, at ma gro sar yo. Kal aun an ay ku mu ha rin ng pri bad on g tag apa gtu ro ang kan yan g mg a ma gul ang par

a ma gtu ro sa pag bab asa , pag sul at, gay un din sa pag aar al ng Lat in. Da hil sa pag kak aro on ng ma ra mi ng akl at sa bah ay at pag hik aya t ng kan yan g mg a ma gul ang ku ng kay a't lab is na nag kah

ilig ang bat ang si Pe pe sa hig it pan g pag aar al at pag kat uto han gga ng sa mg a hul ing bah agi ng kan yan g bu hay . Siy am na tao ng gul ang si Jos e nan g dal hin siy a ng kan yan g am a sa Bin an, La gu

na, upa ng ipa gpa tul oy ang kan yan g por ma l na pag aar al. Hi ndi ma gan da ang kar ana san ni Riz al sa paa ral ang iyo n, anu pa't nai sul at niy a sa kan yan g tala ara wa n ang pag kak ata ng gap ng pal o mu

la sa kan yan g gur o na ma y istr ikt on g pa ma ma raa n ng pag tut uro . Sa kab ila ng kan yan g pag igi ng ma but ing bat a, bih ira ang ara w na hin di nap apa lo ang kan yan g mg a pal ad. Ay aw ni Riz al

sa gay on g par aan ng pag tut uro , at ito ay nab ang git niy a sa kan yan g no bel ang No li Me Ta nge re, na tu mu tuk oy sa hin di ma gan dan g epe kto ng gan oo ng par aan sa asa l at isip an ng mg a bat a. An iya ,

im pos ibl e ang ma kap agisip nan g ma ayo s sa har ap ng pat pat na pa ma lo at lati go, at ma tata kot ma gin g ang isa ng bat ang ma tali no. No on g 18 72, nag pat ala si Riz al sa Ate neo Mu nic ipa l par a sa

dig ri sa Bat sel or sa Sin ing . An g kak aib ang esp irit u ng ku mp etis yo n at per son al na disi pli na ay nag pai bay o sa pan iba go ng int ere s par a siy a ay lal on g pan g ma tut o. An g kan ila ng

kla se ay hin ati sa dal aw ang gru po. An g una ng gru po ay tin aw ag na Ro ma no sa ma nta lan g ang ika law a ay tin aw ag na Car tha gin ian . An g mg a mi ye mb ro ng gru po ay ini hah ana y sa kan ila ng

tag um pay sa kan ila ng pan gara wara w na lek siy on. Na gsi mu la si Riz al sa gru po ng Car tha gin ian na nas a hul iha n ng tala an, per o ma kar aan ang isa ng bu wa n, siy a ay tin ang hal na em per ado r at

gin aw ara n ng est am pit a. Na gta mo rin siy a ng mg a me dal ya at pag kil ala dah il sa kan yan g ter mi no at nan ana tili ng tu ma tan gga p ng ma rka ng pin aka ma hus ay sa hal os lah at ng kan yan g mg a

ara lin. Na ng lu ma on ay nag ara l siy a ng me disi na sa Un ibe rsi dad ng Sa nto To ma s kas aba y ng pag aar al niy a ng sur vey ing sa pag tut uro ng mg a He swi ta. Na ng siy a ay 17 tao ng gul ang

ay nag tun go siy a sa Es pan ya upa ng ma gara l sa Un ive rsi dad Ce ntr al de Ma dri d. No on g 18 85 ay par eho niy ang nat apo s ang kur son g me disi na at pil oso piy a. Da hil sa esp irit u ng lib era lis mo

sa Eur opa kay a't ma s lu ma wa k ang kan yan g int ere s. Na gara l siy a ng iba' t iba ng len gg uw ahe , nag lak bay sa ma ra mi ng ban sa, kas aba y ng kan yan g akt ibo ng ka mp any a par a sa rep or ma

sa Pili pin as. Isi nul at niy a ang isa pan g no bel a, ang El Fili bus teri sm o at nag sali n ng Su ces os de las Isla s Fili pin as, ku ng saa n kan yan g itin uw id ang mg a pag kak am ali sa nak atal ang kas ays aya n ng

Pili pin as. Na gbi gay din siy a ng mg a ko ntri bus yo n sa La Sol ida rid ad, ang pah aya gan ng mg a rep or mis tan g Pili pin o sa Es pan ya. Na ng siy a ay ma gba lik sa Pili pin as no on g 18 92, ipi nat apo n

siy a sa Da pit an ng pa ma hal aan g Es pan yol , dah il sa um ano 'y pag iin gat ng mg a sub ersi bo ng pap ele s. Pa pu nta siy a sa Cu ba upa ng ma gsil bi bil ang bol unt ary on g do kto r nan g su mi kla

b ang reb olu syo n sa Pili pin as. Hi nul i siy a at kin asu han ng reb ely on at sed isy on. No on g Dis ye mb re 3, 18 96, bin aril siy a sa Lu net a. Ay aw ni Riz al na bar ilin siy a nan g nak atal iko d

kag aya ng isa ng tra yd or, per o hin di pin aya gan ang kan yan g hili ng na bar ilin na nak aha rap sa firi ng squ ad. Sa ora s ng eks eky usy on, nan g ma rini g ni Riz al ang mg a put ok, ay ipi nih it niy a ang

kan yan g kat aw an. Bu ma gsa k siy ang pat iha ya, pah ara p sa su mis ika t na ara w sa um aga ng iyo n ng Dis ye mb re kag aya ng isa ng kag ala nggal ang na tao na dap at na pag kil ala sa kan ya.