TULA

MA. ROSALYN ABUCEJO-JANGAO

KATUTURAN NG TULA
Ang tula ay isang kaisipang naglalarawan ng kagandahan, ng kariktan, ng kadakilaan at mga karapatan. Ito ay isang katas, larawan at kabuuan ng tanang kariktang nakikita sa silong ng alinmang langit.

Ang tula ay panggagagad ng mga tinig at kamalayang nagpapasigasig. Ang diwa o tema nito ay batay sa mga karanasan sa buhay, sa mga pambansang isyu at mga pangyayari sa lipunang kinagagalawan ng tao, atbp.

MGA SANGKAP O SALIK NG TULA

 SUKAT ito

ay tumutukoy sa bilang ng pantig sa bawat taludtod ng tula.

Hal. Wawaluhing pantig noong mga unang araw, na ayon sa kasaysayan, ang Berbanyang kaharian, ay may Haring hinangaan.

 TUGMA- ito

ay tumutukoy sa pagkakasintunugan na huling salita ng mga taludtod.

Hal. kung siya mong ibig na akoy magdusa, Langit na mataas, aking mababata. Akoy minsan-minsang mapag-alaala Isagi mo lang sa puso ni Laura.

 MAKABULUHANG DIWA
- tinutukoy nito ang pangkalahatang diwa o kaisipan ng tula na nais iparating sa mga mambabasa. Sa pamamagitan ng diwa ng tula, pinupukaw ng makata ang damdamin ng mga mambabasa, pinapaganda niya ang mga pangit na bagay sa paningin ng mga tao; binibigyan niya ng kabuluhan ang mga karanasang sa palagay natin ay walang halaga.

 ANG KAGANDAHAN o KARIKTAN

paggamit ng mga piling salita sa tula upang itoy maging maganda. Ang mga salitang ginagamit ng makata ay tumutulong sa pagpapatingkad ng diwa ng tula, pumupukaw sa mayamang guni-guni ng mambabasa, at bumubuo ng mga buhay na larawang-diwa sa tula.

- tinutukoy ng sangkap na ito ang

TULA AYON SA KAYARIAN

 MATANDANG TULA o MAKALUMANG TULA

yaong binubuo ng mga taludtod na may sukat at tugma.

 MALAYANG TALUDTURAN

O FREE VERSE
yaong tulang walang sukat at tugma.

MGA URI NG TULA

1. TULANG PANDULAAN - naglalarawan ng mga pangyayaring naihahalintulad sa tunay na buhay. Itoy isinusulat upang itanghal.

2. TULANG PANDAMDAM - nagsasaad ng masisidhing damdamin ng makata, gaya ng kaligayahan, kasawian, kalungkutan, kabiguan, poot, tagumpay, galak, atbp.

3. TULANG PASALAYSAY o BUHAY - naglalahad ng isang kasaysayan o

mga tagpo o pangyayari. Kabilang sa ganitong uri ng tula ang epiko, awit, kurido, atbp.

4. TULANG SAGUTAN - naglalarawan ng pagtatagisan ng

talino at pangangatwiran ng dalawang mambibigkas.